İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATI

Sürekli tam iş göremezlikte sigortalıya, 5510 sayılı Kanunun 17. maddesine göre hesaplanan aylık kazancının % 70’i oranında gelir bağlanır. Diğer bir ifadeyle bu tutar iş kazası ve meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü %100 oranında kaybeden sigortalıya bağlanacak sürekli tam iş göremezlik geli- ridir (STİGG). Bu hesaplama şu şekilde formüle edilebilir: Günlük kazanç x 30 x 70/100

Bu açıklamaya göre doğru cevap 'C'dir.

Sürekli iş göremezlik, iş göremezliğin derecesine göre “sürekli tam iş göremezlik” ve “sürekli kısmi iş göremezlik” olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Sigortalının iş kazası ve meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü %10 ila %99,99 oranında kaybetmesi durumuna sürekli kısmi iş göremezlik; %100 oranında kaybetmesi durumuna ise sürekli tam iş göremezlik denir. Bu açıklamaya göre doğru cevap 'E'dir.

İş kazası ve meslek hastalıkları riskine karşı Türkiye’de ilk olarak 27.06.1945 yılında kabul edi- len 4772 sayılı İş Kazalariyle Meslek Hastalıkları ve Analık Sigortaları Kanunu ile güvence getirilmiştir. bu açıklamaya göre doğru seçenek 'E'dir.

Günümüzde ise 31.05.2006 tarihinde kabul edilen 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında iş kazası ve meslek hastalıkları risklerine karşı güvence verilmektedir. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'E'dir.

5510 sayılı Kanunla 4/1(b)’li sigortalılara da iş kazası sigortasından yararlanma hakkı tanındığı göz önünde bulundurulduğunda, 4/1(b)’li sigortalılar bakımından ise iş kazası şu şekilde tanımla- nabilir: İş kazası, sigortalının işyerinde bulunduğu sırada veya yürüttüğü iş nedeniyle aniden ve dıştan gelen bir etkenle onu bedenen ya da ruhen zarara uğratan olaydır”.

Genel anlamda kaza hem can hem de mal kaybına neden olan kötü bir olay şeklinde tanımlanmaktadır. Hukuki açıdan ise kaza kavramının geniş ve dar olmak üzere iki anlamı bulunmaktadır. Ani bir şekilde ve istemeden bir zararın doğumuna yol açan etkenlere geniş anlamda kaza denir. Bu açıklamaya göre doğru cevap 'B'dir.

5510 sayılı Kanunun 14/1. maddesinde, “meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal engellilik hâlleri” olarak ifade edilmiştir. Bu açıklamaya göre doğru cevap 'D'dir.

Meslek hastalığının unsurları; meslek hastalığına tutulan kişinin sigortalı olması, hastalık ve sakatlığın yürütülen işin sonucu olarak ortaya çıkması, hastalığın belirli bir zaman diliminde meydana gelmesi, hastalığın yönetmelikte yer alması ve belirtilen süre içinde ortaya çıkması, hastalığın Kurum Sağlık Kurulu Raporu ile saptanması ve sigortalının bedenen veya ruhen bir zarara uğramasıdır. Seçenekler incelendiğinde 'E' seçeceği meslek hastalığı unsurlarından biri değildir.

Sigortalının meslek hastalığına sebep olan işinden fiilen ayrıldığı tarih ile meslek hastalığının meydana çıktığı tarih arasında geçen en uzun süreye yükümlülük süresi denir. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'D'dir.

Ayaktan tedavilerde sigortalıya tek hekim raporu ile bir defada en çok on gün istirahat verilebilmektedir. bu açıklamaya göre doğru seçenek 'E'dir.

Sigortalıyı zarara uğratan olay esas olarak dıştan gelen bir etkene dayanmalıdır. İşyerinde meydana gelen bir patlama, bir cisim çarpması, ortamdan zehirlenme, elektrik akımına kapılma, yüksekten düşme, güneş çarpması gibi olaylar dıştan gelen etkenlere örnektir. Bununla birlikte, Türk sosyal sigortalar hukuku açısından, sigortalının işyerinde kalp krizi veya beyin kanaması geçirmesi gibi dışarıdan gelen bir etkenin olmadığı bazı durumlar da iş kazası kabul edilmektedir. Örneğin Yargıtay, bir gece bekçisinin işyerinde geçirdiği beyin kanamasını olay sırf işyerinde meydana geldiği için iş kazası saymıştır. Zira bir kazanın iş kazası sayılıp sayılmayacağı konusunda nihai kararın yargı mercilerine ait olduğu unutulmamalıdır.

Meslek hastalığı, sigortalının uzun bir zaman içerisinde mesleki faaliyeti sürdürürken maruz kaldığı etkenler nedeniyle sağlığının bozulmasıdır.

Sigortalının çalıştığı veya yaptığı işten dolayı meslek hastalığına tutulduğunun Kurumun yetkilendirdiği bir sağlık hizmeti sunucusu tarafından usulüne uygun olarak düzenlenen sağlık kurulu raporu ve bu raporun dayanağı tıbbi belgeler ile saptanması gerekmektedir. Ancak bu saptama da yeterli görülmemekte söz konusu raporun ve bu raporun dayanağı olan tıbbi belgelerin bir kere de Kurum Sağlık Kurulu tarafından incelenerek saptanması gerekmektedir. Başka bir ifadeyle en son karar mercii Kurum Sağlık Kurulu’dur. Yani Kurum Sağlık Kurulu, bir hastalığın meslek hastalığı olduğu ya da olmadığı konusunda nihai kararı verecektir. Kurum Sağlık Kurulunun söz konusu hastalığın meslek hastalığı olmadığına karar vermesi durumunda sigortalı bu karara karşı Sosyal Sigortalar Yüksek Sağlık Kuruluna itiraz edebilir ve bu karara karşı iş mahkemesine dava açılması da mümkündür.