İŞLETME HUKUKU

Ani Edim: Edimin, bir defada bir tek eylemle yerine getirilmesidir.

Edim, Belli veya belli edilebilir nitelikte olmalıdır.

Süresine göre edimler, ani edim, sürekli edim ve dönemli edim olarak üçe ayrılır.

Bölünemeyen edim, edimin bölünebilmesine göre yapılan tasnifte yer alır.

Bir mimarın proje çizmeyi, bir işçinin iş görmeyi yüklenmesinde kişisel edim söz konusudur. Kişisel edimlerin borçlunun kendisi tarafından yerine getirilmeleri gerekir.

Ahmet’in Remzi’ye göndermek istediği tabloyu yanlışlıkla Ayşe’ye göndermesi sebepsiz zenginleşmedir.

Tarafların her ikisinin isteği ile yaratılan uygunsuzluk hali ise “muvazza”dır

Zarar, haksız fiilin unsurlarındandır. Ancak bu maddi olabileceği gibi manevi de olabilir.

Sebepsiz zenginleşmeden söz edebilmek için, her şeyden önce bir kimsenin malvarlığında bir artış (zenginleşme) oluşmalıdır. Bir malvarlığında artıştan söz edebilmek için, malvarlığının aktifinde bir artış olması gerekmez. Mal varlığında gerçekleşecek olan bir eksilmenin engellenmesi durumunda da zenginleşme vardır.

Tek taraflı ve karşı tarafa varması gereken bir irade açıklaması öneridir.

Borç ilişkisinde üç unsur vardır. Bunlar alacaklı, borçlu ve edimdir. Doğru cevap D'dir.

Edimin Unsurları: Bir davranış biçiminin edim olarak nitelenebilmesi için bir takım unsurları içermesi gerekir. Bunları, genel olarak, şu şekilde sıralayabiliriz:
• Hukuken korunan bir yarar olmalıdır.
• Belli veya belli edilebilir nitelikte olmalıdır.
• Olanaksız olmamalıdır.
• Hukuka aykırı olmamalıdır.
• Ahlaka aykırı olmamalıdır.
• Kişilik haklarına aykırı olmamalıdır. Doğru cevap A'dır.

Borçlar Kanununda borcun kaynakları üç grup halinde düzenlenmiştir. Bu kaynaklar, hukuksal işlemler (özellikle sözleşmeler), haksız eylemler ve nedensiz zenginleşmedir. Doğru cevap E'dir.

İrade ile beyan arasında yaratılan uygunsuzluk ya taraflardan birinin isteği ile ya da her iki tarafın isteği ile yaratılabilir. Taraflardan birinin isteği ile yaratılan uygunsuzluk halleri, şaka beyanı ve gizli kayıttır. Doğru cevap A'dır.

Türk Borçlar Kanunu m.79/1’e göre, zenginleşen kimse iyi niyetli ise, zenginleşmenin geri istenmesi sırasında elinden çokmış olduğunu ispat ettiği kısmın dışında, elinde ne kalmış ise, onu vermekle borcundan kurtulur. Örneğin, Aslı’ya teslim edilmesi gereken yirmi kilo elma, yanlışlıkla Ersin’e teslim edilmiş ve sonradan elmaların beş kilosu çürümüş ise, Ersin iyi niyetli kabul edildiğinde Aslı’ya elinde kalan on beş kilo elmayı iade etmekle borcundan kurtulur. Türk Borçlar Kanunu m.79/2 hükmüne göre ise, zenginleşen kimse, iyi niyetli değilse, zenginleşmenin neden olduğunu biliyor veya bilmesi gerekiyorsa, malvarlığında meydana gelen zenginleşmeyi tamamen iade etmek zorundadır. Bir önceki örneğimize geri döner ve Ersin’i de kötü niyetli kabul edersek, Ersin, Aslı’ya yirmi kilo elmayı iade etmekle yükümlüdür. Doğru cevap A'dır.

Ahmet’in Remzi’ye göndermek istediği tabloyu yanlışlıkla Ayşe’ye göndermesi halinde nedensiz zenginleşme oluşur. Doğru cevap B'dir.

Türk Borçlar Kanunda bazı sözleşme tipleri ayrıntılı olarak düzenlenmiştir; ancak sözleşme çeşitleri bunlardan ibaret değildir. Borçlar hukukunda egemen olan sözleşme özgürlüğü ilkesi ve bu özgürlüğün sınırları çerçevesinde taraflar, hukuk düzeninin emredici kurallarının sınırları içerisinde kalmak kaydıyla diledikleri biçim ve içerikte yeni
bir sözleşme yapabilirler. Doğru cevap C'dir.

Sayılanların hepsi sözleşmelerin sınıflandırılma çeşitleri arasında yer alır. Doğru cevap E'dir.

Kombine sözleşmeler: Bu sözleşmelerde taraflardan biri, kanunda düzenlenmiş sözleşme tiplerine ait birden çok asli edimde bulunmayı, diğeri ise genellikle bir miktar para ödeme şeklinde tek bir edimde bulunmayı taahhüt eder. Doğru cevap D'dir.

Satış sözleşmesinin çeşitli türleri vardır. Bunlar, taşınır satışı, taşınmaz satışı, örnek üzerine satış, beğenme koşulu ile satış, kısmi ödemeli satış, mülkiyeti saklı tutma koşuluyla satış ve artırma yoluyla satıştır. Doğru cevap E'dir.