İŞLETME FONKSİYONLARI

Yönetim, sınırlı (kıt) kay­nakları en etkin ve verimli bir şekilde kullanarak, örgüt amaçlarına ulaşmak için başkaları ile işbirliği yapma faaliyetidir.

Yönetim süreci, belirlenen amaçlara ulaşmak amacıyla planlama, örgütleme, yöneltme, koordinasyon ve kontrol fonksiyonlarından oluşan bir süreçtir.

Yetki, yöneticileri örgütte yönetici olmayan personelden ayıran en önemli göstergedir.

Tüm örgütsel faaliyetler için temel oluşturan yönetsel fonksiyonlar, yönetim biliminin önemli isimlerinden olan Fayol’un 1916 yılında yaz­mış olduğu kitabında (Industrial and General Administration, Genel ve Endüstriyel Yönetim) planlama, örgütleme, yürütme, koordinasyon (eşgüdümleme) ve kontrol olarak sıralanmıştır.

Planlama, bir amacın gerçekleş­tirilebilmesi için nelerin, nasıl, ne zaman, ne ile ve kim tarafından yapılacağının önceden belirle­nerek bir hareket tarzının oluşturulması sürecidir.

Örgütleme, örgüt amaçlarını yerine getirebilmek için çalışanların birlikte ve uyumlu bir şekilde çalışabilecekleri bir yapıyı oluşturmak­tır.

Kontrol, örgütte yerine getirilen faaliyetlerin planlamada belirlenmiş olan amaçlarla ne kadar uyumlu oldu­ğunun değerlendirilmesidir.

Yanıt: Girişimsel süreç, dört aşamadan oluşmaktadır. Bu aşamalar;

Karar verme, çeşitli çözümler arasında tercihler yapmakla ilgili bedensel ve zihinsel faaliyetlerin top­lamıdır.

Örgütün piramit yapısı esas alınarak sınıfla­nan kararlar, Hiyerarşik yapılanmaya göre kararlardır.

Yönetim sürecinin unsurları şu şekilde sıralanabilir:

• Yönetim bir amaç gerçekleştirmeyi gerektirir.
• Yönetimden bahsedilebilmesi için en az iki kişinin var olması gerekmektedir.
• Örgütün hem beşerî hem de maddi kaynaklarının kullanılmasını gerektirir.
• Örgütte çalışan kişilerin birbirleri ile iş birliği yapmaları önemlidir.
• Yöneticinin verdiği kararları uygulatabilmesi için bir otorite sisteminin kurulmasını (yetki kullanmasını) gerekli kılmaktadır. 

Doğru cevap B şıkkıdır.

Üst düzey yönetimin görevleri şu şekilde sıralanabilir;
• Örgütün amaçlarını ve politikalarını belirlemek,
• Bölüm bütçeleri, prosedürler, programlar gibi karar vermeyi kolaylaştırıcı belgeler hazırlanması için talimatlar vermek,
• Örgütün plan ve politikalarını hazırlamak,
• Orta düzey yöneticileri belirlemek,
• Bölümlerin tümünün faaliyetlerini koordine ve kontrol etmek,
• Örgüt ile çevresi arasındaki ilişkileri düzenlemek,
• Örgüte rehberlik etmek ve yönlendirmek,
• Hissedarlara karşı örgüt performansından sorumlu olmaktır.

Doğru cevap A şıkkıdır.

Örgütlerde Yönetim Fonksiyonları ve Yönetim Sürecinde kaynaklar; 

• İnsan
• Sermaye
• Hammadde
• Teknoloji
• Bilgi

Doğru cevap D şıkkıdır.

Amaç ve hedeflerin belirlenmesi. Planlama sürecinin ikinci aşamasında, belirlenmiş olan misyon ve vizyon göz önünde tutularak, örgütün gelecekte neyi, ne zaman, ne miktarda, nerede gerçekleştirmek istediği ve hangi konumda bulunmak istediğinin kararı verilmektedir. Amaç belirlemede en önemli nokta, belirlenecek olan amacın ölçülebilir olması ve belirli bir zaman dilimini içermesi zorunluluğudur. Üst yönetim tarafından belirlenen amaçlar, tüm örgütü kapsayan genel amaçlardır ve alt basamaklar bu genel amaçlara uygun alt amaçlar belirlemektedir. Bu nedenle de örgütlerde bir amaçlar hiyerarşisi bulunmaktadır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Örgütlemede aynı planlamada olduğu gibi dikkatlice yerine getirilmesi gereken bir faaliyettir. Bu süreçte pek çok faaliyet yerine getirilmektedir. Görülecek işlerin belirlenmesi ve gruplandırılması. Planlama aşamasında örgüt, amaçları ve bu amaçlara ulaştıracak işleri belirlemektedir. Planlama aşamasında belirlenen bu işlerin en etkin ve verimli bir
şekilde yerine getirilebilmesi için örgütleme aşamasında bu işler bölünmekte, sıralanmakta, düzenlenmekte, kısımlara ayrılmaktadır. dOĞRU CEVAP c ŞIKKIDIR.

Fonksiyonlara (İşlevlere) Göre Bölümlere Ayırma: Örgütün mal ya da hizmet üretirken yerine getirmesi gereken faaliyetler temel alınarak bölümlere ayrılmasıdır. Başka bir deyişle örgütte benzer fonksiyonların bir araya getirilerek bölümlendirilmesi, fonksiyonel (işlevsel) bölümlendirme olarak bilinmektedir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Karma Bölümlendirme: Örgütler büyüdükçe ve ürün çeşitleri arttıkça tek bir bölümlere ayırma yöntemi kullanılarak örgüt amaçlarına ulaşılması mümkün olmayabilmektedir. Her bir bölümlendirme yönteminin örgüte sağladığı yarar ve neden olduğu sorun farklılık göstermektedir. Karma bölümlendirme ile örgüt, farklı bölümlendirme yöntemlerini bir arada kullanarak, her bir bölümlendirme yönteminin sağladığı faydadan yararlanma şansı elde etmiş olmaktadır. Bu tip örgütlenmeyi genellikle üretim ve ticaret işletmeleri tercih etmektedir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Motivasyon. Motivasyon, insanları istenen hedeflere ulaşmak için harekete geçmeye teşvik etme sürecidir. Motivasyon, insanların tatmin etmek istedikleri ihtiyaçlarına bağlıdır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yatay koordinasyon. Örgütte aynı hiyerarşik kademede bulunan çalışanlar arasında gerçekleştirilen koordinasyon türüdür. Bu koordinasyon türü, birbiri üzerinde yetki sahibi olmayan çalışanlar arasında gerçekleştirilmektedir. Örneğin, Muhasebe bölümü yöneticisi ile Üretim bölümü yöneticisi arasında gerçekleştirilen koordinasyon gibi. Doğru cevap C şıkkıdır.

Koordinasyon, örgütteki işlerin daha etkin bir şekilde yerine getirilmesi için teknik ve sosyal sistemler arasında işin en uygun zamanda, en uygun şekilde ve en uygun araç-gereç ile yapılması ve işi yapanlar arasında da uyumun sağlanmasıdır Koordinasyon örgüt çalışanlarının birbirlerine yardımcı olmaları konusunda istekli olmalarını ifade etmektedir. Doğru cevap E şıkkıdır.