İSLAM KURUMLARI VE MEDENİYETİ

Bu usul ve davranış kurallarına kurum (müessese) denir. Başka bir anlatımla, bir menfaat birliğini meydana getiren fertlerin, bu birliği yürütebilmek, fonksiyonlarını yerine getirebilmek üzere kurdukları veya kurulmuş olarak buldukları usullere kurum (müessese) denir.

Coğrafî çevrenin işte bu etkisiyle; nehir tipi, yayla tipi, takımadalar tipi, bataklık tipi veya kara tipi medeniyetler ortaya çıkmıştır.

Kurumları oluşturan unsurlar arasında organik bir bağ vardır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Bodley (1546-1613) “Rönesansı İslâmiyet’e borçluyuz” sözünü söylemiştir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Kültürün başlıca özellikleri şunlardır: Kültür öğrenilmiş davranışlar topluluğudur: Sosyal mirasın tümü olarak değerlendirilebilecek olan kültür, içgüdüsel ve biyolojik kalıtım sonucu kazanılmış bir değer olmayıp her ferdin doğumundan sonraki hayatı içinde kazandığı alışkanlıklardır, yani davranış ve tepki eğilimleridir. Kültür tarihîdir ve süreklidir: Bütün hayvanlar öğrenme kabiliyetine sahiptirler. Fakat canlılar arasında yalnız insan, edindiği alışkanlıkları ve elde ettiği bilgileri yavrusuna öğretebilen bir varlıktır ve bunu diliyle yapabilmektedir. Her toplumda kültür muhtevası eğitim yoluyla kuşaktan kuşağa geçer. Bu durum kültür muhtevasının nesiller boyu akıp gitmesi demektir. Böylece kültür hem bir geçmiş hem bir gelecek kazanmış olur. Kültür toplumsal bir üründür: Bir grubun üyeleri tarfından paylaşılan alışkanlıklar, kabul edilen davranış, tutum ve değerler o grubun kültürüdür. Bu da kültürün toplumsal bir ürün olduğu ve ancak toplumun bulunduğu yerde kültürden söz edilebileceğini, zira toplum üyelerinin paylaşmış olduğu değer ve inanç sistemlerinin kültürü meydana getirdiğini gösterir. Şu halde toplumun olmadığı yerde kültür olmaz. Kültür ihtiyaçları giderici bir özelliğe sahiptir: İnsanın temel ihtiyaçlarını gidermesi kültürü doğurur. Fakat bir ihtiyaç giderilince yeni bir ihtiyaç doğar. Kültür işte bu yeni ihtiyaçları karşılama özelliğine sahiptir.

Doğru cevap A şıkkıdır.

Yayılma teorisi ise kültür ve medeniyetlerde gördüğümüz gelişmenin kökenini ve asıl sebeplerini kültür temaslarında ve bunun sonucunda alınan kültür unsurlarında arar. Bu görüşü benimseyenlere göre insan, yeni bir şey keşif ve icad etmekten çok taklit etmeye eğilimlidir. Medeniyet, belirli bir bölgede, belli bir dönemde ve belli bir toplumda bir kere ortaya çıkınca oradan komşu toplumlara ve giderek dünyaya yayılır. Tıpkı suya atılan bir taşın sebep olduğu halkaların genişleyerek dağılıp yayılması gibi. Bu görüş sahiplerine göre medeniyetin ortaya çıkabilmesi için uygun bir ortama ihtiyaç vardır. Mısır, bunun için gereken bütün imkânlara sahiptir. Öyleyse medeniyet Mısır’dan dünyaya yayılmıştır. Ancak bazı eleştirilerden sonra Mısır yerine veya Mısır’la birlikte Mezopotamya, Hindistan, Anadolu gibi başka medeniyet alanları da kabul edilmiştir

İnsan bütün ömrünü toplumun bir üyesi olarak geçirir. Bir toplumda yaşamak sürekli ve yaygın bir şekilde sosyal etki altında kalmak demektir. Çünkü toplumun temel özelliği, birbiriyle karşılıklı etkileşim ve ilişkilerde bulunan insanların, örgütlenmiş bir
şekilde bir arada bulunmalarıdır. Ortak inançlara, tutumlara ve hareket tarzlarına sahip olan bu insanlar, bir takım genel ve ortak amaçlar çevresinde toplanmıştır. Buna göre toplum; insan davranışlarını hem hürriyete kavuşturan hem de sınırlandıran, öte yandan gruplaşmalara ve bölünmelere yol açan değişken bir sosyal örgütler ve ilişkiler ağıdır diye tanımlanabilir.

