İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATI - Deneme Sınavı - 6

Ülkemizde iş denetiminin/teftişinin uluslararası kaynakları 81 sayılı ve 155 sayılı ILO Sözleşmeleridir. Her iki sözleşmede de işyerlerinde iş teftiş sisteminin kurulması zorunluluğu ve mevzuat ihlallerine ilişkin yaptırımların öngörülmesi gerektiği dile getirilmiştir. 81 sayılı Sözleşmede iş müfettişleri, çalışma süreleri, ücretler, iş güvenliği, işçilerin sağlığı gibi konularda çalışanları koruyucu kanun hükümlerinin uygulanmasını sağlamakla, işçi ve işverenleri bilgilendirmek, tavsiyelerde bulunmakla yükümlü tutulmuşlardır. 155 sayılı Sözleşmede ise denetim sisteminin etkin olabilmesi için, mevzuat ihlallerine karşı yeterli sayılabilecek cezalarla desteklenmesinin gerektiği belirtilmektedir. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'E'dir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 24.maddesinde de devlet, bu kanun hükümlerinin uygulanmasını izlemekle, denetleyip teftiş etmekle yükümlü tutulmuştur. Bu açıklamaya göre doğru cevap 'D'dir.

Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında yer alan işyerlerini kapsamına almıştır. Ancak söz konusu Yönetmelik, tüm kişisel koruyucu donanımları kapsamaz. Bunlar;

• Özel olarak çalışanın sağlığını ve güvenliğini korumak üzere yapılmamış sıradan iş elbiseleri ve üniformalar,
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetlerinde kullandıkları ekipman,
• Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı gibi kamu düzeninin sağlanmasına yönelik kurumların faaliyetlerinde kullandıkları kişisel koruyucular,
• Kara taşımacılığında kullanılan kişisel koruyucular,
• Spor ekipmanı,
• Nefsi müdafaayı veya caydırmayı hedefleyen ekipman ve
• Riskleri ve istenmeyen durumları saptayan ve ikaz eden taşınabilir cihazlar

Doğru cevap A'dır.

ILO’nun 155 sayılı Mesleki Güvenlik ve Sağlık Sözleşmesinde de; iş sağlığı ve güvenliği ile çalışma ortamına ilişkin yasa ve yönetmeliklerin uygulanmasının, yeterli ve uygun bir denetim sistemi ile güvence altına alınması ve ihlaller için yeterli cezaların sağlanması gerektiği belirtilmektedir. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'E'dir.

İdari Teftiş: Bakanlık ve bağlı kuruluş- ların her türlü hesap ve faaliyetleri ile buralardaki personelin her türlü hâl ve hareketlerinin incelenmesi, teftişi, soruşturulmasıdır. Bu açıklamaya göre doğru cevap 'A'dır.

Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelikde yer alan kişisel koruyucu donanım listesinde dokuz ana başlıktan oluşan koruyucular bulunmaktadır. Bunlar, baş koruyucuları, kulak koruyucuları, göz ve yüz koruyucuları, solunum sistemi koruyucuları, el ve kol koruyucuları, ayak ve bacak koruyucuları, cilt koruyucuları, gövde ve karın bölgesi koruyucuları ve vücut koruyucularıdır. Doğru cevap E'dir.

Program dışı inceleme denetimi/teftişi (tepkisel/ reaktif yaklaşım): İhbar, şikayet, iş kazası, meslek hastalığı gibi istenmeyen sonuçların gerçekleşmesi üzerine yapılan denetimdir. Bu açıklamaya göre doğru cevap 'D'dir.

GÖVDE VE KARIN BÖLGESİ KORUYUCULARI
1.Makinelerden korunmak için kullanılan koruyucu yelek, ceket ve önlükler (delinme, kesilme, ergimiş metal
sıçramalarına karşı)
2.Kimyasallara karşı kullanılan koruyucu yelek, ceket ve önlükler
3.Isıtmalı yelekler
4.Cankurtaran yelekleri
5. X ışınına karşı koruyucu önlükler
6.Vücut kuşakları / kemerleri

Doğru cevap C'dir.

6331 sayılı Kanunun 19. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinde, “işyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, işverene veya çalışan temsilcisine derhâl haber vermek” çalışanların yükümlülükleri arasında gösterilmiştir. Bu yükümlülük işçinin sadakat borcunun bir sonucudur. Doğru cevap B'dir.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun düzenlemelere ve talimatlara uyma borcunu düzenleyen 399. maddesindeki “İşveren, işin görülmesi ve işçilerin işyerindeki davranışlarıyla ilgili genel düzenlemeler yapabilir ve onlara özel talimat verebilir. İşçiler, bunlara dürüstlük kurallarının gerektirdiği ölçüde uymak zorundadırlar.” hükmü gereği işveren yönetim hakkı çerçevesinde iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin her türlü tedbiri alabilir. Doğru cevap A'dır.

6331 sayılı Kanunda öngörülen iş sağlığı ve güvenliği hükümlerinin uygulanması,
izlenmesi, teftişi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı birimlerinden Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı iş müfettişleri tarafından yapılır. Doğru cevap D'dir.

Destek elemanı asli görevinin yanında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda özel olarak görevlendirilmiş uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kişidir. Doğru cevap E'dir.

İş kazası ve meslek hastalıkları sigortasından sigortalıya tedavi süresince “geçici iş göremezlik ödeneği”, iş göremezliğin sürekli bir hâl alması hâlinde “sürekli işgöremezlik geliri” bağlanır. Sigortalının iş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölmesi durumunda ise hak sahiplerine “ölüm geliri” bağlanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

81 sayılı ILO sözleşmesi

İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin uluslararası anlaşma metinlerini hazırlamak

Proaktif yaklaşım

Ülkemizde iş müfettişi sayısının oldukça az olması

IV - V

2