İSLAM KURUMLARI VE MEDENİYETİ - Deneme Sınavı - 7

İlk defa dediği için Cevap A şıkkıdır.

Sadece a şıkkı doğrudur, diğerleri yanlıştır. Cevap a şıkkıdır.

Hz. Ömer zamanında olmuştur. Cevap C şıkkıdır.

İlk kez dediği için cevap C şıkkıdır.

b şıkkı, ücretli asker; c şıkkı, tabur; d şıkkı, arap olmayan müslümanlar; e şıkkı orduda sağ kanat demektir. Cevap a şıkkıdır.

b şıkkı, atlı birlikler; c şıkkı, okçu birlikleri; d şıkkı, paralı asker; e şıkkı gönüllüler demektir. Cevap a şıkkıdır.

İlk diye sorulduğu için cevap a şıkkıdır.

A şıkkı Karahanlılar'da ordu komutanıdır. Cevap a şıkkıdır.

Diğerleri de Osmanlı ordusunda yer alırlar ama en önemli dediği için cevap a şıkkıdır.

e şıkkı hariç diğer şıklar savaş sebebidir. Cevap e şıkkıdır.

İslâm medeniyeti, kurulduğu, yayıldığı ve korunduğu asırlarda ve topraklarda; tek Allah inancı, gerçek insan anlayışı, ilim, fikir, iyilik, güzellik, temizlik, çalışma, adalet ve sevgi gibi insanı yakından ilgilendiren temel unsurlara dayanmıştır. Allah’ın insan için koyduğu ilâhi kanun ve prensipler araştırılınca insan kavramının her şeyin üstünde tutulduğu gerçeği ortaya çıkar. Zira İslâm dini bir veya birkaç kavme değil, bütün insanlığa hitap etmektedir. Çünkü insana bakış; onun yaratılmışlar arasında en güzel biçimde olduğu ve bilmediğinin öğretildiği, başka insanlara boyun eğmemesi, yalnız Allah’a kulluk etmesi gerektiği, aksi halde hüsrana uğrayacağı noktasındadır. Şu halde İslâm medeniyetinin insana verdiği değer insanın insanca nasıl yaşaması gerektiğini bilmekle ortaya çıkar.

Müslüman olan milletlerin hemen hepsinde İslâm medeniyeti köklü değişiklikler meydana getirmiştir. Özellikle İslâm imanı çeşitli milletlerin medenî hayatında büyük inkılâp yapmış, sosyal hayatı değiştirmiştir. Çok sayıda insanları cami ve medrese çevrelerinde, şehirlerde toplamış; onların medreseleri ve kütüphaneleri ile meşhur kültür ve medeniyet merkezleri kurmalarına vesile olmuştur. Hatta uzun ömürlü, yüzyıllar boyu kalan ve nesillerden nesillere geçen müesseselerin kurulması, yaşatılması ve yükselmeleri de böylece mümkün olabilmiştir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Bilindiği gibi zekât malî bir ibadettir. İslâm yapısının beş temelinden biridir. Zekât; akıllı, buluğa varmış ve hür olup nisab mikdarından fazla mala sahip olan her Müslümana farzdır. Zekâtın farziyeti İslâm’ın ana delilleriyle sabittir. Kur’ân-ı Kerim’de yirmi sekiz yerde zekât kelimesi müstakil olarak, altı ayette de namazla birlikte; “Namazı kılın, zekâtı verin” tarzında yer almaktadır. Namaz ve oruç, her Müslümana farz olan bedenî ve ruhî ibadetlerdendir. Zekât ise nisaba malik olan Müslümanlar üzerinde malî bir vecibedir. Yerine getirilmesi gerekli bir ibadettir. Yerine getirilmediğinde büyük günah, inkâr edildiğinde ise, İslâm’dan çıkmış saydıracak kadar önem taşıyan bir tür ruhî vergidir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Kur’ân-ı Kerim’de “Zekâtlar; Allah’tan bir farz olarak yoksullara, düşkünlere, onu top- layan memurlara, kalpleri müslümanlara ısındırılacaklara verilir; kölelerin, borçluların, Allah yolunda olanların ve yolda kalanların uğrunda sarfedilir. Allah bilendir, hakimdîr” (Tevbe, 9/60) buyurmaktadır. Bu ayetten anlaşıldığına göre, zekât almaya hakkı olanların başında; 1. Fakir ve yoksullar, 2. Düşkünler, 3. Daha sonra, âmiller (zekât işlerinde çalı- şan ve çalıştırılanlar), 4. Müellefe-i kulûb (kalpleri müslümanlığa ısındırılacaklar) geliyor, 5. Ayrıca kölelikten kurtulacaklar, 6. Borçtan kurtulacaklar, 7. Allah yolunda çalışmakta olanlar ve 8. Yolda kalanlar da zekât almayı hak edenler arasındadır. Doğru cevap A şıkkıdır.

