İŞLETİM SİSTEMLERİ

Mobil teknoloji tarihinde cep telefonları üzerinden kablosuz çağrıyı ilk gerçekleştiren kişi Martin Cooper olmuştur. 1973 yılında Motorola’ da mühendis olarak çalışan Martin Cooper 1 kg’dan fazla ağırlıkta olan 20 dakikalık görüşme yapılacabilecek batarya gücüne sahip Motorola Dyna-Tac’i icat etmiştir. Doğru cevap B’dir.

1996 yılında Nokia 9000 Communicator piyasaya sürüldü. Katlanan bir ekrana sahip olan akıllı telefon, Intel 24 Mhz’lik işlemciye, 8Mb’lik hafızaya, 4 Mb’lık ön belleğe ve grafiksel kullanıcı arabirimi kullanan GeOS 3.0 işletim sistemine sahipti. Dünyanın ilk tam QWERTY klavyeli cep telefonu olarak tarihe geçti.Doğru cevap C’dir.

2007 ’den bu yana y ıllar geçmesine ra ğmen iOS işletim sistemine yönelik Apple firmas ın ın ilkelerinin de ği şmedi ği görülmektedir. Bu ilkeleri şöyle s ıralayabiliriz: Kullan ıc ı dostu olmas ı, güvenlik, gizlilik, uyum ve çekici tasar ım. Kullanıc ı dostu olması, iOS işletim sisteminin kullan ım ı kolay arayüzünü ifade eder. Doğru cevap E’dir.

iOS, Apple firmasının mobil işletim sistemidir. Aslında iPhone telefonlar için geliştirilen iOS günümüzde iPod Touch (medya oynatıcısı), iPAD (tablet) gibi cihazlarda da kullanılmaktadır. Doğru cevap E’dir.

Apple harita ve navigasyon, facebook entegrasyonu, passbook, 3G (hücresel veri üzerinden görüntülü görüşme) Facetime öne çıkan özelliklerdir.
Apple daha önce harita bilgilerini Google’dan alıyordu, bu işletim sistemi versiyonu ile birlikte kendi harita uygulaması hizmetini başlattı. Desteklediği cihazlar iPhone 3GS, 4, 4S, 5; iPod Touch 4. 5. Nesil; iPad 2., 3. 4. Nesil; Apple TV 2.,3. Nesil ve iPad Mini’dir Doğru cevap A’dır.

External Framework, iOS 3.0 ile birlikte kullanıma açılan bir uygulama çatısıdır. Bu uygulama çatısı iOS işletim sistemine sahip cihazlara bağlanmış diğer cihazlarla iletişim kurmak ve bunları yönetmek için gerekli olan kütüphaneleri içerir. Doğru cevap B’dir.

B,C,D ve E seçenekleri çekirdek hizmetlerine girerken A seçeneğindeki Assets Library Framework medya hizmeti katmanında yer alır. Doğru cevap A’dır.

iOS işletim sistemine yönelik uygulama geliştirmek için iOS SDK (iOS So ware Development Kit, iOS Yazılın Geliştirme Kiti) isimli bir yazılım geliştirme kitinin kurulması gerekir. Uygulamalar Objective C diliyle yazılır ve iOS SDK içerisinde bulunan hazır sınıf ve kütüphanelerden yararlanılır. Doğru cevap C’dir.

Android İşletim sisteminde geliştirilen uygulamaların uzantısı “.apk”dır. Doğru cevap E’dir.

Android işletim sistemi mimarisinin en altında Linux Kernel (çekirdek) bulunmaktadır. Linux Kernel katmanında bellek yönetimi, işlem kontrolü, güvenlik modeli, güç ve ağ yönetimi gerçekleştirilir. Donanım sürücüleri bu katmanda bulunur. Bir başka deyişle mobil cihazın içerisine entegre edilmiş çiplerin, kamera, bluetooth, wi-fi, GPS gibi mobil cihazda kullanılan temel fonksiyonların çalışabilmesi için tüm donanım sürücülerini (Driver) barındırır.

