İSLAM TARİHİ VE MEDENİYETİ II - Deneme Sınavı - 6

Dini ve siyasi konularda aşırı görüş ve faaliyetleriyle tanına bir gruptur.

Bizans ve İngiliz değil, Bizans ve İtalyan şehir devletleriyle ikili anlaşmalar yaparak ülkeyi ticari ve iktisadi açıdan iyileştirdi.

Aralarında anlaşma olmasına rağmen Haçlıların Müslümanlara ait bir ticaret kervanına saldırması üzerine tazminat isteyen Selahaddin olumlu yanıt alamayınca, Kudüs Haçlı Krallığı topraklarına bir sefer yapmaya karar verdi. Hıttîn Savaşı’nda Haçlıları büyük bir yenilgiye uğrattı (1187).

Eyyûbîler döneminde bölgede Haçlılar’la savaş durumunda olunmasına rağmen ticari ilişkiler ve uluslar arası ticaret devam etmekteydi. Pek çok Avrupa ülkesi ile ticari anlaşmalar yapıldığından Kahire, Şam ve İskenderiye gibi şehirlerde Avrupalı tüccarlar bulunmaktaydı. Ekonomi, tarım, hayvancılık ve ticarete dayanıyordu.

Moğol ve Haçlı hâkimiyetine girmeyen tek bölge olan Mısır, Müslüman âlimlerin de sığınağı olmuştur.

Mısır’daki son Eyyûbî sultanı Turanşah’ın öldürülmesinin ardından devlet yöneti- minde söz sahibi olan Memlûk emirleri Sultan Necmeddin Eyyûb tarafından satın alınarak Mısır’a getirilmiş Türklerden oluşan askerî birliklerde yetişerek komuta katına yükselmişlerdi.

Dört sünni mezhebe ait başkadılıkları aynı anda Kahire’de kuran Memluklerin sultanı Sultan Baybars’dır.

Mehdî devlet kurumlarının organizasyonuna önem vermiş, devletin gelir ve giderlerinin muhasebe ve denetlenmesini düzenlemek amacıyla 779 yılında Dîvânü’z-zimâm’ı kurmuştur. Doğru cevap A dır.

Ebû Ca’fer Mansûr (754) ilk dönem Abbasi halifesidir. Doğru cevap D dir.

Ağustos 750’de cereyan eden çarpışmada II. Mervân öldürüldü. Böylece Emevî hilâfeti ortadan kalkmış oldu. Doğru cevap E dir

Ebû Müslim Horasan şehirlerini dolaşarak Abbâsî yanlısı propaganda faaliyetlerini örgütledi ve 747 yılında isyan bayrağını açtı. Doğru cevap B dir.

Abbâsî ihtilalinin meşhur kumandanı Ebû Müslim’in giderek itibar ve kuvvet kazanmasından rahatsız olan Mansûr, Abdullah b. Ali’nin isyanını bastırdıktan sonra bir suikast düzenleyerek Ebû Müslim’i öldürttü. Doğru cevap B dir.

Ebü’l-Abbas Abdullah, İhtilalin başarıya ulaşmasının ardından 749’da Abbâsî halifesi olarak ilan edildi. Hilafeti Endülüs haricinde bütün İslâm topraklarında tanındı. Doğru cevap E dir.

Abbâsî Devletinin sınırlarının en geniş olduğu devrede tahta çıkan Harûn Reşid’in dönemi huzur ve istikrar dönemi olarak anılır. Onun döneminde saray adeta bir ilim ve kültür merkezi haline gelmiş Arap edebiyatındaki Binbir Gece Masallarına ilham vermiştir. Doğru cevap A dır.

İslâm’ın iki kutsal şehrinin elinden çıktığını gören Hâdî isyancılar üzerine büyük bir ordu gönderdi. Mekke yakınlarındaki Fah vadisinde cereyan eden ve bu nedenle Fah Savaşı adı verilen muharebede Hüseyin yenildi ve çok sayıda taraftarıyla birlikte hayatını kaybetti (786). Şiîler bu hadiseyi Kerbelâ Vak’ası’ndan sonra en acıklı olay ve bir matem günü olarak kabul ederler. doğru cevap D dir.

Me’mûn Abbâsî halifeleri arasında ilme verdiği değerle ayrı bir yer tutar. Bağdat onun döneminde dünyaca ünlü bir ilim ve kültür merkezi haline gelmiş Beytü’lhikme, kütüphaneler ve rasathanesiyle bilime önemli katkıda bulunmuştur. Kindî gibi İslâm filozofları Harezmî gibi bilginler ilk çalışmalarını Me’mun devrinde yapmışlardır. Doğru cevap C dir.

Abbasî Devleti daha ilk yıllarından itibaren iktidarın kontrolünden uzak bölgelerde bağımsız yahut yarı bağımlı faaliyet gösteren devletçiklerin varlığını kabullenmek zorunda kaldı.  788’de Fas’ta İdrisîler  bağımsız devletler kurdular. Doğru cevap C dir.

Aslında Doğu eyaletlerindeki durum da Afrika’dakinden farklı değildi. Bu bölgede de Sâmânîler, Saffârîler, Büveyhîler, Tahirîler ve Hamdânîler bağımsız devletler kurmuşlardı. Doğru cevap B dir.

Büveyhîler’in kurduğu bu baskı Selçukluların bölge üzerinde etkin rol oynamaya başladığı 1055 yılına kadar, yüz on yıl boyunca devam etti. Bu tarihte sünnî inancı benimsemiş olan Büyük Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey Bağdat’a gelerek Abbasî halifesini Büveyhî baskısından kurtardı ve ona eski itibarını iade etti. Doğru cevap A dır.

1253’te sefer hazırlıklarını tamamlayıp yola çıkan Hülâgü, ilk olarak Alamut bölgesindeki Bâtınîleri ortadan kaldırmıştır. Doğru cevap E dir.