İŞLETME ANALİTİĞİ

Örneklem seçimi sonucunda hesaplanan istatistik aracılığı ile ana kütle parametresinin aldığı değer olarak kabul edilen bir aralık ya da bir sayı elde etme işlemine tahminleme adı verilir.

Ana kütle parametresinin tahmininde kullanılan tek bir istatistik değeri, örneklem aritmetik ortalaması değeri gibi, nokta tahmini olarak adlandırılır.

Merkezî limit teoreminde, dikkat edilmesi gereken iki nokta aşağıdaki gibidir.

İncelenen değişken Normal dağılıma sahip olduğunda, herhangi bir n örneklem hacmi için, örneklem ortalamalarının dağılımı da Normal dağılımdır.

İncelenen değişkenin dağılımı belli değil ise, örneklem ortalamalarının dağılımının Normal dağılıma yaklaşabilmesi için örneklem hacmi n ≥ 30 olmalıdır. Örneklem ne kadar büyükse, yaklaşım o kadar iyi olur.

İşlemtablolarında Normal dağılım kullanılarak bir ana kütle ortalamasının güven aralığı GÜVENİRLİK işlevi yardımıyla hesaplanır. İşlemtablosunda hesaplama yapılması için oluşturulacak işlev GÜVENİRLİK(alfa;standart_sapma;boyut) biçimindedir.

Alfa: Güvenirlik düzeyini hesaplamak için kullanılır, gereklidir. Güvenirlik düzeyi

(1-Alfa)’ya eşittir. Alfa için genellikle 0,01 ve 0,05 değerleri kullanılır. Alfa’nın 0,05 olması durumunda güvenirlik düzeyi 0,95 ve alfa’nın 0,01 olması durumunda güvenirlik düzeyi 0,99 olacaktır.

GÜVENİRLİK(alfa;standart_sapma;boyut)

=GÜVENİRLİK(0,05;25;20)

dolayısıyla boyut = 20 olur

İşlemtablolarında tek örneklem z testi Z.TEST işleviyle gerçekleştirilir. İşlemtablola- rında ilgili işlev Z.TEST(dizi;x;sigma) biçimindedir.

İşlev yazımındaki parametreler izleyen biçimde açıklanır:

Dizi: Gözlem değerlerinin bulunduğu aralık, gereklidir.

x: Sınanacak değer, gereklidir.

Sigma: Ana kütle standart sapması biliniyorsa yazılır, belirtilmezse örneklem standart sapmasıdır.

İşlemtablolarında tek örneklem Student-t testi T.DAĞ.2K işleviyle gerçekleştirilir. İş- lemtablolarında yazımı T.DAĞ.2K(x;serbestlik_derecesi) şeklindedir.

=T.DAĞ.2K(1,73;18) 

T.DAĞ.2K(x;serbestlik_derecesi)

dolayısıyla serbestlik derecesi 18 olur

İşlemtablolarında Pearson korelasyon katsayısını hesaplama PEARSON işleviyle gerçekleştirilir. İşlemtablolarında yazımı PEARSON(dizi1;dizi2) şeklindedir.

Örneklem seçimi sonucunda hesaplanan istatistik aracılığı ile ana kütle parametresinin aldığı değer olarak kabul edilen bir aralık ya da bir sayı elde etme
işlemine tahminleme adı verilir.

Dizi: Gözlem değerlerinin bulunduğu aralık, gereklidir.

x: Sınanacak değer, gereklidir.

Korelasyon katsayısı iki değişken arasındaki doğrusal ilişkinin derecesini ifade eder.

Belirlilik katsayısı, bağımlı değişkenin toplam değişkenliğini, bağımsız değişken veya değişkenlerin açıklama oranını tespit etmek üzere kullanılır.

Hipotez, bir araştırmaya başlanmadan önce ortaya atılan ve doğru olup olmadığı araştırılacak olan yargıdır.

Serbestlik_derecesi: Gözlem sayısından 1 çıkartılarak elde edilen değerdir, gereklidir.

Yokluk hipotezi veya istatistiksel hipotez adı da verilen hipotez sıfır hipotezidir.

Alfa: Güvenirlik düzeyini hesaplamak için kullanılır, gereklidir.

Yokluk hipotezi veya istatistiksel hipotez adı da verilen sıfır hipotezi H0 simgesi ile gösterilir. Sıfır hipotezinin aksi ispatlanana kadar doğru olduğu kabul edilir. Hâlihazırda olan durumun devam ettiğini, ana kütle parametresinin değerinde bir değişiklik olmadığını gösterir.