İŞLETME HUKUKU - Deneme Sınavı - 10

Bern Sözleşmesi olarak anılan 9 Eylül 1886 tarihli “Edebiyat ve Sanat Eserlerinin Korunmasına İlişkin Sözleşme” fikir ve sanat eserleri alanındaki ilk uluslararası düzenlemedir. Birçok defa değişikliğe uğramıştır. Her değişiklik bağımsız bir sözleşme olarak kabul edilmekte ve üyeler tarafından kabul olunması gerekmektedir. Bu sözleşme ile üye ülkeler ulusal kanunlarında eser sahiplerine bahşettikleri korumayı karşılıklı olarak birbirlerinin vatandaşlarına tanımışlardır (karşılıklılık ilkesi). Karşılıklılık ilkesi dolayısıyla eser ve eser sahibi tüm Birlik ülkelerinde korunur. İlke, yabancı eser sahibinin vatandaş olan eser sahibinin yararlandığı haklardan aynen yararlanması ilkesi ile tamamlanır. Bern sözleşmesi ayrıca, eşit işlem ilkesinin asgari bir korumayı sağlayamaması halinde uygulanan asgari haklar ilkesini de içerir. Asgari haklar, eser sahibinin manevi hakları, çeviri hakkı, çoğaltma hakkı, yayın, temsil, radyo ile yayın ve temsil hakkı ve işlenme hakkıdır. Koruma süresi 50 yıl olarak belirlenmiştir. Türkiye 1995 yılında Sözleşmenin 1979 tarihli Paris Metnini 4117 sayılı kanunla kabul etmiştir.

Ticaret Markası: Bir işletmenin imalatını ve/ veya ticaretini yaptığı malları başka işletmelerin mallarından ayırt etmeye yarayan işarettir.

SMK m.30’da yer alan suçların soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlıdır. Şikayet süresi 6 aydır. Süre, marka sahibinin suçu ve failin kim olduğunu bildiği veya öğrendiği günden başlar. Başkasının hak sahibi olduğu marka taklit edilerek üretilmiş malı, satışa arz eden veya satan kişinin bu malı nereden temin ettiğini bildirmesi ve bu suretle üretenlerin ortaya çıkarılmasını ve üretilmiş mallara elkonulmasını sağlaması hâlinde hakkında cezaya hükmolunmaz.

Türkiye de dâhil olmak üzere Paris Sözleşmesi veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşmasına taraf herhangi bir devlette patent veya faydalı model için usulüne uygun bir başvuruda bulunmuş herhangi bir kişi veya halefi, aynı buluş için Türkiye’de başvuru yapmak amacıyla, ilk başvurunun yapıldığı tarihten itibaren on iki aylık süre içinde, rüçhan hakkından yararlanır.

Her işletmenin temel amacı kâr elde etmek değildir. Bu nedenle doğru şık “e”dir.

Tescilli tasarımların koruma süresi başvuru tarihinden itibaren beş yıldır. Bu süre beşer yıllık dönemler hâlinde yenilenmek suretiyle toplam yirmi beş yıla kadar uzatılabilir.

Sermaye sahipleri işletmenin iç çevresinde yer alır. Bu nedenle doğru şık “c”dir.

Ceza hukuku işletmenin sorumluluklarıyla ilgili kurallar içermez. Bu nedenle doğru şık “a”dır.

Bir kişinin elindeki maç biletini yüksek fiyatla satması ticari işletmenin devamlılık amacının gerçekleşmesi için yeterli değildir. Bu nedenle doğru şık “b”dir.

TTK’ya göre ticari işletme ile esnaf işletmesi arasındaki sınır Cumhurbaşkanlığı kararı ile belirlenecektir. Bu nedenle doğru şık “a”dır.

Hammadde işletmenin maddi unsurlarındandır. Bu nedenle doğru şık “e”dir.

Merkezi Türkiye’de bulunan ticari  işletmelerin şubeleri bulundukları yerin ticaret siciline tescil olurlar. Bu nedenle doğru şık “d”dir.

Borç üzerinde rehin hakkı kurulamaz. Bu nedenle doğru şık “b”dir.

Birleşik faiz kural olarak yasaktır. Bu nedenle doğru şık “d”dir.

Coğrafi işaret; belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından kökenin bulunduğu yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş ürünü gösteren işarettir (SMK m.34).

İşletme sahibinin, ticari işlet­meyi yönetmek ve işletmeye ilişkin işlemlerde ti­caret unvanı altında, ticari temsil yetkisi ile kendi­sini temsil etmek üzere, açıkça ya da örtülü olarak yetki verdiği kişiye ticari temsilci adı verilir. Bu nedenle doğru şık “a”dır.

Ani Edim: Edimin, bir defada bir tek eylemle yerine getirilmesidir.

Edim, Belli veya belli edilebilir nitelikte olmalıdır.

Süresine göre edimler, ani edim, sürekli edim ve dönemli edim olarak üçe ayrılır.

Bölünemeyen edim, edimin bölünebilmesine göre yapılan tasnifte yer alır.