İŞ YAŞAMINDA RİSK ETMENLERİ VE YÖNETİMSEL FAKTÖRLER - Deneme Sınavı - 18

Çalışma yerinde yaşanan duygulardan sürpriz hariç geriye kalan hepsi çeşitli duygusal deneyimlerle yaşanırlar. Bu nedenle doğru cevap "A" seçeneğidir.

Kaygı ve korku arasında üç önemli fark bulunmaktadır. Bunlar;

• Kaynak: Korkunun kaynağı bellidir. Oysa kaygı genelde bütün benliği kapsar, nedeni belli değildir.

• Şiddet: Korku kaygıdan daha şiddetlidir. Hatta çok ani korku ölümlere bile neden olur.

• Süre: Korku daha kısa süreli, kaygı ise uzun süre devam eder.

Bu nedenle doğru cevap "E" seçeneğidir.

Duygularımız kişilere, nesnelere veya olaylara karşı tecrübelerimizle kazandığımız ve bizi bir davranışta bulunmaya hazır hâle getiren hislerimizdir. Doğru cevap A’dır.

Esasen, mod ve duygular birbirine zıttırlar, dolayısıyla ‘Mod ve duygular aynı olup aralarında fark yoktur’’ ifadesi yanlıştır. Doğru cevap B’dir.

‘’Gurur’’ Çalışma Yeri Duygularından biri olan ‘’Memnuniyet’’ in alt kategorilerinden biri olduğundan yanlıştır. Doğru cevap D’dir.

Öf­ke ve kızgınlık duygularımız içinde en yaygın olandır. Engellenme veya amaca yönelik bir faaliyete müdahale edilmesi şeklinde düşünülebilir. Doğru cevap A’dır.

Duygularımız çalışma yaşamıyla ilgili üç konu ile doğrudan ilişkilidir. Bunlar;

Seçeneklerde yer alan tüm bilgiler doğru olduğundan doğru cevap E’dir.

Duygusal zekâ yaşamın duygusal yönleriyle ilgili olan becerilerin bütünleşik bir kümesidir. Yüksek duygusal zekâya sahip olanların, detaylı olarak açıklanan dört temel özelliği vardır. Bunlar:

Yukarıdaki açıklamalar ışığında ‘’Oksijensiz hayatını sürdürme becerisi’’ yanlıştır. Doğru cevap C’dir.

kızgınlık kontrolünde en basit olarak yapılabilecek hareketler olarak önerilir.

Yukarıdaki açıklamalar ışığında ‘’Düşünce biçiminizde ısrarcı olmak’’ seçeneği yanlıştır. Doğru cevap D’dir.

Tu­tum, en geniş anlamda bir bireyin belirli bir objeye veya bir kimseye karşı zihinsel açıdan hazır oluş durumu veya belirli bir biçimdeki vaziyet alışıdır. Doğru cevap A’dır.

Tutumlara ilişkin duygusal, bilişsel ve davranışsal olmak üzere üç temel bileşenin varlığından söz edilmektedir. Doğru cevap C’dir.

Her iş yapılan farklı görevlerden, ilişkiden veya ödüllerden oluşur. Çalışanlar için iş tatmini ile ilgili beş temel faktör söz konusudur. Bunlar;

Yukarıdaki açıklamalar ışığında ‘’Devamsızlık’’ temel faktörler arasında yer almaz. Doğru cevap E’dir.

sadece bedensel gücün kullanımını gerektirir

Çalışan bireyler gelirleri üzerinden devlete vergi öderler

Klasik anlamda İş Psikolojisi’nin temsilcilerinden Hoyos, işi belirli bir görev çerçevesinde geliştirilen, bir kurallar sistemiyle değerlendirilebilen, bedensel, ruhsal ve zihinsel güç gerektiren ve maddi ya da manevi bir sonuca yol açan etkinlik veya meşguliyet olarak tanımlamaktadır