Yayılma teorisi kültür ve medeniyetlerde gördüğümüz gelişmenin kökenini ve asıl sebeplerini kültür temaslarında ve bunun sonucunda alınan kültür unsurlarında arar. Bu görüşü benimseyenlere göre insan, yeni bir şey keşif ve icat etmekten çok taklit
etmeye eğilimlidir. Medeniyet, belirli bir bölgede, belli bir dönemde ve belli bir toplumda bir kere ortaya çıkınca oradan komşu toplumlara ve giderek dünyaya yayılır. Tıpkı suya atılan bir taşın sebep olduğu halkaların genişleyerek dağılıp yayılması gibi. Bu görüş sahiplerine göre medeniyetin ortaya çıkabilmesi için uygun bir ortama ihtiyaç vardır. Mısır, bunun için gereken bütün imkanlara sahiptir. Öyleyse medeniyet Mısır’dan dünyaya yayılmıştır. Ancak bazı eleştirilerden sonra Mısır yerine veya Mısır’la birlikte Mezopotamya, Hindistan, Anadolu gibi başka medeniyet alanları da kabul edilmiştir. Kültür ve medeniyetler kendi kaynaklarında ne kadar güçlü ve canlı olursa olsunlar, kaynaklarından uzaklaştıkça zayıflar, özgünlüklerini kaybeder ve çok defa basit bir taklit konusu haline gelirler.

Kültürün ve medeniyetin doğuş ve yayılmasını vahye göre açıklayan dini görüşe göre, Hz. Adem’in ilk insan ve vahye mazhar ilk peygamber olması, ilk kültürün de vahye dayalı olmasını gerektirmektedir. Yüce Allah, Kur’anı Kerim’de Bakara suresinin 31. ayetinde, “Allah, Âdem’e bütün isimleri öğretti” buyuruyor. “Gerçekten Hz. Âdem’in kendisine yönelik hitabı anlayabilmesi, anladıklarını çocuklarına iletebilmesi bir dile sahip olmasıyla mümkündü. Aksi halde ne babalık, ne de peygamberlik görevini yapamazdı. Ve bu durum (dilsizlik) yaradılışın mantığıyla uzlaşmazdı. Sorumluluk altındaki bu insan, belli davranışlar içine girecek ve bunları çocuklarının hayatına geçirecekti. Bu da bilgi ve kültürle mümkündü. Nitekim o, bilgi ve kültüre sahip kılınmıştı. Buradan da anlaşılacağı üzere en önemli unsur dinle birlikte vahiydir.

E. Sapir: Kültür, varlığımızın yapısını belirleyen, ictimâî yoldan tevârüs ettiğimiz maddî
ve manevî unsurlar birliğidir.

umrân=refah anlamında kullanılmaktadır.

Tozzer; Kültür, toplumsal olarak öğretilen ve aynı yoldan yeni kuşaklara aşılanan davranış türleri ya da kalıplarıdır.

Maddî kültür unsurları arasında dikkat çeken en önemli şey teknolojidir. (Not: Medeniyet ve Kültür ayrı şeylerdir.. "Maddî kültür, insan eliyle yapılan alet, eserler ve el emeği yeteneğinin hammaddeyi işlemesiyle oluşur." Yani Teknoloji kavramını kapsar)

Manevî kültür unsurlarının en önemlisi dildir

Yüce Allah, Kur’an-ı Kerim’de Bakara sûresinin 31. ayetinde,
“Allah, Âdem’e bütün isimleri öğretti” buyuruyor.

Kültür öğrenilmiş davranışlar topluluğudur.

Kültür milletlerarası , medeniyet millidir. değil tam tersidir..

Dil, kültürlerin gelişmesine ve yeni kuşaklara geçmesine, toplumların sürekliliğine ve sosyal grupların etkili bir şekilde fonksiyonda bulunma ve kontrol edilmelerine imkân verir.

Arapçada el-hadâre (احلضارة )ve et-temeddün (التمدن )kelimeleri medeniyet manasında kullanılmaktadır.