İŞLETME BİLGİ SİSTEMLERİ

Veri; belirli bir nesneyi, bireyi ya da olguyu nitelemek için kullanılan semboller bütünüdür. Çoğu zaman tek başına bir anlama ve işleve sahip değildir. Elle ya da çoğunlukla bilgisayar aracılığıyla işlenip enformasyona (information), bilgiye (knowledge) ya da bilgeliğe (wisdom) dönüştürüldüğünde anlam kazanır. Veriden bilgiye dönüştüğünde, ait olduğu bağlamı açıklama gücüne kavuşur ve problem çözme ya da karar verme gibi bir amaca hizmet edebilecek duruma gelir. Bu süreç, DIKW (Data-Information-Knowledge-Wisdom) piramidiyle tasvir edilir.

Bir özniteliğe atanan değerler küçük/büyük, az/çok ve benzeri gibi bir kriterle sıralanamıyorsa sadece isimlendirme gerçekleşiyorsa bu değerler nominal olarak değerlendirilir. Çoğunlukla değişkenleri belirli bir özelliğe göre isimlendirmek için yapılan ölçme işlemlerinde kullanılır. 

Nominal değerler sayı veya semboller ile ifade edilebilir ancak hangi sayı veya değeri verirsek verelim bu kodlama sadece isimlendirmeyle ilgilidir. Örneğin, medeni durumu belirlemek için yapılan bir çalışmada bekârların 0, evlilerin 1 ve boşanmışların 2 ile ifade edildiğini varsayalım. Burada verilen sayılar, kişilerin medeni durumlarını birbirinden ayırt etmek için kullanılan sembollerdir. Herhangi sayı değeri ya da sıralama belirtmezler. Benzer bir örneği futboldan da verebiliriz. Futbolcuların sırt numaraları sadece isimlendirme amaçlı kullanılan nominal değerlerdir. Herhangi bir sıralama belirtmezler. Yani 11 sırt numaralı futbolcunun, 6 sırt numaralı oyuncuya oranla güç, hızlı ya da beceri anlamında bir üstünlüğü bulunmamaktadır

Aralıklı ( interval)  ölçekte ordinalin aksine değerler arasındaki uzaklık ölçülebilir. Diğer bir deyişle; değerler arasındaki farklar anlamlıdır. Aralıklı ölçekte kesin ve gerçek bir sıfır noktası bulunmaz. Ancak söz konusu değişkenin özellikleri arasındaki farklılıkların miktarı veya uzaklığı konusunda bir yorum yapılabilmektedir. Sıcaklık ölçümleri, takvimler ve zekâ derecesi gibi interval değerlere örnek olarak verilebilir.

Ölçü skalalarından farklı olarak bilgisayar sistemlerinde dijital verilerin yapılandırılması, saklanması ve işlenmesi için veri tiplerinden faydalanılır. Sayı, metin, tarih, saat ve para gibi her türlü değer, dijital ortamlarda benzer özelliklere sahip veri tipleri aracılığıyla kullanılır. Özellikle veritabanları oluştururken hangi verinin, hangi veri tipi kullanılarak saklanacağının belirlenmesi gerekir. Eğer veri sayısal bir değere sahip ise sayısal veri tiplerinden uygun değer aralığında olanı seçilmelidir. Örneğin, personel veritabanında çalışanların yıllık izinlerini saklamak üzere bir alan oluşturmak istediğinizde sayısal veri tiplerinden birini seçmeniz gerekir. Aksi hâlde veri tipini metin olarak belirlerseniz hesaplamalarda, analizlerde ve operasyonel işlemlerde sıkıntılar yaşayabilirsiniz. Değer aralığı, veri tipleri tanımlarken dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biridir. Veritabanlarının dosya boyutunun gereğinden fazla artmaması için, veri tipi en uygun değer aralığına göre tanımlanmalıdır. Çünkü değer aralığı arttıkça, veriyi saklamak için gerekli bellek alanı da artacaktır. 

Kullanılan veritabanı yönetim sisteminin ya da programlama dilinin yapısına ve söz dizimine göre isimleri ve bellekte kapladıkları alanlar farklılık gösterse de genellikle dijital veri tipleri; sayısal, metinsel ve zamansal olmak üzere üç farklı gruba ayrıştırılarak ele alınır. 

