İş Kazalarının ve Meslek Hastalıklarının Değerlendirilmesi

Kaza sıklık oranı, belirli bir dönemde, bir milyon insan-saatlik çalışma süresi içinde meydana gelen ve bir günden fazla işgöremezlikle sonuçlanan kaza sayısını ifade etmektedir.

Kaza ağırlık oranı ise belirli bir dönemde, bir milyon insan-saatli çalışma süresi içinde iş kazası nedeniyle kaybolan işgünü sayısını ifade etmektedir.

Tehlikeli davranışlara yol açan kişisel özellikler şunlardır:
• Yaş,
• Cinsiyet,
• Medenidurum,
• Statü,
• Kıdem,
• Eğitim düzeyi.

Tehlikeli davranışlara yol açan fizyolojik faktörler şunlardır:
• Fiziksel yetersizlikler,
• Fiziksel uyumsuzluk,
• Uykusuzluk,
• Yorgunluk.

Tehlikeli davranışlara yol açan psikolojikfaktörler şunlardır:

• Zihinselyetenek,
• Duygusalyapı,
• Sakarlık,
• Duygusaluyumsuzluk (tatminsizlik),
• Aşırıgüven duygusu,
• Stres,
• Yapılan işeveortamauyum (konsantrasyon) sorunu,
• İhmalkârlık.

• Makinenin üretimi sırasında bilinmeyen veya öngörülemeyen tehlikeli bir yönünün makinenin kullanılmaya başlamasından sonra fark edilmesi,
• Makinenin üretim hatası nedeniyle arızalı olması,
• Makinenin standartlara uygun olmayan şekilde üretilmiş olması,
• Makinenin kapasitesinin aşırı zorlanması,
• Makineler için gerekli bakım ve onarım işlemlerinin ve periyodik bakımlarının zamanında yapılmaması,
• Makinelerin asıl kullanım alanları ve amaçları dışında kullanılması,
• Kişisel koruyucu malzemelerin kullanılmaması,
• Makinelerin koruyucularının olmaması veya varsa bile devre dışı bırakılmasıdır

İş kazalarına yol açan çevresel faktörler şunlardır:
• Gürültü,
• Aydınlatma,
• Isıve nem,
• Radyasyon.

Mutlak nem, birim hacimdeki nem miktarıdır. Bağıl nem, havadaki nem miktarının o havanın alabileceği maksimum neme olan oranıdır. Birimsel olarak verilir ve sıcaklık ile ters orantılıdır. Spesifik nem ise bir gazda bulunan su buharı ağırlığının gaz ağırlığına olan oranıdır.

Hayvanlardan insanlara geçen mesleki hastalıkların başlıcaları şarbon, brusella, domuz yılancığı, kuduz ve veremdir.

Virütik mesleki enfeksiyon hastalıklarının en önemlileri viral hepatitler ve AIDS’dir.

İş sağlığı ve güvenliği sisteminin kurularak uygulanmasında gereken 4 yöntem şunlardır:
• Risk değerlendirme (mühendislik revizyon),
• İnandırma ve özendirme,
• İşe uygun işçi seçme, İş güvenliği disiplininin sağlanması.

Kimyasallara Karşı Alınacak Önlemler

Tozlara Karşı Alınacak Önlemler

Bulaşıcı Meslek Hastalıklarına Karşı Alınacak Önlemler

Bulaşıcı Hastalıklara Karşı Alınacak Önlemler

Fizik ve Mekanik Faktörlere Karşı Alınacak Önlemler

Aşılama

Pasif bağışıklama

Kemoprofilaksi

Beslenme

Erken tanı çalışmaları ve portör taramaları

İşe dönüş muayeneleri

Acil yardım ve ilkyardım ve sağlık eğitimi

Rehabilitasyonun üç türü vardır. Bunlar tıbbi rehabilitasyon, mesleki rehabilitasyon ve sosyal rehabilitasyondur. Tıbbi rehabilitasyon, bedensel engellilik hallerinin mümkün olduğu kadar düzeltilmesine yönelik faaliyetlerdir. Mesleki rehabilitasyon ise engellilikleri nedeniyle eski işlerini yapamayanlara ya da belirli bir işte çalışamayanlara yeni bir iş öğretme, iş bulma, işe uyum sağlamalarına yönelik yapılan hizmetlerdir. Sosyal rehabilitasyon ise eski hükümlülere yönelik olarak uygulanan ve bu kişilerin sosyal yaşama uyum sağlamalarını kolaylaştıran çalışmalardır.

