İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 11

Tehlikeli davranışlara yol açan
fizyolojikfaktörler şunlardır:
• Fizikselyetersizlikler,
• Fizikseluyumsuzluk,
• Uykusuzluk,
• Yorgunluk.

Kaza sıklık oranı, belirli bir dönemde, bir milyon insan-saatlik çalışma süresi içinde meydana gelen ve bir günden fazla işgöremezlikle sonuçlanan kaza sayısını ifade etmektedir. Kaza ağırlık oranı; belirli bir dönemde, bir milyon insan-saatli çalışma süresi içinde iş kazası nedeniyle kaybolan işgünü sayısını ifade etmektedir. Risk Değerlendirme ise işyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin çalışanlara, işyeri ve çevresine verebileceği zararların ve bunlara karşı alınacak önlemlerin belirlenmesi amacıyla yapılması gereken çalışmalardır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Sakarlık, ihmalkarlık ve stres tehlikeli davranışlara yol açan psikolojik faktörler iken; cinsiyet tehlikeli davranışlara yol açan kişisel özelliklerden biridir. Tehlikeli davranışlara yol açan fizyolojik faktörler ise fiziksel yetersizlikler, fiziksel uyumsuzluk, uykusuzluk ve yorgunluk olarak gruplandırılabilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

A ve C seçeneklerinde verilenler makinelerin yol açtığı kazalar arasında iken, B ve E seçeneklerinde verilenler çevresel faktörlerin yol açtığı kazalar arasında sıralanabilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

İyonize olmayan rad­yasyon sanayide yaygın olarak kullanılmaktadır ve daha zararsız olarak nitelendirilmektedir. Bunlar, radyo dalgaları, mikro dalgalar, kızıl ötesi, gö­rünür ışık ve mor ötesi ışıktır. Gamma ışınları ise iyonize radyasyondur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Koruyucu ve tedavi edici hizmetlerine rağmen bedenen veya ruhen engelli hale gelmiş, çalışma gücünü kaybetmiş kişilerin, başkalarına bağımlı olmadan hayatlarını sürdürebilmelerini sağlamak amacıyla yapılan tıbbi ve sosyal yardım çalışmalarına rehabilitasyon adı verilmektedir. Rehabilitasyonun üç türü vardır. Bunlar tıbbi rehabilitasyon, mesleki rehabilitasyon ve sosyal rehabilitasyondur. Tıbbi re­habilitasyon, bedensel engellilik hallerinin mümkün olduğu kadar düzeltilmesine yönelik faaliyetlerdir. Mesleki rehabilitasyon, engellilikleri nedeniyle eski işlerini yapamayanlara ya da belirli bir işte çalışamayanlara yeni bir iş öğretme, iş bulma, işe uyum sağlamalarına yönelik yapılan hizmetlerdir. Sosyal rehabilitas­yon ise eski hükümlülere yönelik olarak uygulanan ve bu kişilerin sosyal yaşama uyum sağlamalarını kolaylaştıran çalışmalardır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Aşılama, aktif bağışıklama olarak da adlandırılmaktadır. Aşılamada, zayıflatılmış mikroplar hasta olmayan kişiye verilerek hastalığa karşı bağışıklık kazanması sağlanmaktadır. Seroprofilaksi, pasif bağışıklama olarak adlandırılmaktadır. İşçileri, meslek hastalıklarından koruyabilmek amacıyla serum kullanılması uygulanmasına seroprofilaksi denilmektedir. Kemoprofilaksi, belirli hastalık etkenlerinin ortaya çıkmasını, hastalığın ilerlemesini ya da istenmeyen sonuçlar doğmasını önlemek amacıyla sağlıklı bireylere belirli farmakolojik özellikleri olan maddeler verilerek yü­rütülen bir koruyucu sağlık hizmetidir. Beslenme işçiler açından önemli bir koruyucu yöntemdir. İşçilerin ye­terli ve dengeli beslenememeleri durumunda vücutlarının zayıf düşmesi, dirençlerinin azalması ve hastalanma ihtimallerini artırmaktadır. Erken tanı çalışmaları ve portör taramaları da işçilere yönelik koruyucu sağlık hizmetlerinden bir diğeridir. Muayenelerde, portör taraması yapılarak kişinin herhangi bir hastalığı taşıyıp taşımadığı da belirlenmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yorgunluk ve uykusuzluk tehlikeli davranışlara yol açan fizyolojik faktörler iken; medeni durum ve statü tehlikeli davranışlara yol açan kişisel özelliklerden biridir. Tehlikeli davranışlara yol açan psikolojik faktörler ise zihinsel yetenek, duygusal yapı, sakarlık, duygusal uyumsuzluk, aşırı güven duygusu, stres ve ihmalkarlık olarak sıralanabilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Hayvanlardan insanlara geçen mesleki hastalıkların başlıcaları şarbon, bru­sella, domuz yılancığı, kuduz ve veremdir. Virütik mesleki enfeksiyon hastalıklarının en önemlileri viral hepatitler ve AIDS’dir. Çalışma ortamından bulaşan mesleki hastalıklarının başlıcaları ise tetanoz, pa­razitler ve mantar hastalıklarıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Aşılama, aktif bağışıklama olarak da adlandırılmaktadır. Aşılamada, zayıflatılmış mikroplar hasta olmayan kişiye verilerek hastalığa karşı bağışıklık kazanması sağlanmaktadır. Seroprofilaksi, pasif bağışıklama olarak adlandırılmaktadır. İşçileri, meslek hastalıklarından koruyabilmek amacıyla serum kullanılması uygulanmasına seroprofilaksi denilmektedir. Kemoprofilaksi, belirli hastalık etkenlerinin ortaya çıkmasını, hastalığın ilerlemesini ya da istenmeyen sonuçlar doğmasını önlemek amacıyla sağlıklı bireylere belirli farmakolojik özellikleri olan maddeler verilerek yürütülen bir koruyucu sağlık hizmetidir. Beslenme işçiler açından önemli bir koruyucu yöntemdir. İşçilerin yeterli ve dengeli beslenememeleri durumunda vücutlarının zayıf düşmesi, dirençlerinin azalması ve hastalanma ihtimallerini artırmaktadır. Erken tanı çalışmaları ve portör taramaları da işçilere yönelik koruyucu sağlık hizmetlerinden bir diğeridir. Muayenelerde, portör taraması yapılarak kişinin herhangi bir hastalığı taşıyıp taşımadığı da belirlenmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Kazaların temel nedenleri  insana bağlı nedenler ile fiziksel ve mekanik çevre koşullarına bağlı nedenlerdir.

