İSLAM TARİHİ VE MEDENİYETİ I

711 yılında büyük heyecan ve umutla başlayan, 756 yılında devlet teflekkülü ile daha da belirginleflen, X. yüzyılda dünyanın sayılı ülkelerinden biri olan Endülüs Emevî Devleti sona erdi. Her ne kadar 1492 yılına kadar Endülüs’teki Müslüman varlığı devam etse de bu eskisi gibi olmayacaktı.

Bizans İmparatorluğu’nun başkenti İstanbul’u ele geçirerek inme hedefinde olan Musa, Halife Velid’in kendisini çağırması üzerine dönme kararı aldı. Tarık b. Ziyad ile bir araya gelen ve onunla Endülüs’ü terk etmeye hazırlanan Musa dönmeden önce Endülüs’te idari düzenlemeler yaptı. Oğlu Abdülaziz’i vali tayin etti. Musa ve Tarık 714 yılı sonlarında Dımaşk’a gitmek için Endülüs’ten ayrıldılar.

Toulouse civarında 721 yılında yapılan savaşta Semh şehit edilmişti. Semh ile başlayan Fransa içlerine yönelik fetih harekâtı haleflerinden Abdurrahman el-Gâfikî tarafından devam ettirildi. Ancak 732 yılında yapılan Poitiers Savaşı’nda alınan yenilgi ile bu harekât büyük bir darbe aldı.

Endülüs, 756 yılında I. Abdurrahman’ın Endülüs Emevî devletini kurmasıyla siyasi bir teşekkül oldu ve 929 yılına kadar ‘emîr’ adı verilen idareciler tarafından yönetildi.

Devletin geleceği açısından tehlike arzeden en önemli isyanlardan biri Endülüs’te Şii bir devlet kurmayı isteyen Şakyâ b. Abdülvahid’in isyanıydı. 769 yılında başlayıp, aşağı yukarı 10 yıl boyunca Endülüs Emevî devletini zorlayan bu isyan nihayet Şakyâ’nın kendi komutanları tarafından öldürülmesiyle sona erdi.

Adaleti ile meşhur Emevî Halifesi Ömer b. Abdülaziz’i kendisine örnek alan Hişam’ın sağladığı güven ve huzur ortamı sayesinde İslâm dini ülkedeki Hıristiyanlar arasında hızla yayılmaya başlarken, âlimler de kendisinden çok fazla saygı ve himaye gördü.

II. Abdurrahman zamanında ilk kez Normanların 844 yılında Endülüs’e saldırdıkları görüldü. Bu saldırı devletin özellikle donanma ve tersane açısından hazırlıksız olduğu bir zamana rastlamasına rağmen II. Abdurrahman’ın çabası sayesinde bertaraf edilebildi.

Halife III. Abdurrahman zamanında tarım, ticaret ve sanayide ülke en üst noktalara yükseldi. Döneminin en karakteristik yapısı olan Medinetüzzehrâ sarayı ve şehri her gün 10 bin kişi, 1500 yük hayvanının çalışması ve Abdurrahman’ın gelirlerinin üçte birini buraya aktarması ile uzun uğraşlar sonucu inşa edildi. Bu dönemde Endülüs dünyanın en dikkat çekici ülkeleri arasına girdi.

Sübeytula hariç diğerleri Hz. Ömer zamanında alınmıştır. Oysa Sübeytula Hz. Osman zamanında ele geçirilmiştir.

Velid b. Abdülmelik  Emevi  Halifesi, Musa b. Nusayr  Tarık b. Ziyad’ı komutanlığa getiren kişi, Tarif b. Malik Yeşil Ada’ya giden ordunun komutanı ve  Abdülmelik b. Mervan ,Velid b. Abdülmelik’ten önceki Emevi Halifesidir. Musa b. Nusayr, fetih için uygun ortam olduğunu gördüğünde komutanlığa Tarık b. Ziyad’ı getirmiştir.

Endülüs Emevi Devleti 756 yılında I. Abdurrahman tarafından kurulmuştur.

Abdülaziz Endülüs’ün resmi olmayan ilk valisi; Hüir b. Abdurrahman Es Sekafi ve Eyub b. Habib El Lahmi Abdülaziz’in halifeleri; Semh b. Malik Endülüs’ün ilk resmi valisidir. Endülüs ise 756 yılında I. Abdurrahman tarafından kurulmasıyla siyasi bir teşekkül olmuştur.

Kastilla hariç diğer şıklarda yer alan yerler Tarık b. Ziyad tarafından fethedilmiştir. Kastilla  yer alan yer Musa b. Nusayr tarafından fethedilmiştir.

Eudes Fransa’da Aquitania dükü,  Charles Martel Fransa Krallığı’nın üst düzey görevlilerinden biri, Kral Euric Vizigot Kralı. Justinianos Bizans İmparatoru’dur. I. Alfonso, Reconquista hareketinin ilk öncüsüdür.

Semih b. Malik İlk resmi vali; Abdülaziz Resmi olmayan ilk vali,Velid b. Abdülmelik Emevi halifesi,Abdülmelik b. Mervan ,Velid b. Abdülmelik’ten önceki Emevi halifesidir. Abdurrahman b. Muaviye  şıkkında yer alan isim, Emevi halifesi Hİşam’ın torunu, aynı zamanda da Endülüs’ün ilk emiridir.

II. Hişam Huzur ve barışın en çok görüldüğü dönem,Abdülaziz  Endülüs ‘ün ilk resmi olmayan valisi,Velid b. Abdülmelik  Emevi halifesi ve Tarık b. Ziyad  Ordu komutanıdır. İsyanların en çok görüldüğü dönem I. Hakem zamanıdır.

Endülüs’ün fethi, 711; Hz. Ömer’in İskenderiye’yi fethi, 642; Endülüs Emevi Devleti’nin kuruluşu, 756; Kurtuba Ulu Camiinin inşasına başlanması, 786 ve Şakıya B. Abdülvahid İsyanı 769 yılındadır.

En çok isyanın görüldüğü dönem, I. Hakem zamanı, Huzur ve barış dönemi I. Abdurrahman zamanı, Ülkesine düğün günleri diye anılan dönemi yaşatan kişi II. Abdurrahman, Tarım, ticaret ve sanayide en üst noktaya gelinen dönem, III. Abdurrahman dönemidir. Soruda bahsi geçen dönemi başlatan kişi ise Muhammed’dir.

Musa Berberilerin merkezi olan Tanca’yı ele geçirmek için komutanı ve azatlı kölesi Tarık b Ziyad’ı gönderdi ve şehir 708 yılında Müslümanların eline geçti.

b. Nusayr, Kuzey Afrika’nın ardından sıranın İspanya’ya geldiğini düşünmeye başlamıştı. Buranın Müslümanlar için en elverişli yer olduğunu düşünmekteydi.