Birinci basamak sağlık hizmetleri, hastaların ilk başvurdukları, ayakta tedavi edildikleri kuruluşlardır. Sağlık ocakları, Ana Çocuk Sağlığı Merkezleri, kurum hekimlikleri birinci basamak tedavi hizmetlerinin verildiği yerlerdir.

• İşverenlerin SGK’ya ödedikleri iş kazaları ve meslek hastalıkları primi ile karşılanan tıbbi müdahale ve hastane masrafları, ilaç bedelleri ile işçiye ödenen geçici işgöremezlik ödeneği ve sürekli işgöremezlik gelirleri ile ailesine ödenen ölüm gelirleri,
• Mahkeme masrafları,
• İşçiye veya ailesine, yakınlarına ödenen tazminatlardır.

• İşyerlerinde kullanılan içme ve kullanma suları, gerektiğinde sterilize veya dezenfekte edilecektir.
• İşyerleri ile işçi konutlarında sivrisinek, sinek, tahtakurusu, pire, fare vb zararlıların yok edilmesi için sık sık gereken temizleme önlemleri alınacak ensektisit ve rodentisit uygulaması yapılacaktır.
• Bulaşma ihtimali olan işyerlerinde ve işlerde, işçilere uygun koruyucu elbise, çizme ve benzeri gerekli malzeme verilecek, maden ocakları, yeraltı vb işlerde derinden bulaşma tehlikesine karşı çıplak ayakla çalışma önlenecektir.

• Kurşunlu çalışmalar sonucu meydana gelecek toz, duman ve buharın kaynaklarının zararsız hale getirilmeleri için etkili aspirasyon sistemleri kurulacak ve sürekli olarak bakımı yapılacaktır.
• Kurşunla çalışmaların yapıldığı oda veya bölümlerin tabanları su geçirmez, kaygan olmayan ve kolay yıkanabilir malzemeden yapılacaktır.
• Kurşunla çalışan işçiler, her üç ayda bir sağlık muayenesine tabi tutulacaktır.
• Cıva çalışmaların yapıldığı işyeri tabanı cıvadan etkilenmeyen ve su geçirmeyen, düz ve pürüzsüz malzemeden mümkünse yekpare olarak yapılacak, üzerinde hiç bir çatlak bulunmayacaktır.
• Ensektisit üretiminde, paketlenmesinde ve uygulanması işlerinde çalışan işçilere, ürettikleri ve kullandıkları maddenin zehirlilik derecesi ve kişisel korunma yolları öğretilecektir.
• Ensektisitle temasa geçecek işçiler, bu işi yaparken başı da koruyan temiz, su geçirmez bir tulum giyeceklerdir.
• İşçi için yıkanıp temizlenme imkânları hazırlanacak ve işini terk ederken bol sıcak su ve sabunla yıkanma mecburiyeti konacaktır

• Tozlu işyerlerinde genel havalandırmayla birlikte uygun aspirasyon sistemi ile tozun, çevre havasına yayılmasını önlemek için su perdeleri, vakum ve uzaktan kumanda sistemleri kurulacaktır.
• Toz çıkaran işler, teknik imkânlara göre kapalı sistemde yapılacak veya bu işler diğerlerinden tecrit edilecektir.
• Toz çıkaran işlerde işyeri tabanı işin özelliğine ve teknik imkânlara göre ıslak bulundurulacak, delme işlerinde toz çıkmasını önlemek için yaş metotlar uygulanacaktır.
• Toz çıkaran işlerde çalışan işçilere, işin özelliğine ve tozun niteliğine göre uygun kişisel korunma araçları ile maskeler verilecektir.
• Tozlu işlerde çalışan işçilerin, periyodik olarak sağlık muayeneleri yapılacak ve her altı ayda bir göğüs radyografileri alınacaktır

Risk değerlendirme, işyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin çalışanlara, işyeri ve çevresine verebileceği zararların ve bunlara karşı alınacak önlemlerin belirlenmesi amacıyla yapılması gereken çalışmalardır.