Tinyint, 0 ile 255 arasında bir tam sayı değeri alabilir. Özellikle çok küçük sayısal değerleri saklamak için tercih edilen sayısal veri tipidir.

Ölçü skalalarından farklı olarak bilgisayar sistemlerinde dijital verilerin yapılandırılması, saklanması ve işlenmesi için veri tiplerinden faydalanılır. Sayı, metin, tarih, saat ve para gibi her türlü değer, dijital ortamlarda benzer özelliklere sahip veri tipleri aracılığıyla kullanılır. Özellikle veritabanları oluştururken hangi verinin, hangi veri tipi kullanılarak saklanacağının belirlenmesi gerekir. Eğer veri sayısal bir değere sahip ise sayısal veri tiplerinden uygun değer aralığında olanı seçilmelidir. Örneğin, personel veritabanında çalışanların yıllık izinlerini saklamak üzere bir alan oluşturmak istediğinizde sayısal veri tiplerinden birini seçmeniz gerekir. Aksi hâlde veri tipini metin olarak belirlerseniz hesaplamalarda, analizlerde ve operasyonel işlemlerde sıkıntılar yaşayabilirsiniz. Değer aralığı, veri tipleri tanımlarken dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biridir. Veritabanlarının dosya boyutunun gereğinden fazla artmaması için, veri tipi en uygun değer aralığına göre tanımlanmalıdır. Çünkü değer aralığı arttıkça, veriyi saklamak için gerekli bellek alanı da artacaktır. 

Kullanılan veritabanı yönetim sisteminin ya da programlama dilinin yapısına ve söz dizimine göre isimleri ve bellekte kapladıkları alanlar farklılık gösterse de genellikle dijital veri tipleri; sayısal, metinsel ve zamansal olmak üzere üç farklı gruba ayrıştırılarak ele alınır. 

Kayan noktalı sayısal değerler için kullanılan sayısal  veri tipidir.

Ölçü skalalarından farklı olarak bilgisayar sistemlerinde dijital verilerin yapılandırılması, saklanması ve işlenmesi için veri tiplerinden faydalanılır. Sayı, metin, tarih, saat ve para gibi her türlü değer, dijital ortamlarda benzer özelliklere sahip veri tipleri aracılığıyla kullanılır. Özellikle veritabanları oluştururken hangi verinin, hangi veri tipi kullanılarak saklanacağının belirlenmesi gerekir. Eğer veri sayısal bir değere sahip ise sayısal veri tiplerinden uygun değer aralığında olanı seçilmelidir. Örneğin, personel veritabanında çalışanların yıllık izinlerini saklamak üzere bir alan oluşturmak istediğinizde sayısal veri tiplerinden birini seçmeniz gerekir. Aksi hâlde veri tipini metin olarak belirlerseniz hesaplamalarda, analizlerde ve operasyonel işlemlerde sıkıntılar yaşayabilirsiniz. Değer aralığı, veri tipleri tanımlarken dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biridir. Veritabanlarının dosya boyutunun gereğinden fazla artmaması için, veri tipi en uygun değer aralığına göre tanımlanmalıdır. Çünkü değer aralığı arttıkça, veriyi saklamak için gerekli bellek alanı da artacaktır. 

Kullanılan veritabanı yönetim sisteminin ya da programlama dilinin yapısına ve söz dizimine göre isimleri ve bellekte kapladıkları alanlar farklılık gösterse de genellikle dijital veri tipleri; sayısal, metinsel ve zamansal olmak üzere üç farklı gruba ayrıştırılarak ele alınır. 

 Char, sabit boyutlu metinleri saklamak için kullanılır. Karakter sayısı 1 ile 8000 arasında olabilir.

Ölçü skalalarından farklı olarak bilgisayar sistemlerinde dijital verilerin yapılandırılması, saklanması ve işlenmesi için veri tiplerinden faydalanılır. Sayı, metin, tarih, saat ve para gibi her türlü değer, dijital ortamlarda benzer özelliklere sahip veri tipleri aracılığıyla kullanılır. Özellikle veritabanları oluştururken hangi verinin, hangi veri tipi kullanılarak saklanacağının belirlenmesi gerekir. Eğer veri sayısal bir değere sahip ise sayısal veri tiplerinden uygun değer aralığında olanı seçilmelidir. Örneğin, personel veritabanında çalışanların yıllık izinlerini saklamak üzere bir alan oluşturmak istediğinizde sayısal veri tiplerinden birini seçmeniz gerekir. Aksi hâlde veri tipini metin olarak belirlerseniz hesaplamalarda, analizlerde ve operasyonel işlemlerde sıkıntılar yaşayabilirsiniz. Değer aralığı, veri tipleri tanımlarken dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biridir. Veritabanlarının dosya boyutunun gereğinden fazla artmaması için, veri tipi en uygun değer aralığına göre tanımlanmalıdır. Çünkü değer aralığı arttıkça, veriyi saklamak için gerekli bellek alanı da artacaktır. 

