İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU - Deneme Sınavı - 19

İşyeri sendika temsilcisi atama yetkisi, toplu iş sözleşmesi yapmak üzere yetkisi kesinleşen sendikaya aittir. Yetkili sendika, işyerindeki işçi sayısına bağlı olarak, o işyerinde çalışan üyeleri arasından sendika temsilcisi atayabilir. Buna göre yetkili sendika; “işyerinde çalışan işçi sayısı 50’ya kadar ise en çok 1 temsilci, işyerinde çalışan işçi sayısı 51-100 arasında ise en çok 2 temsilci, 101-500 arasında ise en çok 3 temsilci, 501-1000 arasında ise en çok 4 temsilci, 1001-2000 arasında ise en çok 6 temsilci ve işçi sayısı 2000’den fazla ise en çok 8 temsilci” atayabilir. İşyeri sendika temsilcisinin atanmasında işyerindeki sendika üyesi işçi sayısı değil, işyerinde çalışan işçi sayısı esas alınır. Sendikalar  ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununa göre her işçi sendikasının işyerine sendika temsilcisi atama yetkisi yoktur. İşyeri sendika temsilcisi atama yetkisi toplu iş sözleşmesi yapmak üzere yetkisi kesinleşen sendikaya aittir. Yetkili sendika, işyerindeki işçi sayısına bağlı olarak o işyerinde çalışan üyeleri arasından sendika temsilcisi atayabilir.

İşçi sayıldıkları için işçi sendikasına üye olma hakkına sahip kişilerin, işçi sendikasına üye olabilmeleri başka bir deyişle üye olma hakkını kullanabilmeleri için Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na göre on beş yaşını doldurmuş olmaları gerekir.

Sendika yetkili kurulu üyelik istemini kabul edip etmemekte serbesttir. Üyelik başvurusu üzerine sendikanın yetkili organı olumlu veya olumsuz kararını en çok otuz gün içinde vermek zorundadır. Üyelik başvurusu sendika tarafından en çok otuzgün içinde reddedilmediği takdirde, üyelik istemi kabul edilmiş sayılır.

İşçi sendikası üyeliğinin kendiliğinden sona erdiği bir diğer hal ise, işkolunun değiştirilmesidir (STİSK m.19/7). Bir işçi ancak çalıştığı işyerinin bağlı olduğu işkolunda kurulu bulunan bir sendikaya üye olabilir. Dolayısıyla işkolunu değiştiren işçilerin sendika üyeliği sona erer.

Sendika ve konfederasyonlar, nakit mevcudunun yüzde kırkından fazla olmamak koşulu ile sanayi ve ticaret kurumlarına yatırım yapabilirler (STİSK m.26/8).

Sendika ve konfederasyonlar, en üst karar organı olan genel kurul kararı ile feshedilebilir (STİSK m.11/1-j).

6356 sayılı Kanuna göre sendikaların üst kuruluş başka bir değişle konfederasyon üyeliğine başvurmaları genel kurul kararına bağlıdır.

işçi sendikaları, işkolu esasına göre, bir işkolunda ve bu işkolundaki işyerlerinde çalışan en az yedi işçi tarafından kurulur. sorunun cevabı b şıkkıdır.

Sendikal kuruluş üyesi bir kişinin üyelikten doğan en önemli borçlarından birisi üyelik aidatı ödemektedir. Üyelik aidatının mikatarının sendikal kuruluşların tüzüklerinde belirlenen usul ve esaslara göre genel kurul tarafından belirlenmesi gerekir. Sendikal kuruluşun faaliyeti durduğu anda borç da oratadan kalkar. üyelik aidatı, yetkili işçi sendikasının işverene yazılı başvurusu üzerine, işçinin ücretinden kesilmek suretiyşe ilgili sendikaya ödenir. Üyelik aidatını kesmeyen veya kesmesine rağmen bir ay içinde ilgili işçi sendikasına ödemeyen işveren bldirim şartı aranmaksızın aidat miktarını işletme kredilerine uygulanan en yüksek faiziyle birlikte ödemekle yükümlüdür. Doğru Cevap D şıkkıdır.

