İŞ YAŞAMINDA RİSK ETMENLERİ VE YÖNETİMSEL FAKTÖRLER

Örgütsel davranış bir saha çalışması olup örgüt içindeki birey ve grupların davranış
ve tutumlarını anlamayı açıklamayı ve geliştirmeyi amaçlayan, ilgi alanı insan ve örgütler olan bir disiplindir.

örgütsel davranışın dört temel karakteristiği vardır. Birincisi örgütsel davranış bilimsel yöntemi kullanarak araştırmalar yapar, İkincisi birey, grup ve örgütler üzerinde odaklanır, üçüncüsü doğası gereği disiplinler arası bir yapıdadır ve dördüncüsü ise örgütsel davranışın örgütün etkin bir biçimde çalışması ve bireyin başarısı üzerinde durmasıdır.

Antropoloji daha çok insan ve insan davranışlarının bütün olarak incelenmesi üzerinde durur ve temel ilgi alanı insanın yarattığı kültür konusudur.

Örgütsel Davranış ve Disiplinine Katkıda Bulunan Bilimler ve İlgi Alanları.

Sosyal psikoloji:

Davranış değişimi
Tutum değişimi
İletişim
Grup süreçleri
Gruplarda karar verme

Durumsallık yaklaşımı özel bir hareketin veya davranışın farklı ortamlarda farklı sonuçlarının olabileceğini ifade eder.

Örgütün açık bir sistem olarak nitelendirilmesi bu sistemin dışarıdan birtakım kaynaklara ihtiyacı olduğunu (ham madde, iş gücü, bilgi, finansal destek ve alet gibi) ifade eder.

Ülkemizdeki bir örneğini McDonald’s burgerlerinin yanında ikram edilen ayranla görebilmekteyiz. Bizim kültürümüzde ayran çok geleneksel bir içecek olduğu için Pepsi Cola ve Fanta’nın yanında ayran da ısmarlayabilirsiniz. Hâlbuki dünyanın başka ülkelerinde
ayran bilinen bir içecek olmadığı için menüde yer almaz. Aynı şekilde Fransa’da
McDonalds burgerleri şarapla birlikte satılabilmektedir. Çünkü, bu kültürün geleneğinde yemekle beraber mutlaka şarap içilir. Görüldüğü gibi kültüre uyum, küresel ekonomide başarı için en önemli etkenlerden birisidir. Başka ülkelerin kültürlerini ve farklılıklarını anlamada başarısız olan şirketlerin sorunlarla karşılaşmaları oldukça doğaldır.

Sanal örgütler son derece esnek bir yapıda olup bir grup işletmenin geçici olarak ortak
birgün oluşturup belirgin bir işi veya fırsatı yaratmak veya üretmek amacıyla bir araya gelmesiyle oluşmaktadırlar.

20.yüzyılın başlarında Fransız Henri Fayol yöneticilerin beş temel fonksiyonu olduğunu söylemekteydi. Bunlar; planlama, organizasyon, yürütme, koordinasyon ve kontroldü.

Örgütsel davranış araştırmalarından elde edilen kuramsal bilgiyi pratiğe uygulamak için yöneticilerin belirli beceriler geliştirmeleri gerekir. Sahip olduğu yönetim bilgilerini geliştirmek ve bunları iş yaşamına adapte etmek için problem çözme sürecini anlamak ve bu konuda iyi bir sorun çözücü olmak gerekir. Bu ise dört aşamalı bir süreci içerir:

1. Teşhis (diagnosis)
2. Çözüm (solution)
3. Eylem (action)
4. Değerlendirme (evalution) (Wagner and Hollenbeck)

Bu tanım örgütsel davranışın dört temel karakteristiği olduğunu göstermektedir. Birincisi örgütsel davranış bilimsel yöntemi kullanarak araştırmalar yapar, İkincisi birey, grup ve örgütler üzerinde odaklanır, üçüncüsü doğası gereği disiplinler arası bir yapıdadır ve dördüncüsü ise örgütsel davranışın örgütün etkin bir biçimde çalışması ve bireyin başarısı üzerinde durmasıdır.

Davranış, sosyal bilimler içinde üç temel disiplin çerçevesinde ele alınmaktadır. Bunlar;
• Psikoloji
• Sosyoloji ve
• Antropolojidir.
Ancak, bu üç disiplinin dışında politik bilimler, ekonomi, yönetim ve sosyal
psikolojinin de çok önemli katkıları vardır.

Antropoloji ise daha çok insan ve insan davranışlarının bütün olarak incelenmesi üzerinde durur ve temel ilgi alanı insanın yarattığı kültür konusudur.

Durumsallık yaklaşımı özel bir hareketin veya davranışın farklı ortamlarda farklı
sonuçlarının olabileceğini ifade eder.

Farklı kültürlerden gelen insanları başarılı bir biçimde yönetme, örgütü diğer şirketlere kıyasla rekabette daha avantajlı bir hâle getirebilmektedir. Küresel yöneticinin rolü daha önceki yöneticilere kıyasla diğer kültürleri anlama, gözlemleme ve öğrenme konusunda başarılı olmak ve farklı bakış açıları geliştirmektir. Bu nedenle başarılı bir küresel yönetici her şeyden önce kozmopolit bir yapıya sahip olmalı, ben merkeziyetçi olmamalıdır.

20.yüzyılın başlarında Fransız Henri Fayol yöneticilerin beş temel fonksiyonu olduğunu söylemekteydi. Bunlar; planlama, organizasyon, yürütme, koordinasyon ve kontroldü. Bugün bunlar biraz daralarak 4’e inmiştir. Yani,
1. Planlama
2. Organize etme
3. Liderlik
4. Kontroldür

Bilgi rollerinin içinde, diğer şirketlerden bilgi toplama, yeni dergileri ve yazılanları okuma, diğer şirketlerin yaptıklarını öğrenme gibi görevleri vardır. Buna Henry Mintzberg “monitoring roles” adını vermektedir. Aynı zamanda bu bilgilerin örgüt içinde çalışanlara duyurulması ve örgütün dışarıda temsil edilmesi rolü de bunun içinde yer alır.

Örgütsel davranış bilimi bu şekilde;
• Olguları gözler,
• Olguları sınıflandırır,
• Olgular arasındaki ilişkilere ait hipotezler öne sürer,
• Veri toplamak için deney yapar ve bunun sonucunda olguları ispatlamaya
çalışır ve
• Olgular arasındaki neden sonuç ilişkilerine dayanarak genellemeler yapar

Örgütsel davranış biliminde kullanılan veri toplama teknikleri şu şekilde sıralanabilir:
• Sorun sahibiyle yapılan görüşmeler
• Anket
• Katılımlı ve katılımsız gözlem
• Örgüt ve sorunla ilgili içerik analizleri veya kayıtların incelenmesi

Sahip olduğu yönetim bilgilerini geliştirmek ve bunları iş yaşamına adapte etmek için problem çözme sürecini anlamak ve bu konuda iyi bir sorun çözücü olmak gerekir. Bu ise dört aşamalı bir süreci içerir:
1. Teşhis (diagnosis)
2. Çözüm (solution)
3. Eylem (action)
4. Değerlendirme (evalution)