İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU

İş sözleşmesinin başlangıçtan itibaren geçersiz sayılması halinde, işçiler geçersizliğin ileri sürüldüğü ana kadar yerine getirdiklerin edimlerin iadesini sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre isteyebilir.

Aldatmanın etkisiyle yapılan bir iş sözleşmesinin iptalinin istenebileceği en uzun süre 1 yıldır.

İkale anlaşması, tarafların anlaşmasıyla iş sözleşmesinin sona erdirilmesini konu alır.

Bir işçinin iş güvencesinden yararlanabilmesi için  sahip olması gereken minimum kıdem süresi 6 aydır.

iş sözleşmesinin genel sona erme sebeplerinden biri de belirlenen sürenin dolmasıdır.

Hakkında mahkumiyet kararı verilmiş olmak süreli fesihte haklı sebep sayılmayacak hallerden biri değildir?

Kötüniyetli fesih halinde işçiye ödenmesi gereken tazminat miktarı  bildirim süresinin üç katı tutarındadır.

20 ile 100 arasında ise en az 10 işçinin işten çıkarılması halinde toplu işçi çıkarmadan söz ederiz.

350 işçinin çalıştığı bir iş yerinde en az 30 işçinin fesih yoluyla bir ay içinde, aynı tarihte veya ayrı tarihlerde işine son verilmesi halinde toplu işçi çıkarmadan söz edilir

Asgari bildirim sürelerini düzenleyen 4857 sayılı İş Kanunun 17. maddesinde  hizmet süresi 6 Aydan Az sürmüş İşçi için 2 Hafta belirlenmiştir.

Tarafların anlaşma yolu iş sözleşmesini sona erdirmek için yaptıkları, iş sözleşmesini sona erdirme sözleşmesi, zımnî olabileceği gibi açık olarak da yapılabilir. Bu sözleşmeye “ikale” denir

İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle ,İş Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarınca arabulucuya başvurmak zorundadır.

İşveren, işçiyi başvurusu üzerine bir ay içinde işe başlatmaz ise, işçiye en az dört aylık, en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür.

Süreli fesih hakkının kötüye kullanıldığı hallerde, işveren işçiye bildirim sürelerine ilişkin ücretin üç katı tutarında tazminat ödemek zorundadır (İK m.17/6). Bu tazminata Kötüniyet Tazminatı adı verilmektedir.

Kendi kasdı veya derli toplu olmayan yaşayışı yahut işçiye düşkünlüğü yüzünden hastalanan veya sakatlanan işçinin, ardı ardına üç işgünü veya bir ayda beş işgününden fazla süren bir devamsızlıkta bulunması, işveren açısından sağlık sebeplerine dayalı olarak iş sözleşmesini derhal feshetme nedenidir.

İşveren toplu işçi çıkarmanın kesinleşmesinden itibaren altı ay içinde yeniden işçi almak istediğinde, nitelikleri uygun olan eski işçileri işe çağırır.

İş Kanunu’nda süreli feshin geçerli sebebe dayandırılması ve geçersiz sebeple yapılan fesihte işçiye iş güvencesi sağlanması, sınırlı bir uygulama olarak hükme bağlanmış ve ancak otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde, en az altı aylık kıdemi olan işçiler için öngörülmüştür (İK m.18/1).

İş sözleşmesinin İş Kanunu’nun 25. maddesine göre sağlık sebepleri, zorunlu sebepler ve işçinin gözaltına alınması veya tutuklanması sebebiyle işveren tarafından haklı nedenle derhal sona erdirilmiş olması, işçiye kıdem tazminatı hakkı kazandırır. İş sözleşmesinin işveren tarafından sadece ahlak ve iyi niyet kuralları ve benzerleri nedeniyle derhal sona erdirilmesi durumunda işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz.

1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesine göre, iş sözleşmesini yukarda değinilen belirli biçimlerde feshedilmesi ve sona ermesi hallerinde işçiye işe başladığı tarihten itibaren iş sözleşmesinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir.
Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır. Yapılan  açıklamalar bağlamında kıdem tazminatının hesaplanışında şu formülden yararlanılabilir:Kıdem Tazminatı = Kıdem Süresi x Günlük Ücret x 30