Sendika ve konfederasyonlar, en üst karar organı olan genel kurul kararı ile feshedilebilir. Sendikalar Anayasada belirlenen Cumhuriyetin niteliklerine ve demokratik esaslara aykırı faaliyette bulunamazlar. Cumhuriyetin niteliklerine ve esaslarına aykırı faaliyette bulunan sendika ve konfederasyon merkezlerinin bulunduğu yer Cumhuriyet savcısının talebi üzerine kapatılır. Aykırı davranış bireysel olarak yöneticiler tarafından gerçekleştirilmiş olsa dahi, mahkeme kuruluşun kapatılmasına karar vermez sadece o yöneticilerin görevine son verilmesine karar verilir

6356 sayılı Kanuna göre sendikalarda denetleme yetkisi genel kurula aittri. Ancak genel kurul bu yetkisini denetleme kurulu aracılığıyla yerine getirir. Denetleme kurulu bu görevini kanun ve kuruluşun tüzük hükümlerine göre yerine getirir. Dış denetim, sendika ve konfederasyonşarın kendilerine tamamen yabancı olan, sendika organları ile hiçbir ilişkisi bulunmayan yetkililer aracılığıyla denetlenmesidir. sendikaların denetimi en geç iki yılda bir yapılır. doğru cevap e şıkkıdır.

Kural olarak, genel kurulların toplantı yeter sayısı üye veya delege tamsayısının salt çoğunluğudur. lk toplantıda toplantı yeter sayısı sağlanamazsa ikinci toplantı en çok on beş gün sonraya bırakılır. Delegelerin veya üyelerin genel kurula katılmaları ve oy kullanmaları engellenemez. enel kurulun karar yeter sayısı toplantıya katılan üye veya delege sayısının salt çoğunluğudur. Sorunun doğru cevabı E şıkkıdır.

Herhangi bir askeri ödev nedeniyle silah altına alınan üyenin üyelik ilişkisi bu süre içinde askıda kalır. İşçinin çalışmakta olduğu işkolunu değiştirmesi sendika üyeliğini sona erdirir. İşçi sendikası üyesi işçinin bir yılı geçmemek üzere işsiz kalması sendika üyeliğini etkilemez. Sendika üyeliğinden çekilmek isteyen kişi, e-devlet kapsısı üzerinden çekilme bildiriminde bulunmak suretiyle üyelikten çekilebilir. Sorunun doğru cevabı c şıkkıdır.

İşyeri sendika temsilcisi atama yetkisi toplu iş sözleşmesi yapmak üzere yetkisi kesinleşen sendikaya aittri. Yetkili sendika, işyerindeki işçi sayısına bağlı olarak o işyerinde çalışan üyeleri arasında sendika temsilzisi atayabilir.

6356 sayılı kanuna göre sendikalar ve konfederasyonlar tüzükleriyle belirlenen amaçlara uygun olarak ve yine tüzüklerinde yer alan konularda serbestçe faaliyette bulunurlar. Kuruluşlar, genel kurul kararıyla nakit mevcudunun yüzde kırkından fazla olmamak kaydıyla sanayi ve ticaret kuruluşlarına yatırımda bulunabilirler. Kuruluşlar elde ettikleri gelirleri üyeleri ve mensupları arasında dağıtamazlar. Kuruluşlar ticaretle uğraşamazlar. Kuruluşlar, tüzüklerinde yer alan konularda serbestçe faaliyette bulunurlar. Sorunun doğru cevabı D şıkkıdır.

İlk genel kurul toplantısı tüzelkişiliğin kazanılmasından itibaren altı ay ay içinde yapılır. Doğru cevap a şıkkıdır

Genel kurul, yönetim kurulu, denetleme kurulu ve disiplin kurulu sendikal kuruluşların zounlu organlarıdır.

1970–1980 yılları arasında yaşanan toplumsal, siyasal ve ekonomik olaylara tepki olarak doğan 1980 İhtilali ile sendikal faaliyetler askıya alınmış, mevcut sendikalar kapatılmış ve uygulaması süren grevler yasaklanmıştır. Bu uygulama, “Geçiş Dönemi” olarak adlandırılan bu 3 yıllık süre boyunca devam etmiştir. 1982 Anayasası’nın (AY) hazırlanıp 1983 yılında Anayasaya uygun olarak 2821 ve 2822 sayılı Kanunlar yürürlüğe girmesi ile kolektif iş ilişkileri açısından yeni bir dönem başlamıştır.

Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na göre; sendika, “İşçilerin ve işverenlerin çalışma ilişkilerinde, ortak ekonomik ve sosyal hak ve çıkarlarını korumak ve geliştirmek için en az yedi işçi veya işverenin bir araya gelerek bir iş kolunda faaliyette bulunmak üzere oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip” kuruluşlardır.