İSLAM TARİHİ VE MEDENİYETİ II - Deneme Sınavı - 14

Hz. Hasan’ın soyundan gelen İdris tarafından Fas’ta kurulan İdrisîler devletinin en önemli özelliği Mağrib (Fas) sahasında Şiî inancı hâkim kılmasıydı. Doğru cevap D şıkkıdır.

Ağlebîler, eski Kartaca şehrinin üzerine kurulan Kayrevan’ı başkent yapmış ve burayı önemli bir kültür merkezi haline getirmiştir. Doğru cevap A şıkkıdır.

787 yılındaki vefatına kadar “Emirü’l-Mü’minîn” ünvanıyla devleti yöneten İbn Rüstem'in  kaynaklarda son derece adil, sünnete sıkı sıkıya bağlı, ilim erbabını koruyan bir şahsiyet olduğu ifade edilmiştir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Midrarîler Endülüs Emevîleri’nin, 976 yılında başkentleri Sicilmâse’yi ele geçirmelerinden sonra tarihe karıştılar. Doğru cevap A şıkkıdır.

İslam kültürü genel olarak Müslüman toplumların İslam ortak kaynağı ve değerler sistemi içerisinde, tarihi süreçte inkişaf ettirdikleri zihniyetin ve dünya görüşünün manevi etkinliği ve bu etkinliğin edebiyattan sanata her alandaki ürünleridir şeklinde tanımlanabilir.

Müslümanların doğa ve evren anlayışlarıyla oluşturdukları maddi etkinlik ve onun ortaya çıkardığı doğa bilimleri ve teknolojinin bütününü İslam medeniyeti olarak tanımlayabiliriz.

İslam medeniyeti ve kültürünün, felsefeden sanata, bilimden teknolojiye her alan-da ortaklaşa varılan bazı temel ilkeleri vardır; onlarla İslam kültür ve medeniyeti, diğer medeniyet ve kültürlerden ayrılırlar. Bu ilkeleri şöyle sıralayabiliriz: 1. Zihinsel Etkinlik Birliği: Medeniyetin ve kültürün inşa edicisi insandır. İnsanın üç önemli zihinsel etkinliği vardır: İman (inanmak), düşünce (akıl yürütmek) ve eylem (davranış ve fiil). İslam zihniyeti, geçmişte görüldüğü gibi imanı, düşünceden ve eylemden tamamen farklı bir şey olarak görmemiştir. Bu üç etkinliğin birliğinin ve bütünlüğünü kabul etmiştir. Dolayısıyla İslam’ın temel ilkeleri, İslam medeniyetinin ve kültürünün de temel ilkesi olmuştur. Örneğin Müslüman bir sanatçı, sanat ayrı iman ayrıdır dememiş-tir. İslam’ın inanç esaslarına ve ahlak anlayışına aykırı olabilecek sanat eseri vücuda getirmemiştir. 2. Zihinsel Etkinliğin Bireysel Olması: Bu, İslam medeniyet ve kültürünün ikinci önemli ilkesidir. İman, düşünce ve eylemin her açıdan bireysel olduğu hususudur.

Medeniyetin ve kültürün inşa edicisi insandır. İnsanın üç önemli zihinsel etkinliği vardır: İman (inanmak), düşünce (akıl yürütmek) ve eylem (davranış ve fiil). İslam zihniyeti, geçmişte görüldüğü gibi imanı, düşünceden ve eylemden tamamen farklı bir şey olarak görmemiştir. Bu üç etkinliğin birliğinin ve bütünlüğünü kabul etmiştir.

İslam kültür ve medeniyeti, 610 yılında Hz. Muhammed’e Kur’an’ın vahyedilmesi ile doğmuştur denebilir. Ruhunu ve temel özelliklerini de, Kur’an’ın nüzul süresi olan yirmi üç yılda kazanmıştır.

İslam dünyasında felsefe ve bilim de özellikle IX. yüzyılın ortalarından itibaren büyük gelişmelere sahne oldu.

İbn Haldun el-Mukaddime (Giriş) adlı eserinde “İlmu’l-Umrân” (Kültür İlmi) adı altında başta tarih, sosyoloji ve ekonomiyi kültür ilminin disiplinleri olarak vaz etmiş ve kurallaştırmıştır.

Matematiğe Müslüman bilginlerin çok önemli katkıları olmuştur. En büyük katkı, sıfırın (0), ilk defa sayı olarak kullanılmasıdır; bunu yapan ilk matematikçi ünlü Türk matematikçi Musa el-Harezmî (öl. 863)’dir.

İnsanın uçabileceği düşüncesini ilk olarak Müslüman bilginler ortaya koymuşlardır. Böylece uçak yapımına öncülük etmişlerdir. İlk uçuş denemesini yapan Endülüslü Arap veya Berberî asıllı bilgin Abbas İbn Firnas (öl. 888)’tir.

Doğru cevap B'dir.

Doğru cevap D'dir.

Doğru cevap C'dir.

Doğru cevap A'dır.

Doğru cevap A'dır,

Doğru cevap E'dir.

Doğru cevap A'dır.