İSLAM TARİHİ VE MEDENİYETİ II

Ebu Cafer Ahmed, Saffârî hükümdarlarındandır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Tahirîler, Abbasîler Devleti içerisinde müstakil olarak kurulmuş ilk devlettir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Bölgede çıkan  karışıklıklar üzerine Sistan’a yürüyen Sultan Mahmud, Saffârî hâkimiyetine son verdi. Doğru cevap A şıkkıdır.

Büveyhîler siyaset sahnesine çıktıkları ilk yıllarda önce Sâmânîlerin ardından da Ziyârîlerin himayesi altına girmişti.

940’ların başında Huzistan bölgesinde hâkimiyet kuran Büveyhoğulları 945’te Bağdat’a girerek Halife Müstekfi-Billah’ı tahttan indirerek yerine, Muti-Lillah’ı halife tayin ettiler. Büveyhîler’in Bağdat’ı işgali Abbasî hilafetinin çöküş içerisine girmesi anlamına geliyordu.

Hanedan üyeleri arasındaki iktidar mücadelesinden yararlanan Kâkûyîler, Hemedan ve İsfahan’daki Büveyhî hâkimiyetine son verdiler. 1029 yılında Rey’i ele geçiren Gazneli Mahmud Büveyhîler’in Cibal kolunu ortadan kaldırdı.

Tolunoğulları’nın siyasi tarihi Humareveyh’in henüz otuz iki yaşında olduğu halde öldürülmesi üzerine farklı bir dönemece girdi. Zira devlete en parlak devrini yaşatan Humareveyh’in ölümünden sonra başa geçen hükümdarlar aynı başarıyı gösteremedikleri gibi ülkeyi yıkılışa sürüklemişlerdi.

Abbasîlerin zayıfladığı dönemde Mısır, Suriye ve Filistin bölgelerinde hüküm süren İhşidîler Devleti Türk asıllı Muhammed b. Tuğc tarafından kuruldu.

Fâtımî kumandanı Cevher es-Sıkillî 969’da İhşidîlerin hâkimiyetine son verdi.

Ağlebîler döneminde başta Kayrevan Ulu Camii olmak üzere çok sayıda cami ve yolcuların konaklaması için ribatlar inşa edilmişti.

Başkentleri Kayrevan’ı önemli bir kültür merkezi haline getirmeleri, çok sayıda bilim adamı önemli eserler vermesi, başta Kayrevan Ulu Camii olmak üzere çok sayıda cami ve yolcuların konaklaması için ribatlar inşa etmeleri ve Avrupa önemli bölgelerine fetih hareketi düzenlemeleri Ağlebîlerin İslam kültürünü yaymak adına yaptıkları faaliyerler arasında gösterilebilir.

Hülâgü, ilk olarak Alamut bölgesindeki Bâtınîleri ortadan kaldırmış, ardından Abbasî Devleti’nin başkenti Bağdat’ı hedef olarak seçmişti. Abbasîler’in başında bu dönemde halife olarak Mustasım-Billâh bulunuyordu. Hülâgü, 1257 sonlarında Tebriz’i ele geçirdikten sonra Bağdat’ı kuşattı. Yaklaşık elli gün süren çetin bir kuşatma sonucunda 10 Şubat 1258’de Abbasîlerin başkenti Moğolların eline geçti. Saldırıda Abbasî ailesine mensup pek çok kişi katledilmiş, Halife Mustasım-Billah bir çuvala konularak Moğol askerlerinin atlarının ayakları altında feci bir şekilde katledilmişti.

Öncüllerden sadece II ve III söz konusu yıkımın kültürel boyutunu yansıtır.

Son derece başarılı bir devlet adamı olan Adüdüddevle’nin iktidarda bulunduğu dönem Büveyhîlerin en güçlü ve parlak devri olarak kabul edilir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Hamdânî Devleti Fâtımîleri tarafından ortadan kaldırıldı. Doğru cevap E şıkkıdır.

Abbasîlerin zayıfladığı dönemde Mısır, Suriye ve Filistin bölgelerinde hüküm süren İhşidîler Devleti Türk asıllı Muhammed b. Tuğc tarafından kuruldu. Doğru cevap C şıkkıdır.

Hz. Hasan’ın soyundan gelen İdris tarafından Fas’ta kurulan İdrisîler devletinin en önemli özelliği Mağrib (Fas) sahasında Şiî inancı hâkim kılmasıydı. Doğru cevap D şıkkıdır.

Ağlebîler, eski Kartaca şehrinin üzerine kurulan Kayrevan’ı başkent yapmış ve burayı önemli bir kültür merkezi haline getirmiştir. Doğru cevap A şıkkıdır.

787 yılındaki vefatına kadar “Emirü’l-Mü’minîn” ünvanıyla devleti yöneten İbn Rüstem'in  kaynaklarda son derece adil, sünnete sıkı sıkıya bağlı, ilim erbabını koruyan bir şahsiyet olduğu ifade edilmiştir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Midrarîler Endülüs Emevîleri’nin, 976 yılında başkentleri Sicilmâse’yi ele geçirmelerinden sonra tarihe karıştılar. Doğru cevap A şıkkıdır.