İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 18

• İş görebilme çağı, yaşam süresi içinde yer alan bir zaman dilimini ifade ediyor olsa bile ondan daha kısa olmak zorundadır.
• İşçilerin hayatlarının sonuna kadar çalışabilecekleri kabul edilmemektedir.
• Belirli bir yaşta emekliye ayrılacakları ve o yaştan sonra ise geçimlerini çalışmaksızın alacakları yaşlılık aylığıyla sağlayacakları düşünülür.
• Kazanç kayıplarının belirlenmesinde, işçinin aktif olduğu iş görebilme dönemi dikkate alınır. Bu dönemi takip eden pasif dönem içinde gerçekleşecek zararların ise mahrum kalınan yaşlılık aylıklarından oluştuğu varsayılır.
• İş görebilme çağı ve yaşam süresinin sonuna ilişkin yapılan tespitler, tazminat hükmünün verilmesinden önce varsayımsal bir hayat dönemi ortaya koyar.

İşçinin, kaza olmasaydı kaza anından tazminata esas alınan bilirkişi raporu tarihine kadar çalışarak elde edebileceği ücretlerdir.

Anılan belgelerin tümünün ya da en yenilerinin elde edilemediği ve gerçek ücret seyrinin anlaşılamadığı durumlarda Yargıtay, asgari ücreti esas alan bir uygulama yaratmıştır.

Maddi zarar hesaplamasında hüküm tarihine en yakın tarihte belli olan verilerin dikkate alınması gerektiğini belirten Yargıtay, kazayla rapor tarihi arasındaki ücretlerin tespit edilememesi halinde işçinin asgari ücretle çalıştırılmış olduğunu kabul etmektedir.

Ücrete ilişkin belgelerin bulunmadığı hallerde Yargıtay tarafından uygulanan bir diğer hesap yöntemi ise emsal işçilerden yararlanılması esasına dayanır

İşçinin çalışılacağı varsayılan ancak ücretinin bilinemediği söz konusu dönemde yapılacak tahminlerde, yine daha önce aldığı ya da almış olduğu kabul edilen ücretlerden yararlanılır. Öngörülere dayanak oluşturacak bu ücret, genellikle işçinin aldığı son ücrettir

Tazminat hesaplamalarında nihai rakama ulaşılması için sözü edilen unsurların belirlenmesi de yeterli değildir. Zira işçinin, maddi zararlarının oluşacağı zaman süreci çok sayıda bilinmeyeni içerir. Bu anlamda işçinin, aynı işte mi çalışacağı yoksa daha yüksek ücretli başka bir işe mi geçeceği, liyakatına bağlı olarak işinde yükselip yükselemeyeceği, enflasyon oranının nasıl seyredeceği, kaç yaşında emekli olmak isteyeceği, hangi yılda öleceği, iş göremezliğinin ekonomik geleceğine kadar sarsacağı hesaplamalar sırasında bilinmesi mümkün olmayan etkenlerden sadece birkaçıdır. Bunca bilinmeyeni ve değişkeni barındıran bu durum karşısında tazminat hesaplamalarının yapılabilmesi, bir takım yöntemlerin geliştirilmesini zorunlu kılmıştır.

Ancak, farazi destek durumun oluşabilmesi için fiili yardım aranmıyor olsa da bu desteğin yapılacağının kuvvetle muhtemel olması gerekir. Dayanaksız varsayımlar ve hayal ürünü beklentiler farazi destek ilişkisinin varlığı için yeterli olmaz.