İSLAM MEZHEPLERİ TARİHİ - Deneme Sınavı - 13

Oruç özel ve genel olmak üzere iki çeşittir. Özel orucu din adamları tutarlar. Bunlar yirmi günü Aralık, 20 günü Temmuz, 3 günü de Lâleş’te Şeyh Adî türbesinde, geldikten sonra da 80 güne tamamlanan oruçtur. Genel oruç, her Yezidî’nin Aralık ayının başından itibaren tuttuğu üç günlük oruçtur. Doğru cevap B'dir.

Dürzîler’e göre “hudûd”, Hamza tarafından görevlendirilen peygamber derecesinde kimselerdir. Bunlar evlenmekten, çocuk sahibi olmaktan, her türlü günah ve hatadan münezzeh ve masum kimselerdir. Doğru cevap E'dir.

(Ö. 270/883)

Emeviler

Ali

İmamlık

Ergenlik çağına gelen erkek çocuğu evladı kabul eder ve “sırlar”ı  öğretir.

Hamza b. Ali

Genel oruç, Aralık ayının başından itibaren tuttulan üç günlük oruçtur.

Mirler- Şeyhler- Pirler- Fakirler- Peşimamlar- Kavallar- Köçekler

Mushaf-ı Reş

Nusayrîlik 9. yüzyılda Muhammed b. Nusayr en-Nemirî (ö. 270/883) tarafından
kurulmuş batınî bir fırkadır. Kaynaklarda genellikle Nusayrîlik bazan da
Nemîriyye diye anılır.Doğru cevap C seçeneğidir.

Nusayrilik Muhammed b. Nusayr en-Nemirî tarafından kurulmuştur.İbn Nusayr’in 270/883 yılında ölümünün ardından fırkanın başına
Muhammed b. Cündüb, onun kısa zaman sonra vefatından sonra da Ebû
Muhammed Abdullah b. Muhammed el-Cünbülânî geçmiştir.Nusayrîlik tarihi açısından önemli bir şahsiyet olan ve bazan fırkanın
ikinci kurucusu olarak da anılan Hasibî, Cünbülânî'nin 287/900 yılında
ölümünden sonra hareketin başına geçmiş, fırkanın sistemleşmesi ve
yayılmasında büyük rol oynamıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Muhammed b. Hasan Müntecibüddin (ö. 595/1198), Ebü'l-Feth
Muhammed b. İsmetü'ddevle (ö. 700/1300), Ahmed b. Câbir el-Gassânî (ö.
803/1400), Hasan el-Acrûd el-Aynî'nin (ö. 836/1432) de bulunduğu kimseler
topluma rehberlik etmiştir.Fırka Muhammed b. Yunus el-Kilâzî (1011/1602) 369) zamanında Kitâbü'l-Mecmû'daki Hz. Muhammed ve Hz. Ali'den bahseden
bazı ibarelerin yorumu ile ilgili konularda ikiye ayrılmış, ana yapı
Haydarîlik (Şemsiye) adıyla, sayıca daha az olan kesim ise İbn Yunus elKilâz'a
nispetle Kilâziyye (Kameriye) adıyla anılmış, zaman zaman iki kesim
arasındaki soğukluklar birbirlerine düşmanca tutum sergilemeye kadar
varmıştır. Cevap B seçeneğidir.

Nusayrîlik 9. yüzyılda Muhammed b. Nusayr en-Nemirî (ö. 270/883) tarafından kurulmuş batınî bir fırkadır.

Nusayrîlik'te yaratılış, ilah olan Ali'ye nispet edilmektedir. Kitâbü'lMucmû'daki anlatımlarda, Ali'nin zâtının nurundan Muhammed'i, Muhammed'in kendi nurundan Selmân'ı, Selmân'ın da Mikdâd b. Esved, Ebû Zer el-Gıfârî, Abdullah b. Revâha, Osman b. Maz'ûn ve Kanber Kâdân'dan oluşan beş yetimi, nihayet beş yetimin de bütün alemi yarattığı ifade olunmuştur.

Genel İslâmî anlayış ve Şiîlik'ten başka, temelini bazı eski dinî inançlardan alan bayramlar arasında, söz gelimi, Ramazan ve Kurban bayramından başka Ğadîr bayramı (18 Zilhicce, Hz. Peygamber'in Hz. Ali'yi imam tayin ettiğine inanılan gün), Firâş bayramı (29 Zilhicce, hicret esnasında Hz. Ali'nin Hz. Peygamber'in yatağında uyuduğu gece), Nevruz bayramı, Mihricân bayramı ve İsa'nın doğumu bayramı bunlardan bazılarıdır. Doğru cevap 'E'dir.

Fırkada dinî hiyerarşi büyük şeyhlik, şeyhlik, nakiplik ve neciplikten oluşur. Büyük şeyh geniş bir otoriteye sahip olup Hz. Ali'nin yer yüzündeki gölgesi olarak kabul edilir. Atalarının melek olduğuna inanılır. Şeyhlik, babadan oğula intikal eden bir özellik taşır. Sayıları çoktur. Görevleri toplumun dinî ihtiyaçlarını karşılamaktır. Nakiplik şeyh adaylığı demektir. Henüz şeyh olmayan nakipler dinî merasimlerin icrasında şeyhlere yardım ederek bir tür eğitim alırlar.

Dürzîlik Fatımî halifelerinden Hâkim-Biemrillah döneminde (996-1021), onun ilah olduğunu, bütün dinlerin geçerliliklerinin bittiğini ileri süren aşırı (ğâlî) bir fırkadır.

Hamza b. Ali İslam’daki kelime-i şehadet, namaz oruç, hac, zekat, cihat ile bazı fırkalardaki velâyet gibi esasları iptal etmiştir. Bunu yaparken de Hâkim’in fiil ve davranışlarını gözlemiştir. Ona göre Hâkim uzun müddet namaz kılmamış, 1010 yılında zekatı kaldırmış, oruç tutmayı ve hacca gitmeyi gereksiz görmüş, ciahadın her çeşidini ilga etmiş, velayeti sadece kendisine tahsis etmiştir. İptal edilenler yerine şu yedi esas vaz edilmiştir: a) Doğru sözlülük. Namazın yerine ikame edilmiştir. b) Din kardeşlerini korumak. Zekatın yerine ikame edilmiştir. c) Var olmayana ibadetten vaz geçmek. Dürzîler’in Hâkim’den önceki inanç ve ibadetlerinin, “mevcut olmayan”a ibadet sayıldığından hiçbir değeri yoktur. Orucun yerine ikame edilmiştir. d) İblisler ve azgınlardan uzaklaşmak. Hacca karşı ikame edilmiştir. e) Hâkim’i her devirde tek ilah olarak tanımak. Kelime-i şehadet yerine ikame edilmiştir. f) Hâkim’in hüküm ve fiiline rıza göstermek. Cihadın yerine ikame edilmiştir. g) Her durumda Hâkim’in hükmüne boyun eğmek. Velâyetin yerine ikame edilmiştir.