Kişisel Bilgisayar İşletim Sistemleri

İşletim sistemi, bilgisayar donanımı ile kullanıcı programları arasında yer alarak kullanıcıların bilgisayar sisteminden kolayca yararlanabilmelerini sağlayan hizmet yazılımlarıdır.

İşletim sistemleri açık kaynak kodlu işletim sistemleri ve kapalı kaynak kodlu işletim sistemleri olmak üzere ikiye ayrılır.
Açık kaynak işletim sistemleri açık kaynak yazılım kodlu olduğu için isteyen herkese açık olarak hazırlanmış işletim sistemleridir. Bu tür yazılımlar kullanıcıya yazılım kodlarını değiştirme özgürlüğü sağlar. Ubuntu, Linux, Pardus, Debian örnek olarak gösterilebilir.

Kapalı kaynak kodu işletim sistemlerinde ise kaynak kodu kamuya açıklanmamıştır. Bir başka deyişle bilişim uzmanları tarafından kaynak kodu paylaşılmayan işletim sistemleridir. Ücretli olarak bilgisayara yüklü olarak gelir ya da kullanıcılar işletim sistemlerinin kendi web sitelerinden ücret bedelini ödeyerek erişebilirler. Windows ve MAC OS kapalı kaynak işletim sistemlerine örnek olarak verilebilir.

Açık kaynak kodu lisanslama türüdür. GPL'in açılımı GNU Public Licence’dir ve kullanıcılara belirli bir yazılımı kullanma, dağıtma, üzerinde değişiklik yapma ve değiştirdiği şeklini dağıtma hakkı verirler. GPL ile programı sınırsız kullanma, programın nasıl çalıştığını inceleme, amaçlara uygun değiştirme, programın kodlarını sınırsız dağıtma ve programın değiştirilmiş hâlini dağıtma özgürlüğü gelmiştir.

Windows işletim sistemi düşünüldüğünde ilk akla masaüstü veya dizüstü bilgisayarlardır. Ancak Windows’un son sürümü olan Windows 10 işletim sisteminin masaüstü bilgisayardan akıllı telefonlara, tablet bilgisayarlardan giyilebilir teknolojilere kadar çoklu platformu desteklediğini görmekteyiz. 

2015 yılında Microsoft sadece bilgisayarları değil çoklu platformları da destekleyen mobil ve bulut teknolojilere
yönelik gereksinimleri karşılamak için tasarladığı Windows 10 işletim sistemidir.

Masaüstü ilk Windows 95 ile geldi. 1995 yılında Windows 95 yayınlamdıktan beş hafta içinde 7 milyon kopya sattı. Windows 95, başlat menüsü, görev çubuğu ve her pencerede simge durumunu küçültme, ekranı kaplama ve kapatma düğmlerinin olduğu ilk işletim sistemi olarak tarihe geçti.

Microsoft, Windows 8 işletim sisteminde Başlat Menüsünü kaldırmış, masaüstü uygulamalardan biri olarak arayüze yerleştirmiştir. Ancak kullanıcılardan gelen yoğun talep
üzerine, Windows 10’da başlat menüsü yenilenerek geri dönmüştür

Windows Phone işletim sistemi ile tanıştığımız Cortana ses destekli kişisel asistan, Windows 10 platformuna da entegre olmuştur. Cortana etkinleştirildikten sonra ses ile komut vererek de arama yapılabilmektedir.

Dosya gezgini aracına Başlat menüsünden ya da Windows logo tuşu + E tuşlarına basarak erişilebilir. Dosya Gezgini açıldığında dosyalara, klasörlere hızlı ve kolay ulaşılır. Sık kullanılan klasörler ve en son kullanılan dosyalar da burada listelenmektedir.

Microsoft Edge, Windows 10 sürümü ile sunulan yeni bir web tarayıcısıdır. Web sayfaları üzerine not alma, yazı yazma, karalama, ifadeleri doğrudan vurgulama gibi işlemlerin yapılmasına izin verir. Bu işlemleri web tarayıcısı üzerinden yapabilmek için Web Notu Oluştur seçeneğinden Kalem, Vurgulayıcı, Silgi, Yazılı not ekle ve Kırp araçlarına dokunmatik ekran veya farenizle ulaşabilirsiniz. Okuma listesi kullanarak, kullanıcılar istedikleri makaleleri sonradan okumak için kayıt edebilirler. Sık sık ziyaret edilen web sitelerinin Sık Kullanılanlara eklenmesi ile hızlı ve kolay erişimi destekler. Ayrıca, arama yapmak için
web sistesine gitmeye gerek kalmadan adres çubuğuna aramak istediğiniz metni girince
hızlı arama sonuçlarını verecektir.

