İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

İSGÜM, ÇASGEM, İş sağlığı ve güvenliği genel müdürlüğü ve Rehberlik ve teftiş kurulu başkanlığı olan dört ayrı birim; Aile, çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığının birimlerindendirler. İşyeri ve iş sağlığı güvenliği kurulları ise bakanlığa bağlı değildir. Doğru Cevap "C" şıkkı olmaktadır.

İSGÜM'ün amacı çalışanların sağlıklarının korunması, çalışma ortamındaki iş kazaları ve meslek hastalıkları risklerinin en aza indirilmesidir.

Türkiye'de iş güvenliği ve iş sağlığı yönünden uygulamalarda karşılaşılan sorunların başlıcaları;  İşyerlerinin yapısından kaynaklanan sorunlar, Yasal düzenlemelerden kaynaklanan sorunlar, Eğitim ve istatistiki verilerden kaynaklanan sorunlar ve koordinasyon yetersizliği ve kazalardan sonra ortaya çıkan sorunlardır. İyi bir eğitim ve iyi bir örgütlenme olmadığından eğitim ve örgütlenme ile ilgili sorunlar bulunmaktadır. Bu nedenle Cevap "E" şıkkı olmaktadır.

İş güvenliğinin temel anayasal dayanağı "sosyal devlet" olmasından kaynaklanmaktadır. Cevap: "A" şıkkı olmaktadır.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'na göre çalışanların sağlık gözetimine tabi tutulmamalarını sağlamak  ifadesi yanlış olarak verilmiştir. Doğru cevap: "c" şıkkı olmaktadır.

Ciddi ve yakın tehlike önlenemez durumda ise çalışanlar, kurula veya işverene haber vermek ve talepte bulunmak zorunda olmaksızın işyerini veye tahlikeli alanları terk ederek güvenli alanlara çekilebilirler. Bu hareketlerinden dolayı da hiçbir hak kaybına uğratılamazlar. Doğru cevap: " E" şıkkı olmaktadır.

Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu ile ulusal, bölgesel ve genel yayın yapan özel televizyon kuruluşları ve radyolar, ayda en az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili kayıt dışılığın önlenmesi, işçi ve işveren ilişkileri ile ilgili uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmak zorundadırlar.

6381 Sayılı Kanun Hükmünde  bir Kararname bulunmadığından doğru Cevap: "d" şıkkı olmaktadır.

En geç 10 gün içinde Sosyal Sigortalar Kurumuna bildirmek zorundadırlar.

Ülkemizde, iş sağlığı ve güvenliği konusuyla doğrudan ya da dolaylı olarak ilgile- nen çok sayıda kurum ve kuruluş vardır. Bunların başında Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (AÇSHB) gelmektedir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının örgüt yapısı içinde dört ayrı birim iş sağlığı ve güvenliği konusuyla ilgilidir. 

-İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü,

-Rehberlik ve Teftiş Kurulu Başkanlığı,

-İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı (İSGÜM) ve

-Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi (ÇASGEM)

Doğru cevap D seçeneğidir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı (İSGÜM)Uluslararası Çalışma Örgütü’nün teknik yardımı ile kurulmuştur. AÇSHB İş Sağlığı Daire Başkanlığı’na bağlı olarak görev yapmaktadır. Merkezi Ankara’dadır. Bazı illerde, İSGÜM bölge laboratuvarları bulunmaktadır. İSGÜM’ün amacı çalışanların sağlıklarının korunması, çalışma ortamındaki iş kazaları ve meslek hastalıkları risklerinin en aza indirilmesidir.

Ülkemizde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili karşılaşılan sorunları şu başlıklar altında toplayabiliriz:

İşyerlerinin yapısından

kaynaklanan sorunlar,

Kanuni düzenlemelerden kaynaklanan sorunlar,

İstatistiksel verilerden ve araştırma sonuçlarından kaynaklanan sorunlar,

Örgütlenme ve koordinasyon yetersizliklerinden kaynaklanan sorunlar,

Eğitimle ilgili sorunlar,

Kazalardan sonra ortaya çıkan sorunlar.

Tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerinden kaynaklanan sorunlar daha çok kazalardan sonra ortaya çıkan sorunlar içerisinde değerlendirilebilir.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Ülkemizde iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili kurum ve kuruluşlar, çok sayıda ve dağınıktır. Bunlar, değişik düzeylerde iş güvenliğine ilişkin çalışmalar yapmaktadırlar. Böylece ortaya koordinasyon yokluğu, kuruluşlar arasında dağınıklık, kurum ve kuruluşlar arasında görev benzerliği, etkili denetim yapılamaması ve adil yaptırımlar sağlanamaması ve standartlar geliştirilememesi gibi sorunlar çıkmaktadır.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Yapılan tedaviler sonunda kazaya uğrayan işçilerde çalışma gücü kayıpları meydana gelmiş ise sürekli olarak başkalarına bağımlı ve muhtaç kalmaları önlenmelidir. Rehabilitasyon, koruyucu ve tedavi edici hizmetlerine rağmen bedenen veya ruhen sakat kalmış, çalışma gücünü kaybetmiş kişilerin, başkalarına bağımlı olmadan yaşamlarını sürdürebilmelerini sağlamak amacıyla yapılan tıbbi ve sosyal yardım çalışmalarıdır.

Doğru cevap B seçeneğidir.

1982 tarihli Anayasa m.2’de, Türkiye Cumhuriyeti’nin bir sosyal hukuk devleti olduğu öngörülmüştür. Anayasa m.45’den itibaren başlayan üçüncü bölümünde ise kişilerin sosyal ve ekonomik hak ve ödevleri düzenlenmiştir. Anayasa Mahkemesi kararlarında sosyal devlet, güçsüzleri güçlüler karşısında koruyarak gerçek eşitliği yani sosyal adaleti ve böylece toplumsal dengeyi sağlamakla yükümlü devlet demektir şeklinde ifade edilmiştir.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Ülkemizde, ilk kez 1961 Anayasası ile sosyal haklar anayasal bir düzenleme içine alınmıştır. “Sosyal ve İktisadi Haklar” başlığı altında iş güvenliğine ilişkin hükümlere yer verilmiştir.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Özel hukuk açısından işverenin işçiyi gözetme borcunu düzenleyen temel hüküm, Türk Borçlar kanunu (TBK) m.417’dir.

Doğru cevap B seçeneğidir.

İşverenin TBK kapsamında işçiyi gözetme borcuna aykırı davranmasının hukuki sonuçları şunlardır:

İş sözleşmesinin geçersizliği,

İşverenin alacaklı temerrüdüne düşmesi,

İşçinin iş sözleşmesini derhal fesih hakkı.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Ülkemizde iş sağlığı ve güvenliğinden sorumlu kurum ve kuruluşlar şunlardır:

- İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü,

- Rehberlik ve Teftiş Kurulu Başkanlığı,

- İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı (İSGÜM),

- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi (ÇASGEM),

 Doğru cevap A’dır.