İŞLEM TABLOSU PROGRAMLAMA

VBA, Visual Basic for Applications (Uygulamalar için Microsoft Visual Basic) kelimelerinin baş harfleri kullanılarak kısa yazılmasıdır. En basit anlamda, tekrarlanan işlemleri otomatikleştirmeyi sağlayan kod parçacıkları yazma, düzenleme ve geliştirme ortamı sunan bir platformdur.

Kod menüsünün butonları, Visual Basic, Makrolar, Makro Kaydet, Göreli Başvuruları Kullan ve Makro güvenliğidir.

Tasarım Modu, ActiveX nesnelerinin tasarımlarına yardımcı olmak için seçilmesi gereken menüdür. Tasarım Modu devre dışı bırakıldığı zaman, ActiveX nesne ile ilgili düzenleme yapma imkânı yoktur. Tasarımı tamamlanan nesnenin kullanımına geçmek için ise Tasarım Modu kapatılmalıdır.

XML (Extensible Markup Language - Genişletilebilir İşaretleme Dili), verilerin yapılarını bilinen biçimlere dönüştürerek, diğer uygulamalar ile uyumlu veriler oluşturmak için kullanılır. MS Excel sayfasında bulunan verilerin bilinen biçimlere uygun olarak işaretlenmesi ile XLM biçimine sahip XML dosyaları oluşturulur. XML biçimine dönüştürülmüş veriler, farklı uygulama yazılımları tarafından rahatlıkla kullanılabilirler.

Pencere ilk açıldığında karşılaşılan kısım Tasarım Zamanı (Design Time) olarak adlandırılır. Tasarım zamanında nesneler ve onlara uygulanan eylemlere göre gerekli kodlar yazılır.

Özellikler penceresi tüm bu nesneler için ayrı ayrı özellikleri görmemizi ve değiştirmemizi sağlamaktadır. Her nesnenin kendine ait özellikleri vardır.

VBA ortamı, yazılan kodu önce kontrol edecek, herhangi bir yazım hatası ya da nesne uyuşmazlığı durumunda hatayı bildirecektir. Eğer bir hata yoksa program, nesne-eylem ikilisini devreye sokarak test edilecektir. VBA ortamının hata vermemesi, her zaman programın hatasız olduğu anlamına gelmemektedir. Mantıksal hatalarda ortam, herhangi bir hata göstermezken programın çalışması esnasında istenilen işlemler gerçekleşmeyecek, hatta çoğu zaman hatalı işlemler gerçekleşecektir.

Kod, nesneye ait kodlamanın yapılacağı, gerekli değişken atamaları ve prosedürlerin oluşturulacağı VBE (Visual Basic Editor)’ye ulaşmayı sağlayan menü ögesidir. Boş bir sayfa olarak açılan Kod sayfasının kullanımı izleyen bölümde anlatılmaktadır.

Kod Penceresi, VBE (Visual Basic Editor - Visual Basic Metin Düzenleyicisi) adı da verilen bir pencerenin açılmasını sağlar. Bu pencere ile nesne-eylem ikilisinin çalışma zamanında gerçekleştireceği işlemler tanımlanır. Kod penceresinde gerekli kodları oluşturmak için VBA programlama dili hakkında bilgi sahibi olmak gereklidir.

Kod olarak yazılacak her şey, Private Sub ve End Sub satırlarının arasındaki satırlara yazılacaktır.

VBA kullanıcı ile dost bir kodlama penceresi yardımıyla Visual Basic (VB) programlama dilinin komutlarını kullanarak MS Excel’de gerçekleştirmek istenilen işlemleri kolayca yerine getirilmesini sağlar.

VBA, programlama aracılığıyla yapılacak işlemlerin, otomatik olarak MS Excel tarafından yapılmasını sağlar. Bu programlama ortamı, VBE (Visual Basic Editor – Visual Basic Metin Düzenleyicisi) adı verilen bir pencere tarafından sağlanır ve otomatik olarak yapılması gereken işlemler VBE ortamında VB dili kullanılarak kodlanır.

Geliştirici sekmesini devreye sokmak için, DOSYA sekmesine gelinmeli ve Seçenekler tıklanmalıdır. Seçenekler tıklandığında, Excel Seçenekleri adı altında bir menü açılır. Bu menüden Şeridi Özelleştir seçildiğinde, üst tarafta bulunan sekmelerin tamamının görüntülendiği, devreye alınmamış sekmelerin ise işaretli olmadığı görünür. Geliştirici sekmesi işaretli olmayan ögelerden biridir. Geliştirici sekmesinin başlığındaki kutu işaretlenerek Tamam seçildiğinde, sekme ve alt başlıkları MS Excel menü çubuğunda görünür ve kullanılabilir hâle gelir.

“Visual Basic”, “Makrolar”, “Makro Kaydet”, “Göreli Başvuruları Kullan” ve “Makro Güvenliği” butonları “Kod” menüsü altında yer alır.

“Buton”, “Onay Kutusu”, “Metin Kutusu” gibi Form ve ActiveX nesneleri kitap üzerine “Geliştirici” sekmesi “Denetimler” menüsü altından “Ekle” alt menüsü ile eklenebilir.

VBA penceresi ilk açıldığında karşılaşılan kısım Tasarım Zamanı (Design Time) olarak adlandırılır.

Yazılan kodların hatalı olup olmadığının ve istenilen işlemleri gerçekleştirip gerçekleştirmediğinin testi için Çalışma Zamanına (Run Time) geçmek gerekmektedir. Bu işlemi gerçekleştirmek için Run (Çalıştır) menüsünden Run Makro (Makroyu Çalıştır) tıklanmalı ya da F5 tuşuna basılmalıdır.

Proje penceresi, VBA projesine bağlı bulunan tüm ögelerin aynı anda görüntülenmesini ve gerekli ögenin kolayca seçilmesini sağlar.

Nesne tarayıcı, nesnelerle yapılabilecek eylemlerin listelendiği ve aynı zamanda nesne özellikleri ve bileşenlerinin de hiyerarşik bir şekilde yer aldığı penceredir. Gerçekleştirilmek istenen eyleme göre arama imkânı da veren nesne tarayıcı, sınıflar ve o sınıfa ait üyelerin yer aldığı iki kısımdan oluşan bir pencerede sunulur.

CommandButton1.BackColor = vbBlue

kod parçası, “CommandButton1” ismindeki bir nesnenin arkaplan rengini verilen değere (vbBlue) göre değiştirir.