ISITMA HAVALANDIRMA VE KLİMA SİSTEMLERİNDE ENERJİ EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 4

Fazla hava miktarının yüzdesine ve baca gazı sıcaklığına bağlı olarak yakıt kaybı miktarı aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Bir kazanda yakma için % 80 fazla hava verildiğinde ve baca sıcaklığı 400 ⁰C olarak ölçülürse dışarıya atılan enerji yakıt yüzdesi % 30 olarak bulunur.

Doğru cevap C’dir.

Kazan verimini etkileyen pek çok faktör bulunmaktadır. Bunlar; eksik yanma ve is oluşumu, baca gazındaki su buharı nedeniyle oluşan ısı kaybı, kuru baca gazı nedeniyle olan ısı kaybı, fazla hava, baca gazı sıcaklığı, sürekli baca gazı analizi ve takibi, yakıt cinsi, brülörler, kazan yükü, kazan yüzeyinden olan ısı kayıpları, blöf nedeniyle olan ısı kayıpları, besleme suyu sıcaklığı, yakma havası sıcaklığı, iç soğuma kayıpları ile kazan ve tesisat bakımıdır.

Yakıtın bünyesinde küçük oranlarda da olsa su bulunabilmektedir. Ayrıca yakıtta bulunan hidrojenle havanın oksijeni birleşerek su oluşturmaktadırlar. Yanma sırasında bu su buhar haline gelir. Buharlaşırken de yakıtın bünyesinden bir miktar enerjiyi alırlar. Yakıtın alt ısıl değeri yanma sonunda suyun buhar haline gelebilmesi için harcanan enerji de düşülerek kalan enerji miktarıdır.

Brülörler, yakıtı hazırlayarak havayla karıştırıp, yanmasını sağlayıp, kazanın yanma odasına sevk edilmesini sağlayan cihazlardır. Katı, sıvı ve gaz yakıtlar için farklı brülör tipleri bulunmaktadır. Son yıllarda alternatif yakıtların da gündeme gelmesiyle pelet ve kömür tozu yakılmasını sağlayan brülörlerin geliştirilmesine hız verilmiştir.

Bina yönetim sistemleri, bilgisayar ile saha elemanlarının bilgi alışverişi yapması esasına dayanmaktadır. Saha elemanları; sahadaki cihazlardaki bilgileri algılayan sensörler, anahtarlar ve kontrolörlerle donatılmıştır. Ayrıca kontrolörden gelen bilgiler vana, damper çıkışlarıyla uygulanmaktadır.

Bina yönetim sisteminin çalışma prensibi aşağıdaki resimde verilmiştir;

Doğru cevap E’dir.

Bina yönetim sistemleri, pek çok bileşenden meydana gelmektedir. Bunların başlıcaları şunlardır:

Hava Kalite Sensörleri; Hava kirliliğinin ölçülmesinde, hava kalite sensörleri kullanılır. Tiyatro, konferans ve sinema salonu gibi insan solunumundan kaynaklanan kirliliğin ölçülmesinde karbondioksit sensörü kullanılmaktadır.

Yangın ihbar dedektörleri, duman, sıcaklık, alev gibi yanma sonu ürünlerini algılayan ve bu bilgiyi elektriksel sinyal olarak kontrol paneline ileten sensördür. Yangın alarm sistemlerinde genel olarak duman, ısı ve ışık olmak üzere üç yanma sonu ürünü kontrol edilmektedir. Dedektörler, tiplerine göre bu yanma sonu ürünlerinden birini ya da birkaçını algılayarak kontrol paneline elektriksel olarak sinyal gönderir.

Bir yangın alarm ve ihbar sisteminin bileşenleri;

Bekçi tur kontrol sistemleri, başlıca beş elemandan oluşmaktadır. Bunlar; akıllı kalem, haberleşme yuvaları, güvenlik noktası, bekçi anahtarlığı ve yardımcı yazılımdan oluşmaktadır. Güvenliği sağlayan sorumlu görevlilerin gece ya da gündüz görevlerini yapıp yapmadıklarını bilgisayar ortamında denetleyen sistem, bekçi tur kontrol sistemleri olarak anılmaktadır.