MAC, bilgisayar üreticisi olan Apple firmasının geliştirmiş olduğu bir işletim sistemidir. Mac OS X, Macintosh işletim sistemi ailesinin son sürümüdür ve Apple tarafından Macintosh bilgisayarlar için tasarlanmıştır. Mac OS işletim sistemi mimarisi, BSD (Berkeley Software Distribution) ve Mach mikro çekirdeği üzerine kurulu, açık kaynak bir işletim sistemi olan Darwin’e dayanmaktadır. Bu sebepten dolayı Mac OS X, Unix tabanlı bir işletim sistemidir. Apple Mac OS X ismindeki X karekteri Roma rakamlarından seçilmiştir. On sayısını temsil eden X, Mac OS 9’dan sonra gelen işletim sistemini ifade etmek amacıyla kullanılmaktadır.

Mac OS X, Unix tabanlı bir işletim sistemidir. Sistemin çekirdeği ve bazı bileşenleri açık kaynak olmasına rağmen çoğu bileşen açık kaynak olmadığı için kapalı kaynak kodlu işletim sistemi olarak kabul edilir.

Menü çubuğu; elma menüsü, uygulama menüleri, durum menüleri, Spotlight (arama), Bildirim merkezini içerir. 

Durum menülerinde Mac bilgisayarınızın Wi-fi, Bluetooth, pil gücü gibi durumunu gösteren simgeler yer alır. Belirli özelliklere hızlı erişimi sağlar.

Mac’inizdeki uygulamalar, belgeler, fotoğraflar ve diğer dosyaları bulmayı sağlayan Spotlight aracı, aynı zamanda Vikipedia, Bing, Harita gibi web ve iTunes Store, iBooks store ve App Store gibi uygulama mağazaları kaynaklarından yararlanarak arama sonuçlarını listeler.

Bildirim merkezi, ekranın sağ üst köşesindedir. Randevular, havadurumu, yaş günleri, planlanmış notlarınız, Twitter,
e-posta gibi bildirimleri görüntülemenizi ve kaçırdığınız bildirimleri görmenizi sağlar. Bildirim Merkezinin sağ alt köşesindeki Bildirimler tercihini tıklayarak bildirimlerinizi özelleştirebilirsiniz.

Dock, sıklıkla kullandığınız uygulama ve belgeleri tutabileceğiniz bir çubuktur. Dock, bilgisayar ekranınızın altında yer alır. Sık kullandığınız uygulamalara, indirilenlere ve silinen dosya ve araçlara kolaylıkla ulaşabileceğiniz bir menü çubuğudur. Dock’u
büyütebilir, küçültebilir, ekranınızın soluna veya sağına taşıyabilir, ögeleri sürükleyerek ekleyebilirsiniz. Uygulamaları silmek için Dock’un dışına doğru sürüklemeniz yeterlidir. Docktaki klasörler yığın olarak isimlendirilir ve Web’den indirilecek program, belge, video, müzik gibi dosyalar bu indirilenler yığını olarak ifade edilen klasörde yer alacaktır. 

Apple Mağazasından uygulama indirmeyip web üzerinden uygulama indirirseniz, bu uygulamayı Arayıcı (Finder)’daki Uygulamalar klasörüne taşımanız gerekmektedir. Aksi takdirde, uygulamanız Launcpad’te görüntülenmeyecektir.

Ubuntu, Linux tabanlı özgür ve ücretsiz olarak indirilebilen işletim sistemidir. Ubuntu’da kullanılan lisans, yazılımın kullanıcısına ve yazılımın kodlarını kullanmak isteyen kimselere kopyalama, dağıtma, üzerinde çalışma, değiştirme, geliştirme gibi çeşitli
hak ve özgürlükler sunan GNU Genel Kamu Lisans (GNU GPL) ile birlikte GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı (GNU LGPL)’dır. 

MAC OS X işletim sistemi sadece MAC bilgisayarlarda en yüksek performansla çalışır. MAC OS X işletim sisteminin sadece Apple ürünlerini desteklemesi bir sınırlılık olarak görülebilir.