İlk akıllı telefonlar 1990’ların başında üretilmeye başlandı. Akıllı telefonlar cep tele- fonlarına göre daha ileri performans, işlem kapasitesine ve daha iyi bağlantıya sahip mobil işletim sistemi olan telefonlardı. 1992 yılında IBM firması tarafından dünyanın ilk dokun- matik ekranlı akıllı telefonu IBM Simon cihazı üretildi. Telefonun işletim sistemi olarak 1989 yılında geliştirilen Data- light DOS olarak da bilinen gömülü disk işletim sistemi ROM-DOS kullanıldı.

Akıllı telefon tarihinde ise 1997 yılında piyasaya süren ve “akıllı telefon” kavramını ilk kullanan Ericsson GS88 olmuştur. Bir başka deyişle akıllı telefon kavramı ilk Ericsson GS88 çıktığında kullanılmıştır.

PDA (Personal Digital Assistant – Kişisel Sayısal Yardımcı) Taşınabilir cep bigisayarı olarak da bilinir. İlk PDA 1992 yılında Apple tarafından tanıtılan Newton modelidir. PDA’leri akıllı telefonlardan ayıran tek özellik arama fonksiyonlarının olmamasıdır.

2008 yılında Tayvanlı HTC, ilk Android işletim sistemi HTC Dream adındaki akıllı telefonu piyasaya sürdü. T-Mobile G1 olarak da bilinen bu telefon da Google’un Gmail, Google Talk, Google Harita gibi uygulamaların neredeyse tamamı kullanılabiliyordu.

Dünyaca ünlü araştırma şirketi IDC’nin verilerine göre Android, iOS, Windows Phone ve BlacberryOS yaygın olarak kullanılan mobil işletim sistemleridir. Tablo 1’e göre mobil pazarda Android işletim sisteminin 2012’den bu yana düzenli olarak büyüdüğü ve pazara hakim olduğu görülmektedir.

iOS işletim sistemi mimarisindeki en alt katman olan Core OS, çekirdeğe (kernel) en yakın katmandır. Soruda sayılan çatılar bu katmanda yer almaktadır.

Android işletim sisteminin hızlı benimsenmesinin en önemli faktörü açık kaynak kodlu olmasıdır. Android’in açık kaynak kodlu bir yapıya sahip olması hem donanım üreticilerine hem de kullanıcılara büyük kolaylıklar sağlamaktadır. 2018 Nisan ayı verilerine göre Android dünyada kullanılan mobil işletim sistemlerinin %75.66’ını oluşturuyor.

Görselde Linux çekirdek kullanımı Android sistemi için bir ipucu olarak değerlendirilebilir. Görsel ders kitabından alınmıştır ve Android işletim sisteminin bir özeti olarak kabul edilebilir.

Android işletim sisteminde uygulama geliştirmek için Android SD’nın, açık kaynak kodlu Eclipse ID’nin, Eclipse versiyonuna uygun ADT (Android Development Tools) eklentisinin ve SDK Manager’ı kullanarak en son sürüme sahip SDK araçlarının yüklenmesi gerekir. Bu işlemler yapıldıktan sonra Android geliştirici araçlarının ve Android Yazılım Geliştirme Kitinin son versiyon olması ve Eclipse’in versiyonu ile uyumlu olması gerekir. Eğer Eclipse kullanılması tercih edilmezse Command Line komutları ile de Android uygulaması derlenebilmektedir.

Android Yazılım Geliştirme Kiti (SDK) araçları, hazır şema ve şablonları içerir; var olan hazır proje örnekleri ve dosyaları kullanıcılara sunmaktadır.

Windows 10 ile birlikte Universal Windows Platform (UWP–Evrensel Windows Platformu) gelmiştir; kodların %90’ının paylaşımını sağlayan bir plaformdur. Bir kez kodlandı mı her platformda çalışabilen uygulamalar ile uygulama kullanma alışkanlarını değiştirmiştir.