İŞLETME FONKSİYONLARI

Verimliliğin en bilinen tanımlaması çıktının girdiye oranıdır. İşletmelerin karlılığında en fazla üzerinde durulan
konulardan biridir. Verimliliğin artması maliyetleri doğrudan etkilemektedir ve maliyetlerin azalmasına neden olduğu için de önemlidir.

Etkinlik aynı zamanda bir sistemin amaca ulaşmada ne kadar yeterli olduğunu gösteren
bir ölçüttür. Örnek olarak bir makine alınacak olursa makinenin belirli bir dönemde
üretebileceğinin ne kadarını ürettiğini gösteren bir ölçüttür.

Yalın üretim kavramı ilk olarak Womack, Jones ve Ross (1990) tarafından “Dünyayı Değiştiren
Makine” kitabında yer almıştır. Yalın üretim, Toyota üretim sistemi tarafından kütlesel üretim sistemine
karşı geliştirilmiş bir üretim sistemidir.

2011 yılında Almanya Hannover teknoloji fuarında ilk defa “Endüstri 4.0” kavramından söz edilmiş
ve sonrasında tüm dünyaya hızla yayılmıştır.

Özerk Yönetim: Siber-Fiziksel sistemlerin akıllı fabrikalar içinde kendi kararlarını kendi verme yeteneğidir.

Geliştirme Evresi: Ayrıntılı pazar ve teknik özellikler, kavram tasarımı, prototip geliştirilmesi
ve test edilmesi, detaylı tasarım ve üretim mühendisliği.

Bu yöntemde stoklar toplam içindeki yüzdelerine göre kümelenmektedir.
Toplam stok miktarının %15-20’sini, toplam değerin %75-80’ini oluşturan kümeye
A kümesi, toplam stok miktarının %30-40’ını, toplam değerin %10-15’ini oluşturan kümeye B
kümesi, toplam stok miktarının %40-50’sini, toplam değerin %5-10’unu oluşturan kümeye ise C
kümesi adı verilmektedir.

Toplam stok miktarının %40-50’sini, toplam değerin %5-10’unu oluşturan kümeye ise C kümesi adı verilmektedir.

İşletme fonksiyonları temel olarak Yönetim, Pazarlama, Üretim ve Finans olarak gruplandırılır. Bu fonksiyonlara ek olarak İnsan Kaynakları, Muhasebe, Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) ve Halkla İlişkiler de işletmenin destek fonksiyonları arasında yer alır. Doğru cevap “c” seçeneğidir. Diğer seçeneklerde yer alan unsurlar ise yönetimin temel fonksiyonlarıdır.

Doğal kaynakların yani hammaddelerin ve diğer malzemelerin insanların istek ve gereksinimlerini karşılamak amacıyla uygun mal ve hizmetlere dönüştürülmesi için fiziksel, kimyasal, fizyolojik ve benzer işlemlerden geçmesi sürecine “üretim” denir.  Bu tanımlamadan anlaşılacağı gibi üretimin temel çıktıları, mal ve hizmettir. Ayrıca, yapılan işlemin ya da faaliyetin üretim olarak kabul edilebilmesi için insan istek veya gereksinimlerini karşılaması gibi bir amacı ol­ması önemlidir. Doğru cevap “a” seçeneğidir.

Bir bütünlük oluşturacak şekilde bir arada bulunan elemanlar, bu elemanlar arasındaki ilişkiler ve bunların birbirleriyle ve çevreyle ilişkili veya bağlantılı olan nitelikler dizisine “sistem” adı verilir. Birbirine bağlı farklı elemanlardan oluşan sistem genel bir plana göre kurulmakta ve amacı gerçekleştirmek için birlik hâlinde çalışmaktadır. Sistem özellikleri itibariyle belirli bir sınıra sahip, dış çevre ile ilişkisi olan örgütlenmiş ve parçalanmaz bir bütündür. Doğru cevap “e” seçeneğidir.

Bütünü oluşturan elemanların tek tek etkisinden daha fazlasının bütünün kendisinden oluşmasına “sinerji” adı verilir.  Sistemi oluşturan tüm elemanlar sistemin amacına ulaşmasına yardımcı olmak için etkileşim hâlinde değer yaratmaktadır. Sistemin elemanlarının tek tek çıkardığı değerden daha fazlasını sistemin kendisi ortaya çıkarmaktadır. Bu duruma sinerji adı verilmektedir. En basit tanımlamasıyla sinerji 2+2’nin 4’ten fazla olmasıdır. Sistem elemanları sistem içinde beraber hareket ettiklerinde tek tek hareket ettiklerinden çok daha fazla değer ortaya çıkarmaktadırlar. Doğru cevap “d” seçeneğidir.

Verimliliğin en bilinen tanımlaması çıktının girdiye oranıdır. İşletmelerin karlılığında en fazla üzerinde durulan konulardan biridir. Verimliliğin artması maliyetleri doğrudan etkilemektedir ve maliyetlerin azalmasına neden olduğu için de önemlidir. Verimlilik bir amaca ulaşmak için kullandığımız kaynaklarla ilgilidir. Verimliliği artırmanın bir yolu girdi miktarını aynı tutarken çıktı miktarını artırmak olurken diğer bir yolu da çıktı miktarını aynı tutarken girdi miktarını azaltmaktır. Doğru cevap “a” seçeneğidir.

Etkinlik bir sistemin amaçlarını gerçekleştirme derecesidir. Ayrıca sistem performansı ile aynı anlamda kullanılmaktadır. Etkinlik bir işin doğru yapılmasıdır. Etkinlik aynı zamanda bir sistemin amaca ulaşmada ne kadar yeterli olduğunu gösteren bir ölçüttür. Örnek olarak bir makine alınacak olursa makinenin belirli bir dönemde üretebileceğinin ne kadarını ürettiğini gösteren bir ölçüttür. Doğru cevap “c” seçeneğidir.

Kesikli üretimde birden çok ve çeşitli ürünler talebin düzensiz olduğu ortamda üretilmektedir. Çok çeşitte ürün üretilmesine bağlı olarak tesiste ürünlerin işlem sırası değişmektedir. Talebin durumuna bağlı olarak bazı ürünler bir defa üretilirken bazı ürünler seri olarak çok defa üretilebilmektedir. Üretimde kullanılan işgücü kalifiye olurken makine ve donanım genel amaçlıdır. Doğru cevap “d” seçeneğidir.

Esnek üretim sistemi; otomatik malzeme taşıma sistemi, robotlar ve sayısal kontrollü tezgâhlara sahip bilgisayar kontrolü ile çok farklı parçaların farklı miktarlarda üretiminin yapılabildiği üretim sistemleridir. Doğru cevap “b” seçeneğidir.

Nesnelerin İnterneti; izleme cihazları, sensörler, biochipler ya da erişim düzenekleri gibi fiziksel nesnelerin birbirleriyle ya da daha büyük sistemlerle bağlantılı olduğu iletişim ağıdır. Doğru cevap “d” seçeneğidir.

Malzeme gereksinim planlaması (MGP); üretilecek ürünlerin parça ve alt montajlarının üretim ya da satın alma miktarlarını ve zamanlarını üretim sürelerini ve tedarik sürelerini göz önünde bulundurarak belirleyen bir sistemdir. MGP ile temelde amaçlanan stok düzeyini düşük tutmak, iş akışının düzenine katkıda bulunmak, malzeme yokluğundan dolayı üretimin aksamasını en aza indirmek, teslimatlara yardımcı olmak ve müşterilere en iyi hizmetin verilmesini sağlamaktır. Doğru cevap “c” seçeneğidir.