Sağlık Kuruluşlarında Kalite Programlarında İş Sağlığı ve Güvenliğinin Yeri

Ülkemizde Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan ve sağlık kuruluş- larında uygulamanın zorunlu tutulduğu Sağlıkta Kalite Standartları (SKS) kaliteyi gerçekleştirme adına çalışan güvenliğini de dikkate alarak sağlık hizmeti sunumuna yeni bir bakış açısı getirmiştir.

1914

Kalitesinin ölçülebilmesi için öncelikli olarak o hizmetin amacının, standartlarının ve bu standartları izlemek için kullanılacak kriterlerinin ortaya konması gerekir.

• Geçerli, ulaşılabilir, ölçülebilir ve ilgililerin üzerinde hemfikir olduğu hizmetin çıktı göstergelerinin tespiti

• Sağlık çalışanlarının kendi çalışmalarıyla ilgili verileri toplaması, analiz etmesi ve diğer çalışanlarla karşılaştırılabilecek bilgiler üretmesi

• Saptanan en iyi uygulamalarla ilgili detaylı bilginin diğer ilgili kişi, kurum ve kuruluşlarla paylaşılması ve bu uygulamaların kullanılmasının teşvik edilmesi

Hizmet Kalitesi Standartları hizmet sunumu açısından farklılıklar gösteren hastanelerimizde hizmet sunumunun iyileşmesini sağlamayı amaçlamaktadır. Söz konusu standartlar hastanın hastaneye başvurmasından itibaren salahiyet veya ölüm hâliyle son bulan tüm süreçleri içeren bir sorgulamayı öngörmektedir. Gerek hastaya hizmet sunumu gerekse destek hizmetleri bölümü, aynı şekilde sorgulama süreçleri içinde yer bulmuştur. Bu standartlar; poliklinikler, klinikte bulunan hasta odaları, yoğun bakımlar, ameliyathaneler, laboratuvar, diyaliz bölümü ve diğer birimlerde birtakım düzenlemelere gidilmesine dair standartları içermektedir.

Beyaz kod; bu standart ile sağlık çalışanlarına yönelik şiddet olaylarının yönetimine ilişkin düzenleme yapılmıştır. Bu standart kapsamında amaç hastanede görevli personele yönelik şiddet riski varlığında ya da şiddet uygulanması hâlinde, olaya en kısa sürede müdahalenin yapılmasıdır.

Sağlık taramaları; bu standart çalışanların sağlık taramalarına yönelik düzenlemeleri kapsamaktadır. Amaç sağlık taramalarına yönelik bir plan hazırlanarak bu plan doğrultusunda sağlık taramalarının gerçekleştirilmesini ve sağlık tarama sonuçlarında olumsuz bir durum tespit edilen çalışanlar için gerekli tedavi ve bakım olanaklarının sağlanmasıdır.

Personelin sağlık durumlarına ve ihtiyaçlarına yönelik düzenleme; bu standart personelin sağlık durumlarına ve ihtiyaçlarına yönelik düzenlemeleri kapsamaktadır. Bu standarttan beklenen amaç; • Engelli ve kronik hastalığı olan personelin ihtiyacına yönelik düzenlemelerin (ulaşım, diyet, uygun çalışma ortamı gibi) yapılması, • Gebe ve emziren çalışanların çalışma alanları ve koşullarının tanımlanması, tanımlama doğrultusunda uygulamaların gerçekleştirilmesidir.

Bu standart radyasyon içeren teşhis ve tedavi hizmetlerinde hasta, hasta yakını ve çalışanların radyasyon maruziyetlerini azaltmaya yönelik önlemlerin alınmasını kapsamaktadır. Amaç çalışanların radyasyondan korunmasına yönelik tedbirlerin alınması ve uygulanmasıdır. 

Değerlendirmelerde, kalite direktörü, çalışan güvenliği komitesinden bir temsilci ve üst yönetimden bir kişi yer almalıdır

Çalışan geri bildirim anketi, asgari Bakanlık tarafından yayımlanan anket sorularını içermelidir.

