İŞLETİM SİSTEMLERİ

Sunucu, herhangi bir ağ üzerindeki kaynakları (bilgi, yazılım, dosya vb.) barındıran
ve kullanıcıların bu kaynaklara erişmesini sağlayan bilgisayar sistemleridir.

Sunucu bilgisayarlar istemci bilgisayarlara göre daha güçlü donanım (CPU, Ram, Disk
vb.) yapısına sahiptirler.

Sunucu bilgisayar işletim sistemleri, bir sunucu üzerinde çalışmak üzere ayarlanmış, çok kullanıcılı bilgisayar programlarını ve ağ üzerindeki uygulamaları çalıştırabilien ve ağ üzerindeki kullanıcılarının isteklerine hizmet verebilen işletim sistemi yazılımlarıdır.

Şekil 6.1
Sunucu Rolleri

Sunucu, herhangi bir ağ üzerindeki kaynakları (bilgi, yazılım, dosya vb.) barındıran ve kullanıcıların bu kaynaklara erişmesini sağlayan bilgisayar sistemleridir.

Sunucu bilgisayar işletim sistemleri genelde istemci-sunucu modeline dayalı olarak çalışır. Örneğin, bir web sunucusu web sitesini oluşturan metin, resim, dosya gibi ögeleri barındırır ve ağ ortamındaki bir istemci bilgisayar tarafından bu web sayfası görüntülenmek istendiğinde ilgili içerikleri istemci bilgisayara gönderir.

Windows 2008 sunucu işletim sistemi ile gelen sunucu yönetim (Server manager) konsolu sayesinde sunucu yönetimi eski sürümlere göre çok daha kolaydır. Sunucu yönetim konsolu ile sistem bilgileri, sunucu durumu, disk yapılandırması ve çalışan servislerle ilgili olay günlükleri gibi birçok bilgi görüntülenebilir.

Microsoft firması Windows server işletim sistemi ailesinin son sürümü olan Windows 2012 server işletim sistemini 2012 yılı eylül ayında yayımlamıştır. 2013’te ise bu sürümün devamı olan Windows 2012 R2 sunucusunu çıkarmıştır. Artık günümüzde 32-bit işlemcili sunucuların kullanılmayacağı düşünülerek Windows 2012 sunucu yazılımı öncekilerden farklı olarak sadece 64-bit (x64) işlemciler için yayımlanmıştır.

Hyper-V hizmeti Windows, Linux ve diğerlerinin de dâhil olduğu birden çok işletim sistemini, paralel bir biçimde tek bir sunucuda çalıştırır. Windows Server 2012 R2 sunulan Hyper-V'nin yeni ve gelişmiş özellikleri ile daha yüksek performans ve ölçeklenebilirlik sunmaktadır. Yeni Hyber-V sayesinde daha fazla, daha donanımları yüksek sanal makineler sunulabilmektedir.

Windows 2012 sunucu işletim sisteminden 1 yıl sonra yayımlanan Windows 2012 R2 de ise 7 adet sürüm bulunmaktadır.

Windows 2012 sunucusu 32 bit işlemcilerini desteklememektedir. Minumum sistem gereksininimleri ise şunlardır: 64bit Mimari, en az 1.4 GHz İşlemci, 512 MB RAM, 32 GB (2012 çekirdek sunucusu için yeterli) HDD, Gigabit (10/100/1000baseT) Ethernet ve DVD sürücü (eğer işletim sistemi DVD üzerinden kurulacaksa).

Diğer Linux Dağıtımları haricinde birde 2003 yılında TUBİTAK tarafından geliştirilmeye başlanmış ve 2005 yılında ilk sürümü yayımlanan yerli GNU/Linux dağıtımı olan Pardus işletim sistemi de vardır. Pardus işletim sisteminin kişisel ve sunucu işletim sistemleri sürümleri mevcuttur. Pardus’un istenilen sürümü http://www.pardus.org.tr/ İnternet adresinden ücretsiz olarak indirilebilir.

Günümüzde farklı kullanım amaçlarına (sunucu, istemci işletim sistemi gibi) yönelik olarak geliştirilmiş birçok Linux dağıtımı bulunmaktadır. Linux işletim sistemlerinin en büyük avantajı tamamen açık kaynak kodlu olması ve ücretsiz olmasıdır. Bunun yanında diğer işletim sistemlerine göre daha düşük donanım konfigürasyonuna ihtiyaç duyar.

Yayımlanmış olan Windows sunucu işletim sistemleri Tablo 6.1’de verilmiştir.

Yayımlanmış olan Windows sunucu işletim sistemleri Tablo 6.1’de verilmiştir.

Linux en basit ifade ile açık kaynak kodlu özgür bir işletim sistemi çekirdeğidir.

Komut satırı, kullanıcıların komutlar (metin) girerek bilgisayarla iletişime geçmelerini sağlayan bir arayüzdür.

Günümüzde Linux sunucu işletim sistemleri firmalar tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır. Linux sistemlerinin sunmuş olduğu bazı avantajlardan bahsedilmiştir. Bunlar; • Kararlılık: Linux işletim sistemlerinin en önemli özelliği uzun süre kilitlenmeden ve kapanmadan kararlı bir şekilde çalışabilmesidir. Bir program kurduğunuzda veya ayarlarını değiştirdiğinizde makineyi kapatıp açmak gerekmez. • Donanım: Birçok makine mimarisi ve işlemci modeli ile uyumludur. Hemen hemen her türlü protokol ve dosya sistemini destekler. Diğer sunucu işletim sistemlerine göre sistem kaynaklarını daha az kullanır ve daha düşük donanım (RAM, Disk, İşlemci vb.) konfigürasyonlarında çalışabilmektedir. • Güvenlik: Linux genel olarak Windows sunucu işletim sistemlerine göre daha gü- venlidir. Linux sistemleri dünya üzerinde birçok gönüllü kişi ve kurum tarafından geliştirilmektedir ve kodlar açık olduğu için sistem ve güvenlik hataları hemen fark edilip güncellenmektedir. Windows sunuculara göre daha az virüs saldırılarına maruz kalır. • Düşük maliyet: Linux işletim sistemleri özgür yazılım ürünleridir. Bu kapsamda Linux işletim sistemleri ve üzerinde çalışan programlar özgür yazılım sözleşmeleri altında tamamen ücretsiz olarak dağıtılmaktadır. İstediğiniz gibi indirip kurabilir ve üzerlerinde değişiklik yapılabilir. Dolayısıyla hiç yazılım ücreti ödemeden sunucu işletim sistemlerini kurup yönetebilirsiniz.

Kurulumda Ubuntu Server 14.04.03 LTS 64 bit işletim sistemi sürümü kullanılacaktır. Komut satırı arayüzüne sahip Ubuntu sunucu işletim sistemini kurmak için gereken en düşük bilgisayar donanım özellikleri aşağıda listelenmiştir. • 300 MHz x86 processor • 192 MiB of system memory (RAM) • 1 GB of disk space • Graphics card and monitor capable of 640x480 • DVD/CD drive

E şıkkı dışındaki şıklarda belirtilenlerin tümü verinin tek merkezde toplanmasına ve işlenmesine neden olan etkenlerdir. Bu etkenler dolaylı olarak sunucu mimarilerinin yaygınlaşmasına neden olmuş ve sunucu işletim sistemi kavaramı ortaya çıkmıştır.