İŞ ORTAMINDA PROTOKOL VE DAVRANIŞ KURALLARI

Yüz kaslarının anlatım amaçlı kullanımı mimikleri, baş,el kol, ayak, bacak ve bedenin kullanımı ise jestleri oluşturur.

Gözlerin karşısındaki kişiden kaçırılması suçluluk psikolojisini gösterir. Çünkü göz göze konuşmak dürüstlük ve ciddiyetin göstergesidir. İnsanlar suçlu olduklarında karşısındakinin gözüne bakamaz.

Birisiyle ilk kez karşılaşıldığında ve geleneksel olarak bir el sıkışmayla selamlaşıldığında üç temel davranıştan biri iletilir. Bunlar hakimiyet, “Bu insan üzerimde egemenlik kurmaya çalışıyor, temkinli olmalıyım”, edilgenlik; “Bu insanın üzerinde egemenlik kurabilirim. Ne istersem yapabilirim” ve eşitlik; “Bu insandan hoşlandım. İyi anlaşacağa benziyoruz”. davranışlarıdır.

Protokolde oturma düzeninde de temel kural en üst unvandaki kişinin ortada, sağ tarafta birinci öncelikli kişinin, sol tarafta ise ikinci öncelikli kişinin yer almasıdır.

Sözsüz iletişimin göstergeleri aracılığı ile toplumda varolan görgü kural ve davranışlarını sergilerken bir yandan da bu göstergeler aracılığı ile kültürün canlı kalması sağlanmış olur. Bu göstergeler, giyim- kuşam, renkler, zaman ve mekan olarak sınıflandırılabilir.

Renklerin diline baktığımızda siyah sonsuz bir karanlığın simgesidir. Gri ise enerji yoksunluğu ve kararsızlığı çağrıştırmaktadır. Gri de genellikle siyah da olduğu gibi cenazelerde görülen bir renktir.

Sözsüz iletişimde mekan kullanımı önemli bir yer tutmaktadır. Mekan kullanımında insanların kişisel olarak koydukları sınırlar vardır. Buna proksemik (proxemics) adı verilmektedir.

Mahrem alan: Kişinin kendine en yakın olan birkaç kişi için ayırdığı fiziksel uzaklık bakımından en yakın alandır. Bu alanda dostluk ve sevgiler paylaşılır.

Genel alan kamusal mesafe olarak da adlandırılır. Genellikle üç metrelik veya daha fazla bir uzaklığı kapsayan, ilgi duyulmayan ya da iletişim kurulmak istenmeyen kişilere ayrılan alandır.

İletişim türleri içinde sözsüz iletişim önemli bir yer tutmaktadır. Beden dili olarak da adlandırılan sözsüz iletişim yüz ifadeleri, jestler, mimikler, bakışlar, mekan kullanımı, kişisel görünüm, giyim kuşam gibi pek çok ögeyi içinde barındırır. İnsanlar konuşurken anlattıklarını mimikler, el kol hareketleri gibi beden dili ile pekiştirirler. Çoğu kez ise konuşmadan beden dilini ve beden dilinin göstergelerini kullanarak iletişim süreçlerini tamamlarlar. Yapılan araştırmalar insanların iletişiminin %65’ini sözsüz iletişim biçimi ile gerçekleştirdiğini göstermektedir.

Sözsüz iletişim beden dili olarak da tanımlanan iletişim biçimidir. Yüz ifadeleri, jestler, mimikler, bakışlar, mekan kullanımı, kişisel görünüm, giyim kuşam gibi pek çok öge sözsüz iletişim içerisinde yer alır. Kısaca beden dili denildiğinde ise şöyle bir sıralama yapılabilir. • Jest ve mimikler • Hareketler • Fiziksel görünüm • Zaman ve mekan.

Eller aracılığı ile karşımızdaki kişinin duygularını anlamak olanaklıdır. Karşımızdaki kişinin ellerine bakarak onun kişiliği hakkında önceden bilgi edinilebilir (Salmış, 2011: 117-118).

• Açık eller kişinin olduğu gibi göründüğünü gösterir. • Kapalı eller sinirli olma davranışının göstergesidir. • Yarı açık eller dengeyi ifade etmektedir. Kişilikte denge durumunu gösterir. • Cansız eller, dalgınlığın, iyi düşünememenin ve kararsızlığın göstergesidir. • Canlı eller akılcılığın, kararlılığın ve yaşama sevincinin göstergesidir.

İletişim bir insan etkinliğidir. İletişim yüzyüze konuşma, televizyon, enformasyon yayma, saç biçimi gibi pek çok davranışı ve göstergeyi içinde barındırır. Her tür iletişim göstergeler ve kodlar içerir. Göstergeler, kendilerinden başka bir şeye gönderme yapan eylemler ya da yapılardır, yani anlamlandırma yapılarıdır. Kodlar ise, içinde göstergelerin düzenlendiği ve göstergelerin birbirleri ile nasıl ilişkilendirebileceğini belirleyen sistemlerdir. Kısaca iletişim anlamların üretimi olarak tanımlanabilir (Fiske, 1996: 15-16).

