İŞ VE YAŞAMDA MOTİVASYON

Amaçsal yaklaşım en basit hali ile doyurulan gereksinimlerin mutluluğa, doyurulmayanların ise mutsuzluğa yol açacağını ileri süren yaklaşım olarak kabul edilmektedir. Doğru cevap A'dır.

İlişkisel yaklaşımlar, birey için olumlu olayların içsel etmenlerle desteklenmesi, durumunda bireyin bunu en büyük mutluluk kaynağı olarak kabul ettiğini öne sürmektedirler. Örneğin, Bower (1981, s. 131), bireylerin içinde bulundukları anı, geçmişte yaşadıkları ile ilişkilendirerek yorumladıklarını saptamıştır. Doğru cevap E'dir.

Adams’ın Eşitlik Teorisi, Vroom’un Beklenti Teorisi, Locke’ın Farklılık Kuramı, PorterLowler Modeli süreç teorileri olarak kabul edilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Kapsam teorileri kişileri doyuma ulaştıracak ihtiyaçların neler olduğunu ortaya çıkarmaya çalışmaktadır. Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi, Herzberg’in Çift Faktör Teorisi, McGregor’un X ve YTeorisi, Alderfer’in ERG Kuramı, Glasser’in Kontrol Teorisi kapsam teorileri içinde değerlendirilen teorilerdir. Doğru cevap B'dir.

Taşma yaklaşımı, “bir yaşam alanında örneğin çalışma yaşamında cereyan eden tutum, davranış ve tecrübelerin, diğer yaşam alanına (çalışma dışı yaşam alanına) geçtiğini” ifade eder. Doğru cevap D'dir.

Bölünme yaklaşımı, çalışma yaşamı ile yaşam doyumu arasındaki ilişkinin varlığını reddeden bir yaklaşımdır. Çalışma ve çalışma dışı yaşamlarının birbirinden bağımsız olduğu görüşüne dayanmaktadır. Bu yaklaşıma göre, çalışma ve çalışma dışı yaşam alanları iki farklı alanı temsil etmekte ve aralarında da bir etkileşim söz konusu değildir. Doğru cevap B'dir.

Yaşam doyumu ve iş doyumu ilişkisini açıklamaya yönelik yaklaşımlar şunlardır:

Doğru cevap A'dır.

Çalışma yaşamından elde edilen doyumun, yaşamın geneline ilişkin doyumu etkilediği bilinmektedir. Birey çalışma yaşamında doyum elde ettiğinde yaşam doyumuna olumlu yansımaktadır.

İnsanın pozitif deneyimleri üzerine kurulmuş olan “pozitif psikoloji” ilk olarak 1960’larda hümanistik psikoloji bağlamında Abraham Maslow ve Carl Rogers tarafından öne sürülmüş ancak Martin E. P. Seligman tarafından, insanlarda neyin yanlış olduğuna değil neyin doğru olduğuna vurgu yapan yeni psikoloji akımı olarak tanıtılmıştır. Doğru cevap E'dir.

İş doyumu, iş şartlarının (işin kendisi, yönetimin tutumu) ya da işten elde edilen sonuçların (ücret, iş güvenliği) kişisel bir değerlendirmesi olarak; bireyin normlar, değerler, beklentiler sisteminden geçerek işlenen iş ve iş koşullarına ilişkin algılamalarına karşı geliştirdiği içsel tepkilerden oluşmaktadır. İş doyumunun kişilik, ücret, terfi, yöneticiler, ek imkânlar, olası ödüller, iş akışı, iş arkadaşları, işin kendisi ve iletişim gibi boyutlardan oluştuğu genel olarak çalışma yaşamını konu alan literatürde kabul görmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yargı yaklaşımı amaçsal yaklaşımlar arasında yer almamaktadır.

Yaşam planı yaklaşımına göre, yaşam doyumu iki temel etmene bağlıdır: Amaçların bir sistem içerisinde uyumlu bütünleşmesi ve bu amaçların başarılması.

İlişkisel yaklaşımlar, birey için olumlu olayların içsel etmenlerle
desteklenmesi, durumunda bireyin bunu en büyük mutluluk kaynağı olarak kabul ettiğini öne sürmektedirler.

Taşma yaklaşımı; çalışma yaşamı ile yaşam doyumu arasındaki ilişkiyi inceleyen araştırmacıların ilk olarak tespit ettikleri ve yoğunlaştıkları yaklaşım olmuştur.

Bölünme yaklaşımı, çalışma yaşamı ile yaşam doyumu arasındaki ilişkinin varlığını
reddeden bir yaklaşımdır. Çalışma ve çalışma dışı yaşamlarının birbirinden bağımsız olduğu görüşüne dayanmaktadır.

Yürütülen araştırmalar iş doyumu ve iletişim doyumu ilişkisinin varlığını kanıtlamakta,
genellikle iletişim doyum düzeyi yüksek olan çalışanların iş doyum düzeylerinin de yüksek olduğu sonucunu bildirmektedirler.

Adams’ın Eşitlik Teorisi, Vroom’un Beklenti Teorisi, Locke’ın Farklılık Kuramı, Porter-
Lowler Modeli süreç teorileri olarak kabul edilmektedir.

Çatışma varsayımına göre, iş doyumu elde etme gereksinimi ve yaşam doyumu elde
etme gereksinimi birbiriyle rekabet içerisindedir ve bu iki gereksinim kolay kolay birbirleriyle uzlaştırılamamaktadır.

İş yaşamında boşa zaman geçiren bir kişi çalışma dışı yaşamında da boşa zaman geçirmeye devam eder.

Dengeleme yaklaşımına göre sosyal etkinliklerde bulunmayı yasaklayan bir işte çalışan kişi, iş dışındaki yaşamında mümkün olduğunca çok sosyal etkinliklere girmeye çalışacaktır.