İŞ VE YAŞAMDA MOTİVASYON

Ayrıca, yüksek motivasyon, kişilerin beceri ve yeteneklerini tam kapasite kullanmalarını sağlayarak onların gelişmelerine katkıda bulunur.

Motivasyon kavramını bilmek sağlıklı ilişkiler kurmak ve uyumlu yaşamak açısından oldukça yararlıdır. Tüm davranışlar nedenseldir ve bu nedenleri anlamaya çalışmak, bunlar üzerinde yoğunlaşmak çeşitli durumlarda ortaya çıkabilecek problemleri tahmin etme, engelleme yada çözmede yardımcıdır.

Adams’a göre insanın motivasyonu, çalıştığı ortamla ilgili olarak algıladığı eşitlik ya da eşitsizliğe bağlıdır. Çalışanlar kendi çabalarının sonucunda onlara verilen ödül, değer, takdir vs. gibi sonuçları başkalarının gayretlerinin sonuçları ile karşılaştırır.
Eşitlik veya adalet arayışı burada devreye girer.

Diğer tüm şıklar, özendirici araçların kullanılmasında dikkat edilmesi gereken hususlardandır?

Prim, yüksek performansa verilen en bilinen ödüldür. Prim, çalışanların çoğu için en değerli motivasyon aracıdır. Primin miktarı ve bunu elde etmek için ne seviyede bir performans gerektiği açık bir biçimde çalışana aktarılmalıdır.

İznin çalışanlar üzerinde oldukça yüksek bir motivasyonel etkisi olduğu saptanmıştır. Çalışanlara günlük, haftalık veya aylık kotalar vererek, bu kotalara ulaştığında veya belli bir görevi başarıyla tamamladığında çalışana ücretli izin verilir.

Diğer şıklar örgütsel ve yönetsel araçlardandır.

İş zenginleştirmede birbirinden farklı nitelikteki işler, dikey düzeyde aynı kişi tarafından yapılır ve özellikle yeni yetki ve sorumluluklar yüklenir. Bu durumda işin akışı ve denetimi üzerinde kişiler daha çok söz sahibi olacak ve çalışma isteği artacaktır.

Yeni görevler çalışanı tekdüzelikten kurtarır ve onların üretkenliğini arttırır.
Sürekli aynı işle uğraşmak, çalışanın hata yapmasına sebep olabilir. Değişik görevler, çalışanın dikkatini toplamasını sağlar ve hataları önler.
Rotasyon sayesinde değişik beceriler elde eden çalışanlar, kendilerini daha fazla
geliştirir, bu da onların terfi etme şansını artırır.

Çalışanlarınıza vereceğiniz karmaşık işler, onların kendilerini göstermeleri için fırsat tanıyacaktır. Bununla başa çıkabilen bir çalışanın motivasyonu yükselecek ve
üretkenliği artacaktır.

Kreitner (1995) bu noktada motivasyonu davranışlarımıza amaç ve yön kazandıran psikolojik bir süreç olarak ortaya koymuştur.

Bedeian (1993) için motivasyon başarma arzusudur

Yöneticiler, işletme içerisinde çalışanlarının tutum ve davranışlarını, duygu ve düşüncelerini, arzularını, eksikliklerini, işletme içinde ve işletme dışındaki unsurları dikkate almak zorundadırlar.

Psikolojik bakış açısıyla motivasyon, insan davranışını tetikleme, insanın içinde onu çeşitli şekillerde davranmasını sağlayan güçler (güdüler) ve bu güdüleri harekete geçiren çevresel faktörlerle ilgilidir. ikinci faktör, belli bir hedefe yönelme ile alakalıdır. Üçüncü faktör ise ilk iki faktöre bağlı olarak, bireyin davranışını
sürdürmesi yada sürdürmemesi ile alakalıdır. Bu üç faktör de çalışan bir insanı analiz
etmemiz ve onu anlamamız açısından anahtardırlar. Genel olarak motivasyonla ilgili motivasyon teorileri de bu üç faktör üzerinde yoğunlaşmaktadır.

İki çeşit güdü bizi motive eder. Bunlardan birisi ihtiyaçlardan kaynaklanan motivasyon, diğeri de değerlere bağlı motivasyondur. İhtiyaçlardan kaynaklanan motivasyon güvenlik, sevgi ve gelişme gibi
konuları içerirken; değerlere bağlı motivasyon ise yaşam boyu öğrendiğimiz ve geliştirdiğimiz prensip ve inançlardır.

Adams’ın Eşitlik Teorisinde olduğu üzere teorinin çıkış noktası;
işgörenlerin iş ilişkilerinde, eşit muamele görme arzusunda oldukları ve bu arzunun motivasyonu etkilediği konusudur.

Teori hatırlanacağı üzere dört temel kavrama dayanmaktadır:

• Birey: Eşitliği ya da eşitsizliği algılayan insan
• Karşılaştırma: Yapılan işlere karşılık verilen ödüller anlamında bireyin karşılaştırma yaptığı diğer bireyler veya gruplar.
• Girdiler: İnsanın işine taşıdığı bireysel özellikler. Yaş, cinsiyet, mesai, tecrübe...
• Çıktılar: Kişinin işten elde ettiği; ücret ve tanınma gibi ödüller.

Eşitsizliği giderecek davranışlar ise; gayretin değiştirilmesi (etkinlik), sonucun değiştirilmesi (ödül),
gayret ve sonuç tanımlarının değiştirilmesi, iş terketme (devamsızlık, istifa...) başkalarının
gayretlerini azaltmaya zorlama, karşılaştırma kriterleri değiştirme olarak sayılabilir

Bu teoriyi kullanmak isteyen yöneticiler şu noktalara dikkat etmelidirler 
• Eşit gayret eşit şekilde ödüllendirilmelidir.
• Eşitlik ya da eşitsizlik personelin işletme içi ve işletme dışı yaptığı karşılaştırmaların sonucudur.
• Eşitsizliğe tepkiler bireyden bireye değişir.

Kurumlarda çalışan motivasyonunda kullanılan başlıca ödüller de şunlardır :
• Ücret Artış

• Prim

• Terfi

• Eğitim

• İzin

• Esnek Çalışma Saatleri