İŞLETİM SİSTEMLERİ - Deneme Sınavı - 7

İşletim sistemi katmanı, veri ve veri üzerinde düzenleme yapabilen işlevlerden oluşan soyut bir yapıdır. Tipik bir işletim sistemi katmanında tanımlı veri yapıları ve işlevler bulunmaktadır. Katmandaki işlevler kendisinden yukarıdaki katmanlar tarafından çağırılabilir. Katmanlar: Çekirdek, Bellek yönetimi, Giriş/Çıkış sistemi, Dosya yönetim sistemi ve Kullanıcı arayüzü.

Kullanıcı Arayüzü: Kullanıcının işletim sistemi ile etkileşime girmesine olanak sağlayan katmandır.

Erken dönem kişisel bilgisayarlarda kullanılan işletim sistemlerinin iyi yapılandırılmadığı görülmektedir. Küçük çaplı ve kısıtlı işlevleri yerine getirmek için üretilen bu sistemler, kullanım süreçlerinde evirilmiştir. MS-DOS (MicroSoft Disk Operating System – Microsoft Disk İşletim Sistemi) ve UNIX bu tür işletim sistemlerine örnek olarak verilebilir.

Hat sürücüleri: Sisteme bağlı terminal aygıtlarının sürücüleriyle birlikte çalışan modüllerdir. Seri portlarda çalışan aygıtlardan (ör. USB bellek) veri transferi için seri sürücüler kullanılır. Bu sürücülerden işletim sistemi çekirdeğine gelen verinin kullanıcı katmanına iletilmesinde hat sürücüleri kullanılmaktadır.

iOS işletim sisteminin yapısında medya servisleri: Grafik teknolojileri, Ses teknolojileri, Video teknolojileri ve AirPlay yer alır.

Android işletim sisteminin yapısında Linux çekirdeğinde:

Ekran sürücüsü

Kamera sürücüsü

WiFi sürücüsü

Güç yönetimi

Ses sürücüsü

Süreç yönetimi

Bağlayıcı sürücüler

Bellek yönetimi

Bluetooth sürücüsü

Flash bellek sürücüsü yer almaktadır.

Aygıt sürücüleri hem mikro çekirdek mimarisinde hem de modüler yaklaşım sisteminde ortaktır.

Veri ve komutları tek bir depolama biriminde
bulunduran bilgisayar tasarı örneği olan Von Neumann Mimarisi, paralel mimarilerle Turing
Makinesi’nin ilkelerini uygulayan her bilgisayarı tanımlamak için kullanılır.

Bir işletim sistemi faklı kullanıcıların uygulama programlarını ve donanım kaynaklarını kullanımını hem kontrol eder hem de birlikte uyumlu bir şekilde çalışmalarını düzenler. Bu açıdan ele alındığında işletim sistemi, bilgisayar kaynaklarının dağıtımında karşılaşılabilecek temel sorunların çözümlerini de geliştirir:
• Ana işlem biriminin zamana göre paylaşımının yönetimi
• Belleğin yönetimi
• Disk alanının yönetimi
• Giriş/Çıkış aygıtlarının yönetimi

işletim sistemleri kod yapısına göre açık ve kapalı kaynak kodları olarak ikiye ayrılır. Açık kaynak kodlu işletim sistemleri, dışarıdan yapılabilecek her türlü müdahaleye açıktır ve her türlü geliştirmeye uygun bir yapısı vardır (Linux vb.). Kapalı kaynak kodlu işletim sistemleri ise geliştirilemez ve her türlü müdahaleye kapalıdırlar (Windows vb.).

işletim sistemi, bilgisayarın tüm kaynaklarını kontrol ederek gerekli temelleri oluşturur ve üzerine uygulama programlarının yazılmasına olanak sağlar. İşletim Sistemi, donanım ile programcılar arasındaki karmaşıklığı azaltan ve programcıya yardım eden bir katman olarak tasarlanmıştır.

1955-1964 yılları arasında Transistörler ve Yığın İşlem nesli olarak ifade edilen II. Nesil işletim sisteminde yer alır.

Bu dönemde bilgisayarların mimari yapıları değişti ve transistörlerin yerini entegre devreler aldı. Entegre devreler sayesinde bilgisayarların boyutları küçüldü ve aşırı ısınma sorunları oldukça azaldı.

Ağ İşletim Sistemlerinde, kullanıcılar ortamda çok sayıda bilgisayarın var olduğunun farkında olurlar ve aynı zamanda uzaktaki başka bilgisayarlara Uzaktan Bağlanma (Remote  login) yapabildikleri gibi dosyalarını bir bilgisayardan diğerine kopya edebilirler. Ağ İşletim Sistemindeki en önemli özelliklerden biri de her makinenin kendi yerel işletim sistemi tarafından işletilmesi ve her makinenin kendi kullanıcılarına sahip olmasıdır.

İşletim Sistemi Tipleri şunlardır:

• Çoklu Kullanıcı (Multiuser) İşletim Sistemleri
• Çoklu Görev (Multitasking) İşletim Sistemleri
• Çoklu İşlem (Multiprocessing) İşletim Sistemleri
• Çoklu iş parçacığı (Multithreading) İşletim Sistemleri

İşletim sisteminin dört temel işlevi dosya ve klasör yönetimi, Uygulamaların yönetimi, yardımcı programları destekleme ve Bilgisayar donanımını kontrol etme işlevlerinden oluşmaktadır.

Üst-düzey yazılım dilleri kategorisinde yer alanlar COBOL ve Fortran'dır.

Söz konusu işletim sistemi, açık kaynak kodlu işletim sistemidir.

Aşağıdaki olaylar I.Nesil İşletim Sistemleri dönemindeki gelişmelerdir:

1948- John Van Neumann EDVAC (Elektronik Soyut Değişken Otomatik Bilgisayar) adlı bilgisayarı üretti.

1954- FORTRAN programlama dili doğdu.

Bu olaylardan III. Nesil İşletim Sistemleri döneminde gerçekleşenler şunlardır:

1970- Intel, ilk Dinamik Erişim Hafızası (Dynamic Access Memory- DRAM) yongayı geliştirdi.

1978- VisiCalc adlı ilk hesap çizelgesi (spreadsheet) programı kullanıma sunuldu.