İŞ ORTAMINDA PROTOKOL VE DAVRANIŞ KURALLARI

Geçici davranışlar ise, belirli bir etkenin etkisi sonucunda ortaya çıkan ve etkeninin etkisi gittiğinde kendiliğinden ortadan yok olan davranışlardır. Alkol alan bir insanın daha cesaretli konuşması, aslında çok heyecanlı olan bir insanın narkozun etkisi ile sakin tavırlar göstermesi geçici davranışlara birer örnektir. Doğru cevap C'dir.

Etik, ahlak ilkeleri çerçevesinde doğru davranış kurallarını inceleyen, insanların günlük yaşamlarında yapmaları veya yapmamaları gereken kötü-yanlış-çirkin davranışlardan koruyan bilgilerden oluşmaktadır. Örneğin, kamusal bir yönetimde etik davranış kuralları; tarafsızlık, dürüstlük, liyakat, nesnellik, saydamlık, hesap verebilirlik, adalet, eşitlik, kamu yararını gözetme, profesyonellik, tutumluluk ve etkinlik gibi ilke ve değerler bütününden meydana gelmektedir. Doğru cevap D'dir.

Terbiye; eğitim, görgü, belli bir eğitimle yetiştirmek, iyi ahlak, nezaket ve görgü kurallarına bağlılık anlamına gelmektedir. Terbiye, sosyal yaşamda yazlı olmayan ama ugulanan kuralların aile ve toplum içinde eğitilmek ve uyum gösterme alışkanlıklarıdır. Bu kavram Türk toplumu için önemli bir yerdedir. “aile terbiyesi almış” kişiler her zaman tercih edilen kişiler olmaktadırlar. Terbiyeli kişi, kendisine saygı duyduğu için başkalarına da saygı duyan kişidir. Bu öz saygı, onu kişilik zaaflarına düşmekten daima alıkoyar. Doğru cevap E'dir.

Nezaket kavramı, insanların birbirlerine zariflik, incelik ve ölçülülük çerçevesinde davranmaları veya birbirlerini inciltmemek için gerekli özeni göstermeleri anlamına gelmektedir. Diğer bir tanımı ile nezaket, toplumda bireylerin birbirleriyle olan gündelik ilişkilerinde uymaları gereken ölçülü davranış kurallarıdır. Doğru cevap A'dır.

“Sen” hitabı; aile fertlerine, yakınlara, aile dostlarına kullanılmalıdır. “Siz” hitabı; Tanımadıklarımıza, yabancılara, samimiyetimiz olmayan kişilere ve yaş ve mevki itibariyle yüksek kişilere kullanılmalıdır. Doğru cevap D'dir.

Kamusal ve sosyal yaşamda, erkeklerin kadınlara saygı göstermeleri temel kuraldır: Bir kadın içeri girince ayağa kalkılır ve kendisine yer verilir. Kadın kapıdan geçerken kapı açılır ve tutulur. Ancak resmi alanlarda (makamda ve toplantıda) makam sahibi gelince kadınlarda ayağa kalkarlar. Otobüs, tren, metro, tramvay, uçak ve vapura kadınlar önce biner, erkekler bu taşıtlardan önce inerler. Taksiye ise, erkek önce biner ve arka sola geçer; kadın sonra biner ve sonra iner. Taşıta biniş ve inişte erkekler kadınlara yardımcı olurlar. Asansöre de kadınlar önce biner, erkekler asansörden önce çıkar ve kapıyı tutarlar. Doğru cevap E'dir.

Resmi veya özel bir taşıt ile yolda giderken yol vermek için uygulanan trafik protokolü hak ve önceliği; insan, hayvan, bisikletli ve araç sıralamasındadır. Doğru cevap C'dir.

