Aof Panel

Soru 1

I.Halife Hişam b. Abdülmelik devrinden itibaren başkadılık müessesi ortaya çıkmıştır.

II. Başkadı olarak tayin edilen ilk kişi Yahya el-Hadrâmî'dir.

III. Adliye teşkilatlarından biri hisbe teşkilâtıdır.

Abbasiler devriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi veya hangileri söylenebilir?

Soru 2

.............................. devrinde adalet bakanı veya başsavcı durumunda bulunan Emir-i Dâd’ın başkanlık ettiği bir çeşit “mezâlim mahkemesi” vardı.

Yukarıdaki boşluğa aşağıdaki yanıtlardan hangisinin getirilmesi doğru olur?

Soru 3

"Kadıların bakmaktan aciz kaldıkları bu davalara sâhibü’l-mezâlim veya kâdi’l-mezâlim denilen görevliler bakar, halife veya vali adına hüküm verirlerdi. Bunların çok geniş yetkileri vardı."

Bu açıklamayı yapan biri aşağıdaki devirlerin hangisinden bahsetmektedir?

Soru 4

"İlk dönemlerde her vilâyette bir kadı bulunurdu. Irak kadısı Hanefi mezhebine, Suriye ve Kuzey Afrika kadısı Mâliki mezhebine, Mısır’daki kadı da Şafiî mezhebine göre hüküm verirdi. Daha sonra her vilâyete dört mezhebi temsilen kadılar tayin edildi"

Yukarıdaki bilgiyi paylaşan birisi aşağıdaki devirlerden hangisine ait bilgi vermektedir?

Soru 5

Aşağıdaki İslam medeniyetindeki müesseselerinin hangisi iktisadi bir kurum değildir?

Soru 6

İslam medeniyetinde devlete ait her türlü mal varlığının ve gelirlerin toplandığı, harcamaların yapıldığı, haklara ve borçlara ehil bağımsız iktisadi kurum aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 7

Beytülmalın kurumlaşmasını ve İslâm devletinin mâlî yapısını oluşturacak şekilde teşkilâtlanması aşağıdakilerden hangisinin döneminde gerekli hale gelmiştir?

Soru 8

Verilenlerden hangisi ya da hangileri beytülmalın gelir kaynakları arasında yer almaktadır?

Soru 9

İslam hukukuna göre kadın, çocuk, yaşlı ve din adamlarının vermek ile yükümlü olmadıkları vergi türü aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 10

Verilenlerden hangisi ya da hangileri İslam hukukuna göre müslüman olmayanlardan alınan vergiler arasında yer almaz?

Soru 11

İslâm âleminde, Hz. Ömer devri ile başlayan divan teşkilâtı, ülkenin idarî, siyasî ve ekonomik gelişmesine paralel olarak ilerleme ve artış göstermiştir. Emeviler dönemi divan çeşitleri bakımından zenginlik gösterir. İslâm coğrafyasının batı ucunda bulunan Mağrib (Fas) ile Endülüs’te de divanlar kurulmaya başlandı. İktisadî alanda dört divanın kurulduğu görülmektedir.

Aşağıdakilerden hangisi bu divanlar arasında yer almaz?

Soru 12

İslâm dünyasında, başka görevleri de olmakla birlikte en önemli vazifesi ekonomik hayatın tanzimi ile ilgili olan kurumlardan biridir. İslâm ülkelerindeki şehir merkezlerinde günlük hayatın düzenlenmesinde önemli derecede rol oynayan bu teşkilât, bilhassa esnaf teşekküllerine karşı sahip olduğu geniş yetki ve yaptırıma sahip olma bakımından önem taşımaktadır.

Yukarıda özelliklerinden bahsedilen İslam medeniyetindeki iktisadi kurum seçeneklerden hangisidir?

Soru 13

İyiliklerin yapılmasını sağlamak ve kötülüklerin yapılmasına mani olmak (emr bi’l-ma‘rûf nehy ani’l-münker) gayesiyle kurulan ihtisab teşkilâtının başındaki görevli kişiye verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 14

Her vakfın bir vakfiyesinin (vakfın hukukî senedi) bulunması, vakfiyedeki şartların nass gibi telakki edilmesi, vakfiyelerin kadı mahkemelerinde tescil ettirilmesi ve ayrıca bunların idaresi için birer nazırın tayin edilmesi bunu göstermektedir. Hz. Peygamber tarafından vakfedilen Fedek arazisi için tayin edilen, Mütevelli-i vakf da denilen nazırların ilki aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 15

İslam dünyasında ilk askeri divan aşağıdakilerin hangisi tarafından kurulmuştur?

Soru 16

Bir sefer düzenlediğinde veya düşman saldırısı söz konusu olduğunda devlet başkanı sıfatıyla gönüllüleri çağırırdı. Genellikle birbiriyle kardeşleştirilen Müslümanlardan biri harbe katılır, diğeri geride kalarak hem kendi hem de kardeşinin işlerini yapardı. Böylece ekonomik hayatta bir sıkıntı oluşması önlenirdi. Herhangi bir karışıklığa meydan vermemek ve kimlerin orduya katıldığını bilmek için bir sicil defteri açılır ve gönüllülerin isimleri buraya yazılırdı. Gönüllülerin, silâhlarını, erzak ve binek hayvanlarını kendilerinin hazırlaması gerekiyordu. Kendi imkânlarıyla bu hazırlığı yapamayan fakir Müslüman askerlerin silâh, yiyecek ve gerekirse binekleri devlet tarfından sağlanırdı.

İslam medeniyetinde yukarıdaki belirtilen askeri düzen aşağıdakilerden hangisi döneminde gerçekleşmiştir?

Soru 17

Hz. Ömer'in maaşlı ve profesyonel askerler için inşa ettirdiği merkeze uzak, sınırlara ve harp sahalarına yakın yerlerde kurulan daimî ordugâh-şehirlere (askerî garnizonlar) verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 18

Ordu, II. Mervan’a kadar hamîs adı verilen beş bölüm halinde düzenledi: Buna göre ordu, ortada başkumandanın emrinde savaşan merkez birlikleri (kalbü’l-ceyş), sağ kanat (meymene), sol kanat (meysere), süvarilerden oluşan öncü birlik-ler (talîa veya mukaddeme) ve artçı birliklerden (sâkatü’l-ceyş) meydana geliyordu.

Yukarıda verilen ordu düzeni İslam dünyasında aşağıdakilerden hangisinin devrinde gerçekleşmiştir?

Soru 19

İslam dünyasında Emevi ordusunun temelini oluşturan nizami ve daimi statüdeki muvazzaf ücretli askerlere verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 20

Abbasi ordusunda özel olarak yetiştirilmiş okçu birliklerine verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

İSLAM KURUMLARI VE MEDENİYETİ - Deneme Sınavı - 4