Kullanılan veritabanı yönetim sisteminin ya da programlama dilinin yapısına ve söz dizimine göre isimleri ve bellekte kapladıkları alanlar farklılık gösterse de genellikle dijital veri tipleri; sayısal, metinsel ve zamansal olmak üzere üç farklı gruba ayrıştırılarak ele alınır. 

Binary, ikili kod metin dizilerini saklamak için kullanılan bir veri tipidir. Özellikle dosyaların veritabanlarında metin dizisi biçiminde saklanması için tercih edilir.

Ölçü skalalarından farklı olarak bilgisayar sistemlerinde dijital verilerin yapılandırılması, saklanması ve işlenmesi için veri tiplerinden faydalanılır. Sayı, metin, tarih, saat ve para gibi her türlü değer, dijital ortamlarda benzer özelliklere sahip veri tipleri aracılığıyla kullanılır. Özellikle veritabanları oluştururken hangi verinin, hangi veri tipi kullanılarak saklanacağının belirlenmesi gerekir. Eğer veri sayısal bir değere sahip ise sayısal veri tiplerinden uygun değer aralığında olanı seçilmelidir. Örneğin, personel veritabanında çalışanların yıllık izinlerini saklamak üzere bir alan oluşturmak istediğinizde sayısal veri tiplerinden birini seçmeniz gerekir. Aksi hâlde veri tipini metin olarak belirlerseniz hesaplamalarda, analizlerde ve operasyonel işlemlerde sıkıntılar yaşayabilirsiniz. Değer aralığı, veri tipleri tanımlarken dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biridir. Veritabanlarının dosya boyutunun gereğinden fazla artmaması için, veri tipi en uygun değer aralığına göre tanımlanmalıdır. Çünkü değer aralığı arttıkça, veriyi saklamak için gerekli bellek alanı da artacaktır. 

Kullanılan veritabanı yönetim sisteminin ya da programlama dilinin yapısına ve söz dizimine göre isimleri ve bellekte kapladıkları alanlar farklılık gösterse de genellikle dijital veri tipleri; sayısal, metinsel ve zamansal olmak üzere üç farklı gruba ayrıştırılarak ele alınır. 

Time, milisaniye cinsinden bir zaman değeri alabilen zamansal veri tipidir.

Zaman damgası (timestamp), herhangi bir olayın ne zaman meydana geldiğini, genellikle saniyenin küçük bir kısmına yakın bir doğrulukta, tarih ve zaman olarak tanımlayan bir kodlanmış bilgi dizisidir (Wikipedia, 2020f ).

İşletmeler açısından veri yönetimi, iyi planlanması gereken zorlu bir süreçtir. Günümüzde veri yönetimine dair zorlukların pek çoğunun temelinde, veri artış hızındaki ivmeyle doğru oranda büyüyen iş geliştirme ihtiyaçları yer almaktadır. İşletmelerin yönetmesi gereken verinin çeşitliliği, hızı ve hacmi günden güne büyürken bu duruma ayak uydurabilmeyi sağlayacak etkili veri yönetim araçlarını bulmak da zorlaşmaktadır. 

Peki, işletmeleri etkili bir veri yönetim sistemi kurmaya iten belli başlı nedenler nelerdir? Bu sorunun yanıtını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz: 

İşletmeler için veri; yeni eğilimleri keşfetmek, doğru kararlar almak ve rakiplerden önce harekete geçmek için kullanılabilecek en önemli katma değerdir. Verinin değer zincirindeki konumu, başarıyı hedefleyen işletmeleri daha etkin bir veri yönetimine doğru itmektedir.

Veri (Data)

Aralıklı (Interval) Ölçek

Bit

Binary

Zaman damgası (timestamp)

Metaveri (metadata)

Veritabanı

Sindirme

Uyumluluk

Ayrıştırma