Haftada bir kez.

Nisan 2018

3 yıl.

Çalışanların yanı sıra liderliğin katılımını • İlgili tüm çalışan / işveren risk faktörlerinin daha iyi kontrolünü • Operasyonel tehlikeleri ve riskleri tanımlamak için geliştirilmiş süreçleri • Operasyonel risk faktörlerinin kontrolü, en aza indirilmesi ve / veya ortadan kaldırılması için daha iyi yöntemleri • Yasal belgeleri ve beklentileri yönetmek için gelişmiş yolları • Saha içi ve saha dışı süreçlerin başarılı bir şekilde izlenmesini ve ölçülmesini • İSG uygulamasına ve uyumuna çalışanın katılı- mını sağlamak için geliştirilmiş yöntemleri.

İş güvenliği yönetim sistemi, kuruluşa aşağıdaki gelişim faydaları sağlayacaktır: • Kuruluşun bağlamını dikkate alan, risklerini ve fırsatlarını, yasal ve diğer gereklerini dikkate alan sistematik süreçler oluşturma, • Tüm faaliyetleri ile ilgili tehlikelerin ve İSG risklerinin belirlemeyi; bunları ortadan kaldırmak için çalışmayı veya potansiyel etkileri en aza indirmek için kontroller koymayı, • İSG risklerini ve yasal ve diğer gereklerini yönetmek için operasyonel kontroller oluşturmayı, • İSG riskleri konusunda artan farkındalığı, • Uygun önlemleri alarak İSG performansını değerlendirme ve iyileştirmeyi, • Çalışanların İSG konularında aktif rol almasını sağlar. • Genel olarak, bir kuruluşun çalışmak için güvenli bir yer olarak tanınmasının teşvik edilmesini ve aşağıdaki gibi daha doğrudan sahip olacağı faydaları: • Yasal mevzuat uyum yeteneklerinin geliştirilmesini, • Genel olay maliyetlerinin azaltılmasını, • Aksama sürelerini ve operasyonlardaki aksaklık maliyetlerini azaltmayı, • Sigorta primlerinin maliyetini azaltmayı, • Devamsızlık ve çalışan dönüşüm hızlarını azaltmayı, • Uluslararası bir ölçüt sağladığının tanınmasını sağlar

Getirilen olumlu düzenlemelerin yanı sıra iş sağlığı ve güvenliği profesyonellerinin görevlendirilmesinde, mesleki bağımsızlıklarının sağlanmasında, işveren yükümlülüklerinin ifasında, denetim sisteminin işleyişinde ve diğer pek çok konunun yönetmelikle bırakılması dolayısıyla uygulama sorunları yaratacağı da düşünülmektedir.

1. Mevzuat eksikliği

2. Nitelikli insan gücü ve eğitim eksikliği

3. Etkin bir kayıt sisteminin olmaması

4. İSG yapılanması ve sağlık kuruluşlarındaki hiyerarşi nedeniyle yaşanan problemler

İş yeri hekimleri iş sağlığı ve güvenliği alanında bakanlıkça görevlendirilmiş iş yeri hekimliği belgesine sahip hekimlerdir. 

Yıllardır beklenen Kanun’un (Resmi gazete 2012) kâğıt üzerinde kalmaması ve etkili şekilde uygulanabilmesi bakımından; yasal düzenlemelerin denetimle desteklenmesi, idari para cezalarının uygulanması, koruyucu-önleyici İSG hizmetlerinin yaygınlaştırılması ve yurt sathına dengeli şekilde dağıtılması, bilhassa uzman ve hekimlerin çalışma sürelerine riayet ederek yapılan sözleşmelerde belirtilen süre kadar iş yerlerinde bulunmalarının sağlanması, çalışan eğitimine önem verilmesi ve alınacak tedbirlerin katılımcı şekilde belirlenmesi gerekmektedir.