İŞ SAĞLIĞI YÖNETİMİ

Biyolojik etmenler, iş yeri kaynaklı olup herhangi bir enfeksiyona, alerjiye veya zehirlenmeye neden olabilen mikroorganizmalar, hücre kültürleri ve insan endoparazitleridir. Biyolojik etkenler enfeksiyon risk düzeyine göre 4 risk grubuna ayrılır. İnsanda ağır hastalıklara neden olan, çalışanlara ciddi tehlike oluşturan ve topluma yayılma riski yüksek, genellikle etkili koruma ve tedavi imkânı bulunmayan biyolojik etmenler Grup 4 risk grubunda yer alır.

Doğru yanıt D seçeneğidir.

Tüberküloz (verem), soğuk algınlığı, difteri, grip ve boğmaca gibi enfeksiyonların mikropları vücuda solunum sistemi yoluyla girerler.

AIDS ve Hepatit B virüsleri vücuda kan dolaşımıyla ya da diğer vücut sıvıları ile girerler.

Tifo (Salmonella) ve kolera etkenleri vücuda sindirim sistemi yoluyla girerler.

Bel soğukluğu (Gonore) ve frengi (Sifiliz) etkenleri vücuda üreme organları öncelikli olmak üzere mukozalardan girerler.

Kuduz ve tetanoz etkenleri ise vücuda cilt bütünlüğünün bozulduğu yerlerden girerler.

Doğru yanıt E seçeneğidir.

Gün boyu çeşitli alanlara temas eden ellerin doğru el yıkama yöntemlerine uyarak yıkanması kişisel temizlikle ilgili en önemli adımlardandır. Sadece saniyeleri ayırmanın yeterli olduğu el yıkama işlemi, kendimizi ve sevdiklerimizi korumak için son derece önemlidir. İdeal el yıkama süresi en az 20 saniye olmakla beraber bu sürenin 15 saniyesinin ellere masaj yapmakla geçmesi gerekir.

Doğru yanıt C seçeneğidir.

Sağlık hizmetleri iş kazaları açısından riskli bir sektördür.

Gürültü, vibrasyon, sıcak-soğuk, kaza(kesi, batma), radyasyon, ayakta durma, ağırlık kaldırma, şiddet – saldırı FİZİK – ERGONOMİK;

Solvent, Anestezi, Antineoplastik ilaçlar ve bazı metaller (Hg, Pb, As) KİMYASAL;

Vardiya, Gece çalışma, Uzun süre, Stres, İş yükü ve Meslek doyumu PSİKO-SOSYAL ve

Enfeksiyon, solunum sistemi, tüberküloz, hepatit B-HBV, hepatit C-HCV ve AIDS-HIV de BİYOLOJİK risk faktörleri arasında bulunmaktadır.

Doğru yanıt B seçeneğidir.

İş kazalarının oluşmasında genel etkenlerin yanı sıra sağlık çalışanına bağlı etkenlerde yer almaktadır. Bu etkenler psikolojik, sosyolojik ve fizyolojik etkenler olmak üzere üç başlık altında gruplandırılmaktadır. Sosyopatik davranışlar, yasalara karşı gelme, suçluluk psikolojisi, ailevi problemler, başkalarıyla iyi geçinememe, düşmanlık ve kin duygusu, çabuk kırılma ve sorumsuzluk sosyolojik etkenler arasında bulunur.

Doğru yanıt D seçeneğidir.

Delici-kesici alet yaralanmalarında yapılması gerekenler şunlardır:

Doğru yanıt C seçeneğidir.

Kesici-delici alet yaralanması meydana geldiğinde yaralanan kişi aynı gün acile iş kazası başvurusu yapar. Eş zamanlı İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimine bildirim yapmakla yükümlüdür. İş yeri 3 iş günü içinde SGK’ye iş kazası bildirimi yapar.

Doğru yanıt C seçeneğidir.

