İŞLETME HUKUKU - Deneme Sınavı - 6

Ticari işletmenin rehni, 20.10.2016 tarih ve 6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’na (TİTRK) göre yapılmaktadır.

Türk Borçlar Kanununa göre adi borçluluk esastır. Sözleşmede aksi kararlaştırılmadığı sürece, müşterek borçlular arasında adi borçluluğun olduğu, müteselsil borçluluğun almadığı kabul edilir.

Bir ticari işletmeyi kısmen de olsa kendi adına işleten kişiye tacir denir.

Bir faturayı alan kişi aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde, faturanın içeriği hakkında bir itirazda bulunmamışsa bu içeriği kabul etmiş sayılır.

Tacirler arasında, diğer tarafı temerrüde düşürmeye, sözleşmeyi feshe, sözleşmeden dönmeye ilişkin ihbarlar veya ihtarlar noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza kullanılarak kayıtlı elektronik posta sistemi ile yapılır (TTK m.18/3).

Haksız rekabet davaları, davaya hakkı olan tarafın bu hakların doğumunu öğrendiği günden itibaren bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.

Borçlar Kanununda borcun kaynakları üç grup halinde düzenlenmiştir. Bu kaynaklar, hukuksal işlemler (özellikle sözleşmeler), haksız eylemler ve nedensiz zenginleşmedir. Doğru cevap E'dir.

Ücret karşılığında, kendi adına ve vekâlet verenin hesabına kıymetli evrak ve taşınırların alım veya satımını üstlenen kişiye komisyoncu adı verilir.

İşletme adı, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer işletmelerden ayırt etmek için kullanılan addır (TTK m.53). Örneğin, Emek Sineması, Pelit Pastanesi gibi.

İrade ile beyan arasında yaratılan uygunsuzluk ya taraflardan birinin isteği ile ya da her iki tarafın isteği ile yaratılabilir. Taraflardan birinin isteği ile yaratılan uygunsuzluk halleri, şaka beyanı ve gizli kayıttır. Doğru cevap A'dır.

Türk Borçlar Kanunu m.79/1’e göre, zenginleşen kimse iyi niyetli ise, zenginleşmenin geri istenmesi sırasında elinden çokmış olduğunu ispat ettiği kısmın dışında, elinde ne kalmış ise, onu vermekle borcundan kurtulur. Örneğin, Aslı’ya teslim edilmesi gereken yirmi kilo elma, yanlışlıkla Ersin’e teslim edilmiş ve sonradan elmaların beş kilosu çürümüş ise, Ersin iyi niyetli kabul edildiğinde Aslı’ya elinde kalan on beş kilo elmayı iade etmekle borcundan kurtulur. Türk Borçlar Kanunu m.79/2 hükmüne göre ise, zenginleşen kimse, iyi niyetli değilse, zenginleşmenin neden olduğunu biliyor veya bilmesi gerekiyorsa, malvarlığında meydana gelen zenginleşmeyi tamamen iade etmek zorundadır. Bir önceki örneğimize geri döner ve Ersin’i de kötü niyetli kabul edersek, Ersin, Aslı’ya yirmi kilo elmayı iade etmekle yükümlüdür. Doğru cevap A'dır.

Ahmet’in Remzi’ye göndermek istediği tabloyu yanlışlıkla Ayşe’ye göndermesi halinde nedensiz zenginleşme oluşur. Doğru cevap B'dir.

Türk Borçlar Kanunda bazı sözleşme tipleri ayrıntılı olarak düzenlenmiştir; ancak sözleşme çeşitleri bunlardan ibaret değildir. Borçlar hukukunda egemen olan sözleşme özgürlüğü ilkesi ve bu özgürlüğün sınırları çerçevesinde taraflar, hukuk düzeninin emredici kurallarının sınırları içerisinde kalmak kaydıyla diledikleri biçim ve içerikte yeni
bir sözleşme yapabilirler. Doğru cevap C'dir.

Sayılanların hepsi sözleşmelerin sınıflandırılma çeşitleri arasında yer alır. Doğru cevap E'dir.

Kombine sözleşmeler: Bu sözleşmelerde taraflardan biri, kanunda düzenlenmiş sözleşme tiplerine ait birden çok asli edimde bulunmayı, diğeri ise genellikle bir miktar para ödeme şeklinde tek bir edimde bulunmayı taahhüt eder. Doğru cevap D'dir.

Satış sözleşmesinin çeşitli türleri vardır. Bunlar, taşınır satışı, taşınmaz satışı, örnek üzerine satış, beğenme koşulu ile satış, kısmi ödemeli satış, mülkiyeti saklı tutma koşuluyla satış ve artırma yoluyla satıştır. Doğru cevap E'dir.

Borç ilişkisinde üç unsur vardır. Bunlar alacaklı, borçlu ve edimdir.

Edim, borç ilişkisi nedeniyle alacaklının borçludan isteyebileceği, borçlunun da yerine getirmekle yükümlü olduğu davranış biçimi, diğer bir deyiş ile borçlunun borcunun konusudur. Her borç ilişkisinde bir veya birden fazla edim söz konusu olabilir.

Bir davranış biçiminin edim olarak nitelenebilmesi için bir takım unsurları içermesi gerekir. Bunları, genel olarak, şu şekilde
sıralayabiliriz:
• Hukuken korunan bir yarar olmalıdır.
• Belli veya belli edilebilir nitelikte olmalıdır.
• Olanaksız olmamalıdır.
• Hukuka aykırı olmamalıdır.
• Ahlaka aykırı olmamalıdır.
• Kişilik haklarına aykırı olmamalıdır.

Horoz dövüştürmek hukuka aykırı bir eylem olduğundan, hukuken bir edim söz konusu değildir.

Edimin, bir defada bir tek eylemle yerine getirilmesinde ani edim söz konsudur. Örneğin, satılan malın alıcıya teslimi, alıcının satın aldığı malın bedelini satıcıya ödemesi birer ani edimdir.