İşin bugüne kadar yapılan tanımlarında ortaya konulan, kısmen birbiriyle kesişen başlıca özellikleri şöyle sıralanabilir:
• İş bir faaliyettir,
• Toplumsal boyutu vardır (işbölümü, hiyerarşik organizasyon, bağımlı ve
bağımsız çalışanlar vb. özellikleri içerir),
• İş, görülme sürecinde bir yük, zahmet, stres ve kaygı kaynağı olarak yaşanabileceği gibi, bir gurur nedeni, bir sevinç ve mutluluk kaynağı olarak da
algılanabilir,
• İnsanın bedensel, zihinsel ve manevi gücünün kullanımını gerektirir,
• Kurallar çerçevesinde, planlı çabalarla belirli bir amaca hizmet eder,
• Mal ve/veya hizmet üretimi sağlar, bu yönüyle içinde yaşanılan çevreyi,
toplumu değiştirir,
• Bireysel ve toplumsal ihtiyaçların giderilmesini sağlar,
• Aynı zamanda işi yapan insana bilgi, beceri ve yetkinlik kazandırmanın
ötesinde onun kişiliğini, değer ve tutumlarını da değiştirebilen özellikler
taşır,
• İş bir başka kişi veya kurumun plan ve denetiminde yapılıyorsa maddi ve/
veya manevi karşılığı olan bir eylemdir.

Çalışmanın bireyler açısından sağladığı faydalar şu şekilde özetlenebilir:
• İşyeri, başka insanlarla tanışılan, yeni arkadaşlıkların ve sosyal iletişimin
kurulduğu bir mekandır; bu özelliğiyle işbirliği kurma, dayanışma, paylaşma vb. gibi sosyal yeteneklerin gelişmesine aracılık eder,
• İş sahibi olmak, çalışan insana ve onun ailesine bir sosyal statü sağlar,
• Çalışmak, insanın kendine saygısının, toplum içindeki yerinin, yararlı birşeyler gerçekleştirme duygusunun önemli bir kaynağıdır,
• İnsanın bir aidiyet ve kimlik duygusu oluşturmasında çalışmanın rolü çok
büyüktür; bir işin yapılabilmesi için gerekli bilgi, beceri ve yeteneklere sahip
olma deneyimi, bireysel kimliğin gelişmesi için çok önemli bir zemindir,
• Çalışma yaşamı, insanın belirli bir düzen içinde yaşama ihtiyacını yanıtlar
ve zamanın periyodik algılanmasını sağlar,
• Çalışma,sağladığı gelirile özel yaşamın maddi temelini oluşturmakta, onun
niteliği ve boş zamanları şekillendirme biçiminin de önemli bir belirleyicisi
olmaktadır; bu bağlamda, yapılan işin içeriği ve mesleki sosyalleşme olgusu
büyük önem taşımaktadır

Yaygın olarak çalışma hayatına ilişkin beklentilerde anlamını bulan değerlerden başlıcaları şöyle sıralanabilir:
• İşin iyi bir gelir getirmesi,
• İş güvencesi,
• Yapılan işin ilgi çekici olması ve anlamlı bir şeyler yapıldığı hissini vermesi,
• İşin kendi başına yapılabilen, sorumluluk bilinci gerektiren nitelikte olması,
• İşin modern aletler ve yardımcı materyal ile donatılmış olması,
• Çalışma arkadaşlarıyla iyi ilişkiler,
• Yükselme olanaklarının varlığı,
• Yapılan işin saygı ve kabul görmesi,
• Çalışma zamanlarının ve boş zamanların bireysel ihtiyaçlara uygun olması,
• İşin çalışan insana kendini (bilgi, beceri ve yeteneklerini) geliştirme olanağı vermesi.

Habermas’a göre çalışma zamanlarının kısalması, iş dışı zamanın çalışma yaşamının baskısından kurtulması için bir fırsat niteliğindedir.

Çalışma yaşamı ve özel yaşam ilişkisinde beş temel varsayım:

1. Etkisizlik Varsayımı: Buna göre, çalışma zamanları ve boş zamanlardaki
yaşam ve davranış biçimlerinin birbiriyle ilgisi yoktur. Çalışma yaşamı ve
özel yaşam birbirlerinden bağımsız olarak gelişirler,

2. Etkileşim Varsayımı: Çalışma zamanları ve boş zamanlardaki yaşam ve davranış biçimleri karşılıklı olarak birbirlerini etkilerler,
3. İkame Varsayımı: Çalışma yaşamı veya özel yaşamda yanıt bulamayan ihtiyaçlar diğer tarafa yönelir,
4. Pekiştirme Varsayımı: Çalışma yaşamı veya özel yaşamda edinilen değer, tutum ve davranış biçimleri, bir diğerindeki değer, tutum ve davranışları güçlendirerek pekiştirir,
5. Çakışma Varsayımı: Çalışma sürecinde ve boş zamanlardaki yaşam ve davranış biçimleri çakışmalar göstermektedir, ancak bunun nedeni iki alanın
birbirini etkilemesi olmayıp üçüncü bir değişkenin varlığı söz konusudur.