İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

Sanayi devrimi döneminde fabrikalarda işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu1844 yılında getirilmiştir. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Osmanlı İmparatorluğu’nda esnaf zaviyelerinin yerini Avrupa’da görülen meslek örgütleri olan loncalar almıştır. Loncalar, dinsel bir ayırım gözetmemiştir. Loncalarda, esnaf ve zanaatkârlar kendi sorunlarını serbestçe, katı kural ve şartlara bağlı olmaksızın görüşebilme, herkesin uyabileceği kararlar alabilme imkânını bulmuşlardır. Aynı zamanda loncalarda, Türkiye’de sosyal güvenliğin başlangıcı olarak da kabul edilen orta sandığı veya teavün sandığı adı verilen yardımlaşma sandıkları bulunmaktadır. Doğru yanıt B şıkkıdır.

1936 tarih ve 3008 sayılı İş Kanunu, ilk iş kanunu olması nedeniyle Türk çalışma hayatı açısından bir dönüm noktasıdır. Doğru yanıt E şıkkıdır.

İşletmelerin iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini ikinci plana atmaları işyerlerinde işgücü devir hızını yükseltip (Gerek, 2008, s.16) iş kazaları ve meslek hastalıklarının sayısında artışa neden olmaktadır. Bütün bunlar verimliliği, motivasyonu azaltır ve işletmelerin ekonomik açıdan daha çok zarara uğramasına neden olur. Doğru yanıt B şıkkıdır.

İş güvenliği, “işyerlerini, işin yürütümü nedeniyle oluşan tehlikelerden ve sağlığa zarar verebilecek koşullardan arındırarak, daha iyi bir çalışma ortamı sağlamak için yapılan sistemli çalışmalar olarak” tanımlanabilir. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Kanuna göre, sigortalının kendi taşıtıyla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında kazaya uğraması iş kazası sayılmaz. Sigortalının, işveren tarafından sağlanan taşıtla işin yapıldığı yere getirilip götürülmeleri sırasında başlarına gelen olay iş kazası sayılacaktır. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Paraselsus, ilk iş hekimliği kitabı olan “De Morbis Metallici”i yazmıştır. Doğru cevap C seçeneğidir

İş kazasına uğrayanlara tazminat ödenmesi ilk olarak 1885 yılında Almanya’da uygulanmaya başlamış sonra Avrupa ve Amerika’da yaygınlaşmıştır. doğru cevap E seçeneğidir

Orta Sandığı (TeavünSandığı): Gelir kaynağını esnaftan alınan aidatlar, loncaya yapılan bağışlar, çıraklıktan kalfalığa, kalfalıktan ustalığa geçişlerde yapılan törenler için alınan para ve harçların oluşturduğu, üyelerine ekonomik ve sosyal
yardım sağlamak üzere kurulmuş olan yardımlaşma ve dayanışma sandıklarıdır. Doğru cevap B seçeneğidir

İşçilerin en yoğun olarak çalıştıkları alanın kömür madenleri olması nedeniyle yapılan ilk düzenlemeler bu alana yöneliktir. Bu dönemde yapılan ilk düzenleme, 1865 tarihli Dilaver Paşa Nizamnamesi’dir. Doğru cevap A seçeneğidir

Türkiye’nin ilk medeni kanunu olan Mecelle için 1869 yılında bir komisyon
çalışmaya başlamış ve 1876 yılında tamamlanmıştır. Mecelle’de, iş sağlığı ve güvenliği alanında işçinin, işverenin kusuruyla zarara uğraması halinde işverene bu zararı tazmin yükümlülüğü getirilmiştir. Ayrıca, ücretlerin ayni olarak ödenmesi yasaklanmış, günlük çalışma süresinin gün doğuşundan gün batışına kadar uzayabileceği ve işçinin çalışmaya hazır halde bulunması halinde ücrete hak kazanacağı düzenlenmiştir. Doğru cevap D seçeneğidir

1936 tarih ve 3008 sayılı İş Kanunu, ilk iş kanunu olması nedeniyle Türk çalışma hayatı açısından bir dönüm noktasıdır. Bu Kanunda, iş sağlığı ve güvenliği
alanında düzenlemeler yer almıştır. Doğru cevap E seçeneğidir

İş sağlığı ve güvenliğinin amacı; 
• Çalışanları korumak,
• Üretim güvenliğini sağlamak,
• İşyeri güvenliğini sağlamaktır. Doğru cevap D seçeneğidir

Yeni teknolojilere bağlı olarak geleneksel riskler azalmakta, niteliği değişmekte ancak yeni riskler söz konusu olmaktadır. Yeni teknolojilere bağlı olarak yeni korunma yolları geliştirilmekle birlikte risklerin azaldığını söyleyebilmek mümkün değildir. Örneğin, radyoaktivite geçmişteolmayan ancak günümüzde karşımıza çıkan yeni bir risk faktörüdür. Japonya’da2011 yılında meydana gelen deprem ve sonrasında Fukuşima nükleer santralinde olanlar sadece burada çalışanları değil, tüm toplumu hatta dünyayı etkilemiştir. Doğru cevap B seçeneğidir

Sanayi Devrimi sonrasında Fransız Devrimi’nin etkisiyle oluşan “bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler” şeklinde ifade edilen klasik liberal düşünce yapısına bağlı olarak devlet çalışma hayatına müdahale etmemiş, piyasada her şeyin kendi kendisine denge noktasını bulacağı düşünülmüştür. doğru cevap C seçeneğidir

Zilyetlik: Bir kimsenin taşınır (menkul) veya taşınmaz
(gayrimenkul) bir mal üzerindeki fiili hâkimiyetidir. Doğru cevap A seçeneğidir

Heredot, ilk kez çalışanların verimli olması için yüksek enerjili besinlerle beslenmesi gerektiği üzerinde durmuştur.

Bernardino Ramazzini, yazdığı meslek hastalıkları kitabı “De Morbis Artifucum Diatriba” ile iş sağlığının kurucusu sayılmıştır.

1833 yılında çıkarılan Fabrikalar Kanunu ile 9 yaşın altındaki çocukların çalıştırılması, 18 yaşından küçüklerin gece çalıştırılması, 18 yaşından küçüklerin günde 12 saatten fazla çalıştırılması yasaklanmış ve fabrikaların denetimi için müfettişlerin görevlendirilmesi düzenlenmiştir.

İş kazasına uğrayanlara tazminat ödenmesi ilk olarak 1885 yılında Almanya’da uygulanmaya başlamıştır.