İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU

Herhangi bir meslek hastalığı klinik ve laboratuvar bulgularıyla belirlenmişse ve meslek hastalığına yol açan etkenler işyerinde yapılan incelemelerde tespit edilmişse, meslek hastalıkları listesindeki yükümlülük süresi aşılmış olsa bile, hastalık kurumun veya ilgilinin başvurusu üzerine incelenir ve Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu onayı ile meslek hastalığı sayılabilir.

İş kazası veya meslek hastalığı hallerinde sağlanan yardımlar:
• Sigortalıya geçici iş göremezlik süresince
günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi,
• Sigortalıya sürekli işgöremezlik geliri bağlanması,
• İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen
sigortalının hak sahiplerine gelir bağlanması,
• Gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi,
• İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilmesidir. BU sigorta kolundan sağlık yardımı yapılmaz.

İş kazası ve meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara istinaden Kurum Sağlık Kurulu’nca meslekte kazanma gücü en az %10 (yüzde on) oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalı sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanır. Sürekli tam işgöremezlikte sigortalıya aylık kazancın %70 (yüzde yetmiş)’i oranında gelir bağlanır.

İşsizlik sigortasının finansmanı işsizlik sigortası primleri ile karşılanır. İşsizlik sigortası primi, sigortalıların 5510 sayılı Kanunun 80. ve 82. maddelerinde belirtilen prime esas aylık brüt kazançları üzerinden alınır. Bu kazanç üzerinden %1 sigortalı, %2 işveren payı ödenir. Ayrıca %1 oranında da devlet katkısı vardır (İSK m.49).

4447 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalıların kendilerini hizmet akdiyle çalıştıran işverenleri,
konkordato ilan etmek, iflas etmek gibi nedenlerle işçi ücretlerini ödeyemezse, işçilerin üç aylık ödenmeyen ücret alacakları, İşsizlik Sigortası Fonu kapsamındaki Ücret Garanti Fonu kaynaklarından karşılanır (İSK ek m.1).

Uygun görülür ve izin verilirse, kısa çalışma halinde İşsizlik Sigortası Fonundan kısa çalışma
ödeneği verilir.

Malullük aylığı prim ödeme gün sayısı 9000 günden az olan sigortalılar için 9000 gün üzerinden, 9000 gün ve daha fazla olanlar için ise toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden, 29. madde hükümlerine göre hesaplanır.

5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra ilk kez sigortalı olanlardan kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını dolduranlara en az 9000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olma şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır. Ancak 4/1-a sigortalıları için prim gün sayısı şartı 7200 gün olarak uygulanır. Yani hizmet akdiyle çalışanlara daha kısa süre prim ödenmesi halinde yaşlılık aylığı bağlanabilecektir.

Sosyal güvenlik destek primi ödeyenler yalnızca iş kazası- meslek
hastalığı sigortası kapsamında sigortalı kabul edilirler (Geçici mad.14-1/a).

Malullük

ölüm sigortası

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

120 gün

180 gün

58

60 yaşında

1800 gün

2 yıllık tutarı

Meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını kaybedenler malul sayılırlar.