Aydınlatma kontrolü için uygulanan pek çok yöntem bulunmaktadır. Birincisi zaman programına göre yapılan aydınlatma kontrolüdür. Bu tip kontrolde, farklı gün ve farklı saatler için farklı aydınlatma otomasyonu söz konusudur. İkinci kontrol, anahtar setleri üzerinden ışık şiddetinin kontrolü ile manuel olarak yapılmaktadır. Harekete duyarlı sensörler aracılığı ile ortamda kimse bulunmadığında otomatik olarak aydınlatmanın kapatıldığı sistem, son yıllarda çok yaygın bir şekilde kullanılmakta olup, bu kontrol ile ciddi bir enerji tasarrufu sağlanmaktadır. Diğer bir aydınlatma kontrolü ise internet üzerinden yapılan sistemdir.

Monitör, kameranın üzerinde oluşan görüntü, resim sinyallerine çevrildikten sonra pek çok elemandan geçerek ekran üzerinde görülmesini sağlayan cihazdır. Kapalı devre TV sistemlerinin monitörleri, aslında televizyonlara benzer. Ancak bunlarda tüner katı bulunmaz. Monitörler, ihtiyaca göre renkli ya da siyah beyaz olarak yerleştirilebilir. Ekran büyüklükleri genellikle 9-25” arasında değişebilmektedir.

Akıllı evler; enerji, konfor ve güvenliğin ön plana çıkmasıyla uygulamada daha fazla karşılaşılır hale gelmiştir. Akıllı evlerde bulanık mantık adı verilen bir teknoloji uygulanmaktadır. Bulanık mantık teknolojisi, insanların kullandıkları düşünce metodunu bir anlamda bilgisayara aktarmakta, adeta bilgisayarların bizim gibi düşünmesini sağlayacak çalışma sistemi geliştirilmektedir.

Günümüzde sanayi prosesleri başta olmak üzere yaygın olarak kullanılan pompalar; bir sıvı akışkana bağlı çalışan tüm sistemlerde birincil bir enerji kaynağına bağlı olarak akışkanın kinetik veya potansiyel enerjisini yükseltmeye yarayan elemanlardır

Basınç, pompa sistemlerinde bir akışkanın birim alana etkisi olarak tanımlanabilir. Sıvılar içinde bulundukları kabın yüzeylerine derinlikle doğru orantılı olacak şekilde basınç yaparlar. Bu basınç doğrudan doğruya sıvının kendi ağırlığından veya bu ağırlığa etki eden dış kuvvetlerden meydana gelir ve bu basınca statik basınç denir.

Pompalarda teorik debi ile gerçek debi arasında her zaman fark vardır ve bu fark sürece bağlı olarak sürekli artar. Teorik debi ile gerçek debi arasındaki fark hacimsel (volumetrik) verim olarak tanımlanır

Akış nedeniyle sıvı basıncı buhar basıncının altına düştüğünde meydana gelen olaya kavitasyon denir. Kavitasyon
olgusunun en önemli göstergesi buhar cepleridir. Örnek olarak; şayet su durgun halden 15 m/s hıza ulaşırsa, basıncı yaklaşık 101 kPa veya 1 atm düşer. Bu basınç düşüşü akışta kavitasyona yol açabilir

Evsel ihtiyaçlar, ticari ve tarımsal gereksinimler, gıda, kimya, petrokimya, ilaç, mekanik ve altyapı gibi bina, ulaşım ve sanayi sektörlerin pek çok işlevlerinde yoğun olarak kullanılan pompaların, literatürde pek çok sınıflandırmayla ifade edildiği görülür

Özgül hızına göre pompa çeşitleri: Tam Santrifüj Pompalar, Eksenel Pompalar, Francis Pompalar, Yarı Eksenel Pompalardır.

Sabit Debili Pompalar Debi özelliğine göre pompalar çeşitlerindendir.