İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN TEMELLERİ - Deneme Sınavı - 3

Onaylı defter iş yerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri veya noterce her sayfası mühürlenmek suretiyle onaylanır. Onaylı defter yapılan tespitlere göre iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ile işveren tarafından birlikte veya ayrı ayrı imzalanır. Onaylı deftere yazılan tespit ve öneriler işverene tebliğ edilmiş sayılır. Onaylı defterin asıl sureti işveren, diğer suretleri ise iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi tarafından saklanır. Buna göre II, III ifadeleri doğru, I ifadesi yanlıştır. Sorunun doğru cevabı D seçeneğidir.

İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla işveren tarafından iş yerlerinde kurulacak olan iş sağlığı ve güvenliği birimlerinde aşağıdaki şartlar sağlanır.

a) İSGB,( İş Yeri Sağlık ve Güvenlik Birimi) iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesine ve çalışan personel sayısına uygun büyüklükte bir yerde kurulur. Bu birimin asıl işin yürütüldüğü mekânda ve giriş katta kurulması esastır.
b) Bu birimlerde sekizer metrekareden az olmamak üzere bir iş güvenliği uzmanı odası ile iş yeri hekimi tarafından kullanılmak üzere bir muayene odası ve 12 metrekareden az olmamak üzere bir ilk yardım ve acil müdahale odası bulunur. Tam zamanlı görevlendirilecek her iş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı için aynı şartlarda ayrı birer oda tahsis edilir.

OSGB’ler, için ise;

OSGB’ler, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesine ve personel sayısına yetecek asgari büyüklükte; işyeri hekimi tarafından kullanılmak üzere en az 10 metrekarelik bir muayene odası, 15 metrekarelik ilkyardım ve acil müdahale,10 metrekarelik iş güvenliği uzmanı odaları ile 12 metrekarelik bekleme yeri, uygun büyüklükte arşiv odası ve en az bir tuvalet ve lavabodan oluşur.

Buna göre, İSGB'lerde bulunması gereken iş güvenliği uzmanı odası en az sekiz metrekare olmalıdır. Sorunun doğru cevabı B seçeneğidir.

OSGB kurulabilmesi ve hizmet sunabilmesi için tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan en az bir;

a) İş yeri hekimi,

b) İş güvenliği uzmanı,

c) Diğer sağlık personeli,

istihdamı zorunludur. Sorunun doğru cevabı D seçeneğidir

Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından düzenlenen “İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri ile Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri Hakkında Yönetmelik” 15.08.2009 tarihinde 27320 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.

OSGB’lerce istihdam edilen kişilere ilişkin sözleşmeler İSG-KATİP üzerinden beş iş günü içerisinde Genel Müdürlüğe bildirilir. Sorunun doğru cevabı C seçeneğidir.

İşletme içinden veya dışından iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilenler arasında koordinasyon işveren tarafından sağlanır. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

101 ile 500 arasında çalışanı bulunan iş yerlerinde 3 çalışan temsilcisi seçilmesi gerekir. Sorunun doğru cevabı C seçeneğidir.

İş sağlığı ve güvenliği kurulunun başlıca rolü çalışanların çalışma koşullarını iyileştirmek ve onların sağlığını korumaktır.

İlk iş sağlığı ve güvenliği kurulu, 1892 yılında İngiltere’de “South Metropolitan Gas Company” şirketinde gönüllü bir jüri şeklinde kurulmuştur.

“İşverenler, işçiler ya da temsilcileri ile işçi sağlığı ve güvenliği konularında istişarede bulunacaklar ve bu konularda onların görüşlerini alacaklardır” 89/391 sayılı Avrupa Birliği Çerçeve Direktifi mevzuat hükmü ile düzenlenmiştir.

İş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturma zorunluluğu ilk olarak 4857 sayılı İş Kanunu mevzuatla yükümlü kılınmıştır.

50 çalışandan az personeli bulunan “Tehlikeli” ve “Çok Tehlikeli” sınıfta yer alan tüm işyerlerinde 2014'ten itibaren iş güvenliği uzmanı bulundurması zorunlu kılınmıştır.

Kamu kurum ve kuruluşları, organize sanayi bölgeleri ile 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından, işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere kurulan gerekli donanım ve personele sahip olan ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca yetkilendirilen birim, Ortak Sağlık Güvenlik Birimi'dir.

İş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı tarafından yapılan tespit ve tavsiyeler ile gerekli görülen diğer hususların yazıldığı, seri numaralı ve sayfaları bir asıl iki kopyalı şekilde düzenlenmiş her işyeri için tek olan dökümana onaylı defter adı verilir.

Kanun’un “Çalıșan temsilcisi” bașlıklı 20. maddesine göre; ișveren,
çalıșanlar arasında yapılacak seçim ile çalıșan temsilcisi görevlendirmelidir.
Çalıșan temsilcisi, seçimle belirle durumda atama yoluyla görevlendirilir.
Kanun’a göre;
• 2 ile 50 arasında çalıșanı bulunan iș yerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında çalıșanı bulunan iș yerlerinde 2,
• 101 ile 500 arasında çalıșanı bulunan iș yerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında çalıșanı bulunan iș yerlerinde 4,
• 1001 ile 2000 arasında çalıșanı bulunan iș yerlerinde 5,
• 2001 ve üzeri çalıșanı bulunan iș yerlerinde 6 çalıșan temsilcisi görevlendirilmelidir

“X sendikası”na 500 ve “Y sendikası”na üye 300 çalışanı olan bir işletmede Y sendikasına düşen çalışan temsilcisi sayısı 1'dir.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Uluslararası Çalışma Örgütünün (ILO), 2005 yılında, karma komisyonunda iş sağlığını; “İş sağlığı her meslekteki işçilerin fiziksel, ruhsal ve sosyal iyiliklerini en üst düzeyde koruma ve geliştirmeyi; işçilerin çalışma koşullarından ötürü sağlıklarını kaybetmelerinin önlenmesini; işçilerin iş yerindeki sağlığa zararlı faktörlerden kaynaklanan risklerden korunmasını; işçinin fiziksel ve psikolojik donanımına uygun işte çalışmasının sağlanmasını ve özetle işin insana uyarlanmasını ve her bir insanın işine adapte edilmesini amaçlar.” şeklinde ifade etmiştir

2012 yılında yürürlüğe giren 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ülkemizde ve dünyada da nadirattan olan müstakil bir “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu” olmuştur; Avrupa Birliği uyumlaştırma çalışmaları ve bu müstakil Kanun’dan sonra bu sahada öncelikle ortak bir terminolojinin sağlam bir şekilde oluşturulması problemi ve gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu konuda üniversitelerde yapılan bilimsel çalışmalar, temel kavramların netleştirilmesi ve geliştirilmesini de kapsamaktadır.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği’ne göre;

Tehlike, iş yerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya iş yerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyeli, olarak tarif edilmiştir.

TS 18001 İş sağlığı ve Güvenliği Yönetim Standardına göre;

Tehlike, insanların yaralanması veya sağlığının bozulması veya bunların birlikte gerçekleşmesine sebep olabilecek kaynak, durum veya işlem, şeklinde tanımlanmıştır. OHSAS 18001’in önceki tanımlarında malın hasar görmesi tehlike kavramı içerisine alınmamış olmasına rağmen TS 18001 olarak Türkçeye çevrilen 2007 versiyonunda bu kavram dikkate alınmıştır

Risklerin kontrolünde şu adımlar uygulanır.