Yaş, iş kazalarının meydana gelme sıklığı gözönünde bulundurulduğunda
kişisel özellikler arasında önemli bir faktördür. Yaş ilerledikçe işçilerin daha
güvenli davranışlar içinde bulundukları, genç yaşlarda ise daha tehlikeli işlerde çalışmaları ve daha tedbirsiz davranma eğiliminde olmaları nedeniyle genç işçilerin iş kazasına uğrama oranının daha yüksek olduğu görülmektedir

Tehlikeli davranışlara yol açan
fizyolojikfaktörler şunlardır:
• Fizikselyetersizlikler,
• Fizikseluyumsuzluk,
• Uykusuzluk,
• Yorgunluk.

Tehlikeli davranışlara yol
açan psikolojikfaktörler
şunlardır:• Zihinselyetenek,
• Duygusalyapı,
• Sakarlık,
• Duygusaluyumsuzluk
(tatminsizlik),
• Aşırıgüven duygusu,
• Stres,
• Yapılan işeveortamauyum
(konsantrasyon) sorunu,
• İhmalkârlık.

ş kazalarının meydana gelmesinde etkili olan psikolojik faktörlerden biridir. SGK’nın 2015 yılına ilişkin iş kazalarının iş saatlerine göre dağılımını gösteren tablo 2.3 incelendiğinde, iş kazalarının en çok sabah 09:00 ile 11:00 arasında meydana geldiği görülmektedir.

İş kazalarına yol açan fiziksel
ve mekanik çevre koşullarına
bağlı nedenler şunlardır:
• Makinelerin yolaçtığı
kazalar,
• Üretim organizasyonunun
yol açtığı kazalar,
• Çevresel faktörlerin yol
açtığı kazalar.

• Makinelerin kullanımının ve çalıştırılma düzeninin insanın doğasına ve
yapısına uyumlu olmaması (ergonomik olmaması),
• İşe alınırken işçinin işe uygun olup olmadığına dikkat edilmemesi yani işçi
seçiminde titiz davranılmaması,
• İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin gerekli tüm tedbirlerin alınmamış olması,
• İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin gerekli araç ve gereçlerin eksik olması,
• İşçilere, genel iş sağlığı ve güvenliği eğitimi ile kullanacağı makine, araç ve
gereçlerle ilgili yeterli eğitimin verilmemiş olması,
• İşverenin ve devletin iş sağlığı ve güvenliği denetimine gereken önemi göstermemesi,
• Yeterli iş güvenliği uzmanının bulunmaması, bulunanların da işyerlerinde
istihdam edilmesinden kaçınılması

kazalara neden olmaktadır.

Bağıl Nem: Havadaki nem miktarının o havanın alabileceği maksimum neme
olan oranıdır.

İnsana bağlı iş kazaları, insanların tehlikeli davranışları sonucu ortaya çıkan kazalardır. İş kazalarının insana bağlı nedenlerle ortaya çıkmasında insanların kişisel özellikleri ile fizyolojik ve psikolojik faktörler etkili olmaktadır.

Eğitim seviyesi düştükçe, genç yaşta ve düşük kıdeme sahip işçilerden iş kazalarının yaşanma olasılığı daha fazladır. Ayrıca evli işçilerde ve kadın işçilerde iş kazalarının yaşanma olasılığı daha azdır.