İŞ YAŞAMINDA RİSK ETMENLERİ VE YÖNETİMSEL FAKTÖRLER

Ekonomik belirsizlik, politik belirsizlik ve teknolojik değişme genel stres modeline göre potansiyel kaynaklardan biri olan çevresel faktörler arasında yer almaktadır. Doğru cevap D'dir.

Üretkenlik, işe gelememe ve iş devir hızı genel stres modeline göre stresin yol açtığı davranışsal sonuçlar arasında yer almaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yeteneği olmayan bireyin spor müsabakalarında yenilmesi bireysel engellemeye bir örnektir. Diğer seçeneklerde yer alan ifadeler ise çevresel engellemeye örnektir. Doğru cevap B'dir.

Bireysel engellenme, bireyin bir amaca ulaşmasına engel olan faktörlerin bireyin kendisinden kaynaklanmasıdır. Örneğin dersine çalışmayan bir bireyin ba­şarılı olmaması, yeteneği olmayan bireyin spor müsabakalarında yenilmesi ya dagözü bozuk bireyin sağlık raporu alamadığı için subay olamaması gibi engeller, bireysel engellerdir. Bu örnekler çoğaltılabilir. Bireyin, fiziksel ya da zihinsel yetersizliği eğer bir amacına ulaşmayı engelliyorsa bu durum strese neden olabilir.
İkinci tür engellenme ise çevresel engellenmedir. Bu durumda ise bireyin bir amaca ulaşmasına engel olan faktörler bireyin dışında gerçekleşmektedir. Örne­ğin referansı olmadığı gerekçesi ile bireyin işe alınamaması, parasızlık nedeni ile evlenememesi, işi ile evinin mesafesinin uzak olması nedeni ile işe geç kalması, trafik sıkışıklığı nedeni ile randevusuna yetişmemesi gibi durumlar çevresel engellerdir. Örneklerde de görüldüğü gibi kişinin müdahale edemediği engeller, bireylerde daha çok stres yaratır.

Örgütsel çatışma, örgütü amaçlarından saptırabilir. Bireylerin ruh ve beden sağlıklarını bozabilir. Yıpratıcı mücadeleler örgüte zaman ve kaynak kaybettirebilir. Doğru cevap E'dir.

Başarıyı sayı ve niceliklerle ölçen kişiler, A Tipi kişilere özgü karakteristik özellikler arasında yer alır. Diğer seçeneklerde yer alan ifadeler ise B Tipi kişilere özgü özelliklerdir. Doğru cevap A'dır.

Yönetim politikaları ve stratejileri, örgütsel yapı ve dizayn, örgütsel süreçler ve çalışma koşulları makro boyuttaki örgütsel stresörlerin gruplandırıldığı boyutlar arasında yer alır. Doğru cevap D'dir.

Sindirim ve mide problemleri, stresin bireyler üzerinde yarattığı etkilere göre oluşan fizyolojik sonuçlar arasında yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.

Örgütlerde stresi önlemede kullanılan yönetim modeline göre örgütsel seviyede stres önleyici yönetimde 'Yol-Amaç Programları' rol ve kişisel talepler doğrultusunda ele alınan başlıklar arasında yer alır. Doğru cevap E'dir.

Yaşam stilinin yönetimi, örgütlerde stresi önlemede kullanılan yönetim modeline göre bireysel seviyede stres önleyici yönetimde stressörler doğrultusunda ele alınan başlıklar arasında yer alır. Doğru cevap B'dir.

Katılımlı yönetim, işletmelerin etkinlik ve verimlilik düzeyini yükseltmek, öte yandan çalışanları sosyo-psikolojik doyuma yöneltmek, çalışanlara sorumluluk ve otorite vererek, onlara işin bir parçası olduklarını hissettirmek gibi hedefleri amaçlamaktadır. Doğru cevap E'dir.

"Stres kaynağı değişebilir ama kaynağa verilen biyolojik tepki daima aynıdır (Yates, 1986: 29)." Dolayısıyla C seçeneğindeki bilgi doğru değildir

Genel Stres Modeline göre "kişilik" stresle ilgili kişisel faktörlerden biridir.

Endişenin nedeni bilindiği hâlde tedirginlik duygusunun sürdüğü duruma 'çatışma' değil 'tasa' adı verilir. II. tümce doğru değildir.

IV. ve V. tümceler B tipi kişilik özellikleridir. Diğerleri A tipi kişiliğin özelliklerinden sayılır.

Rekabet baskısı, yönetim politikaları ve stratejileriyle ilgili bir stres türüdür. Doğru seçenek A'dır.

"A" Aynı anda birden fazla iş yapmak (A tipi)

"B" Başarıyı sayı ve niceliklerle ölçen (A tipi)

"C" Boş vakitleri olmayan (A tipi)

"D" seçeneğinde her yılın belli bir bölümünü tatile ayıran ve tatil yapmaktan suçluluk duymayan bir akademisyenin cümlesi yer almaktadır. Dolayısıyla bu özellik B tipi kişiliğe sahip insanlarda görülmektedir. Doğru seçenek D'dir.

"E" Hızlı yürüyen (A tipi)

Strese sebep olan faktörler;

Çevresel Faktörler
• Ekonomik Belirsizlik
• Politik Belirsizlik
• Teknolojik Değişme

Örgütsel Faktörler
• İşle ilgili Talepler
• Rolle ilgili Talepler
• Kişiler arası Talepler

Kişisel Faktörler
• Aile Problemleri
• Ekonomik Problemler
• Kişilik

Doğru cevap B'dir.

Stres: bünyenin baskı ve isteklere karşı gösterdiği belirgin olmayan tepki

Engellenme: Bir canlının fizyolojik ya da toplumsal bir gereksiniminin doyurulmasını önleyen bir durum ya da eylemle karşı karşıya kalması

Endişe: Açık bir şekilde açıklanamayan, ancak bireylerde gerilim yaratabilecek konular

Çatışma: İnsan yapısında var olan saldırgan içgüdülerle ortaya çıkan bir süreç

Doğru cevap C'dir.

Endişe aşağıdaki şu heyecanların birini veya birçoğunu içerebilir: Üzüntü, sıkıntı, korku, başarısızlık duygusu, acizlik, sonucu bilememe ve yargılanmadır. Bazı psikologlar korkuyla endişe arasında üç önemli fark bulunduğunu söylerler. Bu
farklar aşağıda açıklanmaktadır.
• Kaynak: “Ben arıdan korkarım!” örneğinde olduğu gibi, korkunun kaynağını biliriz,
• Şiddet: Korku endişeden daha şiddetlidir,
• Süre: Korku daha kısa sürelidir, endişe ise uzun süre devam edebilir.

Doğru cevap E'dir.

Yapılan araştırmalarda stresin belirtilerinin en çok kalp damar sistemi üzerinde görüldüğü tespit edilmiştir. Doğru seçenek B'dir.