Günümüz İşyerlerinde Dikkat Edilmesi Gereken Davranışlar;

İçgüdü, bir canlı türünün üyelerinde akıl ve düşünceden bağımsız olarak doğuştan gelen bilinçsiz her türlü hareket ve davranış olarak tanımlanır. İnsanda içgüdü değil içgüdüsel davranış kavramı kullanılır. İçgüdüsel davranışlar doğuştan vardır. Öğrenme gerektirmezler. Örneğin, tırtılın koza yapması, örümceğin ağ örmesi, ördeğin doğar doğmaz yüzmeye başlaması birer içgüdü örneğidir. Bir bebeğin doğar donmaz emmeye başlaması da içgüdüsel bir davranıştır. Bir davranışın içgüdü olabilmesi için: doğuştan gelmesi, bir türün tüm üyelerinde olması, karmaşık bir davranış yapıda ve ertelenemez olmalıdır.

Etik, ahlak ilkeleri çerçevesinde doğru davranış kurallarını inceleyen, insanların günlük yaşamlarında yapmaları veya yapmamaları gereken kötü-yanlış-çirkin davranışlardan koruyan bilgilerden oluşmaktadır. Örneğin, kamusal bir yönetimde etik davranış kuralları; tarafsızlık, dürüstlük, liyakat, nesnellik, saydamlık, hesap verebilirlik, adalet, eşitlik, kamu yararını gözetme, profesyonellik, tutumluluk ve etkinlik gibi ilke ve değerler bütününden meydana gelmektedir.

Avrupa Konseyi de 2000 yılında yolsuzlukla mücadelenin sürdürülebilirliği hususunda halkın etik davranışlar konusunda duyarlılığının geliştirilmesinin önemli bir araç olduğunu belirterek, kamu görevlileri için model etik davranış kodları belirlemiştir. Ülkemizde de bu alanda 2004 yılında Kamu Görevlilieri Etik Kurulu oluşturulmuş, kurul tarafından çeşitli davranış ilkelerini benimseyen yönetmelik 2005 yılından itibaren yürürlüğe girmiştir.

Nezaket kavramı, insanların birbirlerine zariflik, incelik ve ölçülülük çerçevesinde davranmaları veya birbirlerini inciltmemek için gerekli özeni göstermeleri anlamına gelmektedir. Diğer bir tanımı ile nezaket, toplumda bireylerin birbirleriyle olan gündelik ilişkilerinde uymaları gereken ölçülü davranış kurallarıdır.

Görgülü bir yönetici asistanı alay, kinaye, dedikodu, iğneleme vb. içeren türde konuşmalar yapmamalıdır. Örneğin, büroya birisi girip çıktığında arkasından konuşmamalıdır.

Kurum kültürü ise aynı kurumda çalışanların tutum, inanç, varsayım ve beklentileri ile bireylerin davranışlarını ve bireyler arası ilişkileri belirleyen faaliyetlerin nasıl yürütüldüğünü gösteren normlar denetimidir.

İş görüşmesinde görgü kuralları zaman zaman göz ardı edilir ancak başarılı bir iş arama sürecinin vazgeçilmez ögelerindendir.

Üstler hiçbir zaman yetki ve sorumluluk devretmekten kaçınmamalı, kendisi sürekli yetkiyi kullanan, astları ise sorumluluk taşıyan insanlar konumunda olmamalıdır. Kararlarında objektif olabilmesi ve kararlarının isabet oranını artırması için astların karara katılmasını sağlamalıdır. Bu hem bir nezaket kuralı hem de çağdaş bir yönetin anlayışının bir gereğidir.

İş yerinde çalışma arkadaşlarınızın masasına yaslanmak, oturmak, hele koltuğa oturmak, izinsiz eşyasını kullanmak saygısızlıktır.

Yönetimin fonksiyonlarından biri de kontrol fonksiyonudur. Ancak çağdaş yönetim şahıslarından değil, işlerin yönetimini öngörür. Bu nedenle üstler astlarını kontrol adına sıkı bir disiplin altına sokmamalıdırlar.

Öğrenilmemiş davranışlar dendiğinde aklımıza iki kavram gelmektedir. Bunlar; içgüdü ve refleks’tir. İçgüdü, bir canlı türünün üyelerinde akıl ve düşünceden bağımsız olarak doğuştan gelen bilinçsiz her türlü hareket ve davranış olarak tanımlanır.

Davranış Kavramı, öncelikle insan veya hayvanın tek tek veya toplu olarak gösterdiği faaliyetler olarak tanımlanabilir (Erdoğan, 1994, 2).