İŞ PLANI

Yönetimi bir süreç olarak ele alma eğilimindeki düşünürlere göre yönetim, bir grup insanı, belirlenmiş amaçlara doğru yöneltme, aralarındaki işbirliği ile koordinasyonu sağlama çabalarının bütününü içeren bir süreç şeklinde ifade edilebilir.

Bir yönetim planı hazırlamak için genel olarak üç temel bilgiye ihtiyaç duyulmaktadır (DeThomas ve Derammelaere, 2008): İşletmenin hukuki yapısı, işletmenin organizasyon yapısı ve organizasyon yapısı içinde yer alan pozisyonları dolduracak becerilerin tanımlanması.

Bir işletmenin Ticaret Hukuku açısından ticari işletme sayılabilmesi, kazanç sağlamayı amaç edinmesi, sürekli bir
faaliyet içinde olması, belirli büyüklük sınırlarını aşma, ticari yöntem ve örgütlenme ile çalışmayı gerektiren büyüklük ve önemde ekonomik faaliyetin olması konularının varlığı halinde mümkün olacaktır.

Kollektif ortaklıklar, ülkemizde en çok görülen ortaklık tipidir. Ticaret Kanunu’na göre kollektif ortaklık, ticari bir işletmeyi bir ticaret ünvanı altında işletmek amacıyla gerçek kişiler arasında kurulan ve ortakların ortaklık alacaklarına karşı sınırsız sorumlu olan ortaklıklardır.

Anonim ortaklık, bir unvan altında ekonomik amaç ve konular için kurulan, sermayesi belirli ve paylara bölünmüş, hissedarların sorumlulukları sermaye payları ile sınırlı, ortaklık sıfatı paya göre belirlenen ve tüzel kişiliği olan ticari bir ortaklıktır.

Kooperatifler kâr elde etmek amacıyla değil daha çok karşılıklı yardımlaşma, dayanışma ve korunma amacıyla kurulur.

Formal bir organizasyon yapısını tasarlamanın temel amacı, işletmenin her bölümünün çabalarını etkili bir şekilde koordine etmektir. Bunun gerçekleştirilmesi için temel ilke veya yapı taşları bulunmaktadır. Bunlar, işbölümü, uzmanlaşma ve farklılaşma, bölümlendirme, komuta-kurmay-fonksiyonel yetki ve denetim alanıdır.

İşletme büyüdükçe belli işlevleri yerine getirmek için yeni çalışanlara ihtiyaç duyulacaktır. Bu süreç, işletmede ikinci bir
kademenin oluşmasına neden olmaktadır. Bu kademeler, yönetsel ve yönetsel olmayan kademelerdir. Bu tür farklılaşma aşağı doğru farklılaşmadır.

Ürün temeline göre bölümlendirme. Özellikle birkaç çeşit ve birbirinden farklı mallar üreten işletmelerde organizasyon yapısı oluşturulurken ürünler esas alınabilir.

İyi yönetilebilir bir denetim alanını tanımlamada temel kural, ast sayısının, yönetici yetenekleri ve işin yapısı ile tespit edilmesi gerektiğidir. Bu sayının belirlenmesinde aşağıdaki bilgiler etkili olmaktadır:
• Görevin yapısı. Görev yapısı karmaşıklaştıkça denetim alanının daralması gerekmektedir.
• Çalışanın beceri ve motivasyon derecesi. Çalışanların beceri ve motivasyon derecesi
arttıkça denetim alanı genişleyebilir.
• Çalışanların yerleşimi. Çalışanların atandığı iş yerleşimi arttıkça denetim alanının
daralması gerekmektedir.
• Yetki devretme derecesi. Yönetimin yetkiyi devretme yeteneği ve istekliliği arttıkça
denetim alanı daha genişleyebilir.
• Gereken etkileşim derecesi. Yönetici ve çalışanlar arasında gerekli etkileşim ve geribildirim
arttıkça denetim alanı daralmalıdır.

Yönetim planı, organizasyon yapısının veya işletmenin etkili ve maliyet etkin bir biçimde faaliyette bulunabilmesi için nasıl oluşturulacağına yöneliktir

Organizasyon yapısına ilişkin kararlar verebilmek için gereksinim duyulan bilgiler şunlardır:
• Doldurulması gereken ana pozisyonlar nelerdir?
• Her bir işin sahip olduğu görev ve sorumluluklar nasıl bölüştürülecek?
• Yetki ve sorumluluklar nasıl gruplanacak?
• Formal yetki, organizasyon çapında nasıl akacak?

Kökeni oldukça eskilere dayanan, basit ve çok görülen bir işletme türüdür. İşletmenin tek
bir sahibi vardır. Ticaret Kanunu’na göre bu sahip, tacirdir. Tacir, “bir ticari işletmeyi kısmen de olsa kendi adına işleten kişidir.” Ticari işletmenin her türlü faaliyetlerinden tacir
sorumludur

Kollektif ortaklıklar, ülkemizde en çok görülen ortaklık tipidir. Ticaret Kanunu’na göre
kollektif ortaklık, ticari bir işletmeyi bir ticaret ünvanı altında işletmek amacıyla gerçek
kişiler arasında kurulan ve ortakların ortaklık alacaklarına karşı sınırsız sorumlu olan ortaklıklardır

Limited ortaklıklar, uygulamada oldukça yaygın bulunan sermaye ortaklıklarından biridir. Limited ortaklık, iki veya daha çok gerçek ve tüzel kişi tarafından bir ticaret ünvanı altında kurulan, ortakların sorumluluğu, koymayı taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlı ve ana sermayesi belirli olan ortaklıktır.

Kooperatifler 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ile düzenlenmişlerdir. Ancak, adı geçen
Kanun’da hükmü bulunmayan konularda anonim ortaklıklarla ilgili hükümlerin uygulanması kabul edilmiştir.

İşbölümü, işlerin bölünerek, her bir kişiye daha dar kapsamlı işler vererek onların uzmanlaşmasının sağlanmasını gerçekleştirir.

Müşteri temeline göre bölümlendirme. Bu bölümlendirmede müşteri anahtar rol oynar.
Örneğin, üretim konusu kadın, erkek veya çocuklara yönelik bir ürün ise bunlara yönelik
bölüm oluşturulabilmektedir.

Fonksiyonlara göre bölümlendirme. İşler ve görevler niteliklerine göre bir araya getirilir. Örneğin, üretim ile ilgili işler bir araya, pazarlama ile ilgili işler bir araya getirilerek
üretim bölümü, pazarlama bölümü oluşturulur

Zaman temeline göre bölümlendirme. Artan talebi karşılamak veya işin gerektirdiği
koşullar nedeniyle işletmelerin sürekli olarak, bir insanın normal çalışma süresini aşacak
biçimde çalışması halinde vardiya veya nöbet yöntemi uygulanarak faaliyetler zaman temeline göre gruplanır. Örnek olarak, hastaneler, oteller verilebilir.