İdadiler: 1869’da orta öğretimin ikinci kademesi olarak açılan okullar 1869 tarihli Maarif-i Umumiye Nizamnamesi’yle açılmıştır. Bu okullar, bugünkü lise karşılığı okullardır. Bu okullar, 4 yıllık rüşdiyeler üzerine 3 yıl olarak açılan okullardır. Nizamname, bu okulları rüşdiyelerin üstünde ve sultanîlerin altında göstermektedir.

Hariç Ellili medreseler :Osmanlılardan önceki Müslüman devlet yöneticileri, yani hükümdarlar, onların oğulları, kızları veya devlet erkânı tarafından yapılmışlardı. Osmanlı döneminde devlet adamları tarafından yaptırılan medreseler de daha ziyade bu kategoriye dâhil edilmişti.

Meşrutiyet döneminde medreselerin ıslah gayretleri içinde İstanbul´da bulunan bütün medreseler Şeyhulislam ve Evkaf Nâzırı Mustafa Hayri Efendi’nin zamanında çı-karılan Islâh-ı Medâris Nizamnâmesi (1914) ile Dâru’l-Hilâfeti’l-Aliyye Medresesi adı altında birleştirilmiş ve tâli kısm-ı evvel, tâli kısm-ı sâni ve âlî kısım olmak üzere her biri dört yıllık üç seviyede düzenlenmiştir. Taşra medreselerinde ise eğitim süresi beş yıldı.

Mekteb-i Mülkiye-i Şâhâne: Osmanlıda açılan ilk sivil yüksek okuldur. Kaymakamlık, müdürlük gibi mülkiyede istihdam olunacak elemanları yetiştirmek üzere l859’da İstanbul’da açıldı.

Bütün insanları kardeş sayan İslâm dini, onların arasında her türlü kötülük ve çirkinliği kaldırıp iyilik ve güzelliği yaygın hale getirmek suretiyle Müslüman olmasalar bile, bu toplumun üyesi olarak sosyal barış ve huzur ortamı içinde yaşayarak, insanca yaşayışı onlarla birlikte paylaşmak isteyenlerin sayısını artırmayı hedef alır.

Zengine yani aslî ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan kişiye  zekât ve fitre verilmez.

Vakıf kelimesinin birçok anIamı vardır. Ancak bizi ilgilendiren tarifi hukûkî tanımıdır. Vakıf tabiri, aslında “mevkûf ” anlamında kullanılır. Çoğulu “evkâf” ve “vukûf” olarak gelir. Ayrıca vakıf deyimi, “ihtisab, tahbis ve tesbîl” şeklinde de ifade edilmektedir. Vakıf yapan, vakıf kuran kişıye de “vâkıf ” denir. Vakıf, İslâm hukukunda, başlı başına bir konu olarak ele alınmakta olup halen üzerinde durulan, canlılığını koruyan bir müessese olarak değerlendirilmektedir.