İSLAM MEZHEPLERİ TARİHİ - Deneme Sınavı - 13

Müteşabihat olarak adlandırılan ve ne anlama geldiği hususunda doğrudan değerlendirmede bulunmanın mümkün olmadığı ayetler pek çok farklı yorumun ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu da pek çok farklı mezhebin farklı tutumlarını doğurmuştur.

Ezidilik islamiyetin doğuşu döneminde bölge bulunan inançlardan biri değildir . Bölgede dini açıdan Yahudilik, Hıristiyanlık, Mecusilik ve Putperestlik hâkim inanma biçimleriydi.

Müslümanların semavi dinin diğer temsilcileri olan Yahudiler ve Hıristiyanlarla etkileşimi genelde İslam düşüncesine özelde de İslam mezheplerinin ortaya çıkışına belirli ölçülerde tesir etmiştir. Her şeyden önce İslam dininin, son din olması dolayısıyla diğerlerine karşı üstün olduğu Müslümanlarca temellendirmeye çalışıldı. Özellikle Allah’ın sıfatları, kader, husun-kubuh gibi konularda Yahudi ve Hıristiyan din adamlarıyla tartışmaya girdiler. Bu çaba hem Kelam ilminin gelişmesine hem de Mutezile’nin ortaya çıkmasına neden olmuştur.

Yunan ve Mısır medeniyetlerine ait felsefi birikim Şii mezhepler içerisinde değerlendirilen İsmaililiğin görüşlerinin şekillenmesine doğrudan tesir etmiştir. Özellikle Neo-Platonist ve Gnostik düşünme biçimi ve fikirler İsmaililik aracılığıyla İslam düşüncesine taşınmıştır.

Hz. Muhammed’in ölümünden sonra Müslümanlar ilk sınavlarını vermişlerdir. Peygamberimizin ölümünden sonra yerine kimin geçeceğini tayin etmemiş olması yaşanan sorunun temelini oluşturmuştur.

Hz. Ömer ölmeden önce yerine kimin geçeceği sorulmasına karşılık herhangi bir fikir belirtmemiştir. Bu durumu daha çok Hz. Ali, Hz. Talha, Hz. Zübeyr , Hz. Sa’d b. Ebi Vakkas ve Hz. Abdurrahman b. Avf’tan oluşan 6 kişilik bir şura heyetine sevk etmiştir. Hz. Ömer, Hz. Osman’dan önce halifelik yapmıştır.

Hz. Muhammedin vefatından sonra halife seçiminde ilk girişim Medineli Müslümanlar tarafından yapılmıştır. Hz. Muhammed’in davetine kulak verdikleri ve diğer Müslümanlara kucak açtıkları için bu hakkın kendilerinde olduğunu düşünüyorlardı. Bunun içinde Sa’ide Oğulları gölgeliğinde bir araya gelerek Sa’d b. Ubade üzerine uzlaştılar.

Hz. Ali'nin ordusu ile Muaviye’nin ordusu arasında 657 yılında Sıffin ovasında şiddetli bir savaş olmuştur. Bu savaşta Muaviye mızrakların ucuna Kuran-ı Kerimden ayetlerin yazılı olduğu sayfalar takarak Hz. Ali’ye savaşı durdurmasını ve Kuranın hakemliğine başvurulmasını talep etmiş bu durumun bir aldatmaca olduğunu bilen Hz. Ali ordusuna bunu anlatamamış ve ordusunun isteğiyle hakem tayinine razı olmuş böylece Muaviye çok büyük bir yenilgi almaktan kurtulmuştur.

İslam dininin Hz. Muhammed'e gelen vahiyle şekillenmesi ve tamamlanması 23 yıl sürmüştür. Doğru cevap C'dir.

Ensar'ın uzlaştığı ilk isim Sa'd b.Ubeyde'dir

İslamın ilk halifesi Hz.Ebu Bekir'dir

Şiilere göre Hz.Peygamberiden sonra halife olması gereken kişi Hz.Ali'dir

Hz.Ebu Bekir'in halife olduktan sonra üstesinden gelmesi gereken ilk işi Hz.Muhammed'in ölümünden sonra zekat vermeyi kabul etmeyerek dinden dönen kabilelerle mücadele etmek olmuştur.

Fetih yoluyla İslam dünyasının sınırlarını genişletme hareketleri Hz. Ebu Bekir döneminde başlamıştır.

Hz Ömer'in kendisinden sonra devlet başkanı seçmesi için görev verdiği şura heyetinde  hangisi yer almaz

Nihavend Savaşı 644 tarihinde gerçekleşmiştir.

"Hüküm (hakemlik etmek)Allah'ındır"sloganı altında toplanan ve Hz. Ali'ye cephe alan topluluğa Hariciye ismi verilmiştir.

Sıffin Savaşı 657 tarihhinde gerçekleşmiştir.

Her üç başlık da psiko-sosyal faktörler arasında yer alır. Doğru yanıt E'dir. 

Mezhepler, bireysel ve toplumsal bir kişilik olarak insanın, dini anlama ve yorumlama biçimlerinin zamanla kurumsallaşması üzerine kuruludur. Bu çerçevede, insanın tabiatı, onun Kur’an naslarını algılama ve yorumlama şekli, yine insan ürünü olan başka kültür ve medeniyetlerin etkisi ele alınacak ve
söz konusu faktörlerin mezheplerin doğuşu ile ilgisi ortaya konulacaktır.

Haricilik

Bedevilerin çöl ortamının ürünü olan sert kişilik ve mizaçları, yeni dini algılama biçimlerine doğrudan tesir etmiş ve Hariciliğin doğuşuna zemin hazırlamıştır.Bu yüzden İslâm mezheplerinin doğru bir şekilde anlaşılabilmesi için insanın psikolojik eğilimleri ile zaman içerisinde maruz kaldıkları sosyal değişim ve dönüşümlerin bilinmesi son derece önemlidir.