İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN TEMELLERİ

Kadınların erkeklere göre daha sabırlı, dikkatli ve tedbirli davranmaları maruz kaldıkları iş kazası sayısının erkeklere oranla daha az olmasında etkili
olmaktadır.

Bekâr ve yalnız yaşayan işçilerin iş kazasına uğrama oranı evli ve çocuk
sahibi işçilere göre daha fazladır.

Statü ve mevki de iş kazalarının meydana gelmesinde etkili bir faktördür.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Tehlikeli davranışlara yol açan fizyolojik faktörler, iş kazalarına yol açan insana bağlı nedenlerden ikincisidir. Bu faktörler fiziksel yetersizlikler, fiziksel uyumsuzluk, uykusuzluk ve yorgunluk olarak gruplandırılabilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Tehlikeli davranışlara yol
açan psikolojik faktörler
şunlardır:

• Zihinselyetenek,
• Duygusalyapı,
• Sakarlık,
• Duygusaluyumsuzluk
(tatminsizlik),
• Aşırıgüven duygusu,
• Stres,
• Yapılan işeveortamauyum
(konsantrasyon) sorunu,
• İhmalkârlık.

Doğru cevap C seçeneğidir.

İş kazalarına yol açan çevresel
faktörler şunlardır:
• Gürültü,
• Aydınlatma,
• Isıve nem,
• Radyasyon.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Sesin hızı normal
koşullarda, havada 340 m/s’dir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair
Yönetmelik, 2013 yılında yürürlüğe girmiştir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Kurşun ise insanın kullanmayı öğrendiği
ilk metaldir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Veremin Tıp literatüründeki adı ile tüberkülozdur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Kaza ağırlık oranı belirli bir dönemde, bir milyon insan-saatli çalışma süresi içinde iş kazası nedeniyle kaybolan işgünü sayısını ifade etmektedir.

İş kazalarının nedenleri incelendiğinde, kazaların yaklaşık olarak % 90’ının insana bağlı nedenlerden, yaklaşık olarak %10’unun da fiziksel ve mekanik çevre koşullarına bağlı nedenlerden ortaya çıktığı görülmektedir. Bu verilerden anlaşılmaktadır ki iş kazalarının büyük bir kısmı insana bağlı nedenlerden kaynaklanmaktadır.

İş kazalarına yol açan insana bağlı nedenler şunlardır:
• Kişisel özellikler,
• Fizyolojik faktörler,
• Psikolojik faktörler.

Tehlikeli davranışlara yol açan kişisel özellikler şunlardır:
• Yaş,
• Cinsiyet,
• Medeni durum,
• Statü,
• Kıdem,
• Eğitim düzeyi.

Bir kısım iş kazası da işveren tarafından kurulan bu üretim organizasyonundan kaynaklanmaktadır. Bu
kazaların başlıca nedenleri şunlardır:

• Mühendislik bilgisinin veya makinelerin kurulacağı alanın yeterli olmaması nedeniyle üretim organizasyonun yanlış planlanması ve uygunsuz yerleştirilmiş olması,                                                                                                                                                         

• Makinelerin kullanımının ve çalıştırılma düzeninin insanın doğasına ve yapısına uyumlu olmaması (ergonomik olmaması),
• İşe alınırken işçinin işe uygun olup olmadığına dikkat edilmemesi yani işçi seçiminde titiz davranılmaması,
• İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin gerekli tüm tedbirlerin alınmamış olması,
• İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin gerekli araç ve gereçlerin eksik olması,
• İşçilere, genel iş sağlığı ve güvenliği eğitimi ile kullanacağı makine, araç ve gereçlerle ilgili yeterli eğitimin verilmemiş olması,
• İşverenin ve devletin iş sağlığı ve güvenliği denetimine gereken önemi göstermemesi,
• Yeterli iş güvenliği uzmanının bulunmaması, bulunanların da işyerlerinde istihdam edilmesinden kaçınılmasıdır.

Çalışma ortamından bulaşan mesleki hastalıklarının başlıcaları tetanoz, parazitler ve mantar hastalıklarıdır.

İş sağlığı ve güvenliği sisteminin kurularak uygulanmasında gereken 4 yöntem şunlardır:

• Risk değerlendirme (mühendislik revizyon),

• İnandırma ve özendirme,

• İşe uygun işçi seçme,

• İş güvenliği disiplininin sağlanması.

Bulaşıcı Meslek Hastalıklarına Karşı Alınacak Önlemler
• Şarbon hastalığını bulaştırabilecek olan deri, yün, kıl vb hayvansal maddeler ile paçavralar, uygun usullerle temizlenip sterilize edilecek, yıkanıp kurutulacaktır.
• Bu gibi işyerlerinde toz ve atıklar, aşağıdan çekmeli bir aspirasyon sistemi ile toplanarak yok edilecek veya antiseptik maddelerle ıslatıldıktan sonra yakılacaktır.
• Tetanos tehlikesi olan işlerde çalışan bütün işçilere antitetanik aşı yapılacak, parçalanmış, ezik ve toprakla bulaşmış yaralanmalarda, serum antitetanik uygulanacaktır.
• Brusella hastalığına karşı hastalığın bulaşma ihtimali olan işlerde çalışan işçiler aşılanacaktır.

• Bir mesleki deri hastalığı olan ankilostomyaz hastalığına karşı madencilik, taşcılık, tuğla ve kiremitçilik ve tünel kazması gibi işlerde, taban kuru bulundurulacak ve gerekirse yerlere tuz serpilecektir.
• Akciğer tüberkülozonun bulaşması ihtimali olan işyerlerinde hastalığın yayılmasını önleyecek hijyenik, tıbbi ve teknik koruyucu önlemler alınacaktır.

İşçileri meslek hastalıklarına ve diğer hastalıklara karşı koruyan 3 yol şunlardır:
• Koruyucu sağlık hizmetleri,
• Tedavi edici sağlık hizmetleri,
• Rehabilitasyon.

İşverenlerin karşılaşabilecekleri ve parasal olarak ölçülebilen doğrudan maliyetler şunlar olabilir:
• İşverenlerin SGK’ya ödedikleri iş kazaları ve meslek hastalıkları primi ile karşılanan tıbbi müdahale ve hastane masrafları, ilaç bedelleri ile işçiye ödenen geçici işgöremezlik ödeneği ve sürekli işgöremezlik gelirleri ile ailesine ödenen ölüm gelirleri,
• Mahkeme masrafları,
• İşçiye veya ailesine, yakınlarına ödenen tazminatlardır.