Sağlık kurumlarından kaynaklanan atıklar; evsel atıklar, tıbbi atıklar (enfeksiyöz atıklar, patolojik atıklar, kesici ve delici atıklar), tehlikeli atıklar, radyoaktif atıklar, ambalaj atıkları ve tehlikesiz atıklar olarak sınıflandırılabilir. Sağlık kuruluşlarında ağırlık olarak laboratuvarlardan kaynaklanan sıvı kimyasal atıklar, tehlikeli maddelerle kontamine olmuş ambalajlar, kemoterapi atıkları, ilaç atıkları, hava filtreleri, floresan lambalar gibi atıklar “Tehlikeli Atık” sınıfına girerler.

Doğru yanıt B seçeneğidir.

Sağlıklı ve kontrollü bir atık yönetimi için ilk basamak olan atıkların sınıflandırılmasından sonra bu atıkları kaynağında doğru ekipmanlarda toplamak çok önemlidir. Tıbbi atıkların toplanmasında; yırtılmaya, delinmeye, patlamaya ve taşımaya dayanıklı, orta yoğunluklu polietilen ham maddeden sızdırmaz, çift taban dikişli ve körüksüz olarak üretilen, çift kat kalınlığı 100 mikron olan, en az 10 kilogram kaldırma kapasiteli, üzerinde görülebilecek büyüklükte ve her iki yüzünde siyah renkli “Uluslararası Biyotehlike” amblemi ile “DİKKAT! TIBBİ ATIK” ibaresini taşıyan kırmızı renkli plastik torbalar kullanılır.

Doğru yanıt C seçeneğidir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre çalışanların eğitimi ve bilgilendirilmesi işverenin yasal yükümlülükleri arasındadır. Bu eğitimler öncelikli olarak iş yerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri, risklerin sağlık etkileri, belirtileri ve korunma yolları ve kendi yasal hak ve sorumluluklarını içermelidir. Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’e göre; çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli sınıfa giren iş yerleri için eğitimin sıklığı ve süresi sırasıyla yılda en az bir defa, en az 16 saat; iki yılda en az bir defa, en az 12 saat; üç yılda en az bir defa, en az 8 saattir.

Doğru yanıt A seçeneğidir.

şverenler, grup 3 ve/veya grup 4 biyolojik etkenlere maruz kalan çalışanların listesini, yapılan işin türünü, mümkünse hangi biyolojik etkene maruz kaldıklarını ve maruziyetler, kazalar ve olaylarla ilgili kayıtları uygun bir şekilde tutar. Bu kayıtlar maruziyet sona erdikten sonra, en az 15 yıl saklanır.

Kalıcı veya gizli enfeksiyona neden olabilen, uzun kuluçka dönemi olan, tedaviye rağmen uzun süreler tekrarlayan ya da ciddi hasar bırakabilen enfeksiyonlara neden olan biyolojik etkenlere maruziyet sonrası kayıtlar en az 40 yıl saklanır. Tüberküloz (verem) ile ilgili kayıtları buna örnek olarak verebiliriz

Enfeksiyon; bakteri, virüs, mantar gibi organizmaların vücuda girip yerleşmesiyle oluşmaktadır.

Vektör yolu ile; mikroorganizmayı canlı bir organizmaya aktaran pire, kene ya da sivrisinek gibi bir ara taşıyıcı (vektör) varsa vektör yolu ile bulaş meydana gelir.

Vektör yolu ile; mikroorganizmayı canlı bir organizmaya aktaran pire, kene ya da sivrisinek gibi bir ara taşıyıcı (vektör) varsa vektör yolu ile bulaş meydana gelir. Daha çok tropikal bölgelerde görülür. Lyme hastalığı kenelerle, sıtma sivrisineklerle
insanlara bulaşan hastalıklardır.

Salmonella (Tifo), kolera sindirim sistemi yoluyla vücuda girerler.

Hemşireler çalışma ortamındaki kesici delici aletlerle yaralanma riski en yüksek olan sağlık personeli grubudur.

Tehlikeli Atık: Atık Yönetimi Yönetmeliği’nde tanımlanan fiziksel ya da kimyasal özelliklerinden dolayı özel işleme tabi olan atıklardır.

Tıbbi ve tehlikeli atıklar için atık teslim etme sürecinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kurulmuş olan MOTAT sistemi kullanılır.

Tıbbi atıklar yakma ve sterilizasyon olmak üzere iki yöntem ile bertaraf edilebilir.