Beyaz siyahın tersine dışa dönüklüğü ifade eder.

Smokin, resmi ve resmi olmayan tüm sosyal faaliyetlerde akşam giyilebilen bir kıyafettir. Resepsiyonlar, her türlü partiler, kokteyller, akşam yemekleri gibi etkinliklerde giyilebilir. Smokin siyah veya koyu renk düz kumaştan kuyruklu, kuyruksuz, yırtmaçsız bir ceket, aynı renk pantolon, çorap ve ayakkabıdan olu- şur.

Kültür, bütün uzantılarıyla toplu yaşamın vazgeçilemeyecek ortak paydasını, dayanağını, düzenini oluşturur. Akrabalık ilişkileri, terbiye, görgü kuralları, gelenek ve görenekler, inanç, her türlü kurumlaşma, yasalar, toplumsal saygınlık, selamlaşma biçimleri, giyim kuralları, insanların duygu ve düşüncelerini geliştiren, insanı olgunlaştıran sanatlar, hepsi belli deney ve bilgi birikimlerini taşıyan sistemler oluşturarak kültürü meydana getirirler. Kısaca kültür; her türlü araç, bilgi, düşünce ve toplumsal yapılanmanın tümüne verilen addır. Kültür iletişimle özdeş değildir ama iletişimden ayrı düşünülemez (Erkman, 1987: 14). Dolayısıyla kültürümüze üyeliğimizi sadece ortak kodlar aracılığı ile hissedebiliriz. Ortak kodları kullanarak kendimizi kültürümüze dahil ederiz ve kültürün devamlılığını sağlamış oluruz.

Varolan renklerin en sakinidir. Yeşil güven verir. O yüzden bankaların logolarında en çok tercih edilen renklerden biridir. Yaratıcılığı arttıran bir renktir. Bazı büyük oteller aşçıların yaratıcılığının artması için özellikle mutfaklarını yeşile boyamaktadırlar (Sarıhan, 2007: 3).

Mor kendine saygıyı, asaleti itibarı simgeler. Sanatçılık, tolerans ve anlayış bu renk ile özdeşleştirilmiştir. Ancak morun geriletici özellikleri arasında sorumsuzluk, saygısızlık ve tartışmacı yaklaşımlar vardır (Sun and Sun, 1998: 60). Bunun yanısıra mor gizemin rengidir. Bir yandan melankoli ve onuru simgelerken diğer yandan aklın simgesi olarak bilinmektedir. Mor kadınların rengidir. Bu yüzden pek çok kadın derneği ve kuruluşu logolarında ya da isimlerinde moru kullanmaktadır.

Sarı, yaşamı, dışavurumu ve coşkuyu simgeler.

Makam odası ilke olarak kurumun ikinci katında olmalıdır. Yönetici yardımcıları, danışmanlar, protokol, basın ve özel kalem müdürlüğü gibi birimlerde aynı katta olmalıdır. Makam odasında iki kapı bulunmalıdır: 1. Kapı (onur kapısı); koridora açılmalı, yönetici ile davetli ya da randevulu gelen eş ve üst düzey konuklar bu kapıdan alınmalıdır. 2. Kapı (sekreterlik kapısı); özel kaleme ya da sekreterliğe açılmalı, kurum personeli, iş sahipleri ve tüm ziyaretçiler bu kapıdan girmelidir (Aytürk, 2005: 84). Makam odası 40-45m kare, pencereleri tül perdeli, tabanı parke olmalıdır. Koltuk takımı konuk kabul köşesinde bulunmalıdır. Yan tarafta kare ya da yuvarlak bir toplantı masası olmalıdır.Bir duvarda kurumsal ve bilimsel yayınların olduğu vitrinli kitaplık bulunmalıdır. Oda üstten gizlenmiş çok sayıdaki florasan lamba ile aydınlatılmalıdır.Makam odasının bulunduğu bina tarihi bir bina ise,makam odası mutlaka klasik biçimde döşenmelidir. Dekorasyonda kullanılan tüm eşyeler uyumlu olmalıdır. Renkler iç açıcı, dinlendirici, pastel (açık renk) olmalıdır. Kesinlikle siyah, kahverengi gri gibi boğucu renkler kullanılmamalıdır (Aytürk, 2005: 8).

İnsanlar konuşurken anlattıklarını mimikler, el kol hareketleri gibi beden dili ile pekiştirirler. Çoğu kez ise konuşmadan beden dilini ve beden dilinin göstergelerini kullanarak iletişim süreçlerini tamamlarlar. Yapılan araştırmalar insanların iletişiminin %65’ini sözsüz iletişim biçimi ile gerçekleştirdiğini göstermektedir.