İŞ YAŞAMINDA RİSK ETMENLERİ VE YÖNETİMSEL FAKTÖRLER

Stresin ortaya çıkaracağı örgüt açısından sorunlar bireysel, psikolojik, davranışsal  ve sosyal olarak ayrı ayrı ele alınmaktadır.

Stresin Biyolojik ve Fizyolojik sonuçları  

Kısa Dönem Etkileri – İlk Tepkiler   

Uzun Dönem Etkileri- Psikosomatik Hastalıklar Kalp – Damar hastalıkları Solunum sistemi hastalıkları Sindirim sistemi hastalıkları Eklem ve kas hastalıkları Genital ve idrar yolları hastalıkları Cilt hastalıkları  Sinir sistemi bozuklukları  Kanserler

Genital ve idrar yolları hastalıkları: Kronik stres, erkeklerde sperm ve testosteron düzeyini azaltabilir, iktidarsızlık yaratabilir. Kadınlarda ise adet düzeni bozulur, kimi zaman tamamen kesilir ya da sancılı adetlere ve tekrar eden vajinal enfeksiyonlara neden olabilir.

Stresin cilt üzerindeki etkilerinden bazıları aşağıdaki şekilde listelenebilir. Yağ dengesinin bozulması Akne oluşumu, Seboreik dermatit   Allerjik reaksiyonlar Egzema   Psöriasis Aşırı terleme   Zona Rosacea   Uçuk Ürtiker   Saçlarda kepeklenme Cilt kanseri   Saçların dökülmesi ( alopezi ) ya da beyazlaşması Yüz cildinde kırışma.

Kaygı, kişinin bir uyaranla karşı karşıya kaldığında yaşadığı, bedensel, duygusal ve zihinsel değişimlerle kendini gösteren bir uyarılmışlık durumu olarak tanımlanmaktadır. Depresyon: Depresyon yalın bir tanım ile, keder hali, ruhsal çöküntü ile birlikte düşünme süreçlerini etkileyen sosyal işlevlerde bozukluğa neden olan duygu durum bozukluğu olarak ifade edilebilir. Uzun süreli ve aşırı stres altında çalışma, çalışanın emeğinin sonucuna ilgisiz kalınması, işini kaybetme korkusu, kariyer umutlarının boşa çıkması, psikolojik taciz ve yetersiz ücretlendirme örgütsel yaşamdaki önemli depresyon nedenleri arasında sayılabilir.

Depresyon: Depresyon yalın bir tanım ile, keder hali, ruhsal çöküntü ile birlikte düşünme süreçlerini etkileyen sosyal işlevlerde bozukluğa neden olan duygu durum bozukluğu olarak ifade edilebilir. Uzun süreli ve aşırı stres altında çalışma, çalışanın emeğinin sonucuna ilgisiz kalınması, işini kaybetme korkusu, kariyer umutlarının boşa çıkması, psikolojik taciz ve yetersiz ücretlendirme örgütsel yaşamdaki önemli depresyon nedenleri arasında sayılabilir. Kaygı, kişinin bir uyaranla karşı karşıya kaldığında yaşadığı, bedensel, duygusal ve zihinsel değişimlerle kendini gösteren bir uyarılmışlık durumu olarak tanımlanmaktadır.

Çalışanlarda tükenmişliğe yol açan işle ilgili faktörler arasında iş yükü, iş akışı, çalışanın kendisini geliştirme olanağı bulamaması, iş-yetenek uyuşmazlığı sayılmaktadır. Örgütsel yönetim ve işleyiş ile ilgili faktörler arasında ise çalışanların birbirleri ve yöneticilerle olan iletişim, liyakata bağlı olmayan yükselme olanakları, esnek olmayan katı bir yönetim anlayışı, yönetimin yetersizliği, işletmelerde adalet ve hakkaniyet kavramlarına önem verilmeyişi sayılabilir.

Çalışanlarda tükenmişliğe yol açan işle ilgili faktörler arasında iş yükü, iş akışı, çalışanın kendisini geliştirme olanağı bulamaması, iş-yetenek uyuşmazlığı sayılmaktadır. Örgütsel yönetim ve işleyiş ile ilgili faktörler arasında ise çalışanların birbirleri ve yöneticilerle olan iletişim, liyakata bağlı olmayan yükselme olanakları, esnek olmayan katı bir yönetim anlayışı, yönetimin yetersizliği, işletmelerde adalet ve hakkaniyet kavramlarına önem verilmeyişi sayılabilir.

Her örgüt, örgüt içinde yapılan işe, örgüt ortamının koşulları ve iklimine, örgüt içinde çalışanların eğitim, tecrübe, beklentileri ve iletişimlerine bağlı olarak belli bir düzeyde stres üretir. Üretilen bu stres başarılı bir şekilde yönetilemediği takdirde bir taraftan yukarıda sayılan çalışanlar düzeyindeki sonuçlar ortaya çıkarken, bir taraftan da çalışanların etkilenimine bağlı olarak örgütsel düzeyde çıktılar kendini gösterir. Böylece örgüt içinde iyi yönetilemeyen ve kontrol edilemeyen stres, örgütlerin etkinliklerini ve verimliliklerini azaltarak önemli performans ve maddi kayıplara neden olabilir. Stres örgüt içinde, işe devamsızlık, iş gücü devrinin yükselmesi, mal ve hizmetlerin kalitesinin azalması, iş kazalarının artması, sağlık giderlerinin artması gibi pek çok olguya zemin hazırlayabilir.

Soruda sözü edilen stresin sinir sistemine olan etkileridir. Doğru seçenek B'dir.

Stres

Stres her zaman kişiye zarar veren, kişinin kaçınması gereken bir durumdur.

Ekonomik sonuçlar

Sinir sistemi bozuklukları

Hostilite

Depresyon, kaygı, uykusuzluk, tükenme sendromu.

Öğrenim ve eğitim düzeyi

Davranışsal sonuçlar

Sosyal sonuçlar

İş yerinde oluşan yoğun stres