İŞ HİJYENİ VE ERGONOMİ - Deneme Sınavı - 9

Uluslararası boyutta Ergonominin nihai amacı, insanın yaşam kalitesini iyileştirmektir.

John Mayer dışındakiler Ergonomi yaklaşımının farklı yönlerini birleştiren tanımlar yapmışlardır.

Uluslararası Ergonomi Derneğine (International Ergonomics Association, IEA) göre Ergonomi- nin üç tür çalışma alanı mevcuttur: Fiziksel-Bilişsel-Örgütsel Ergonomi

İşlevsel ergonomi Amerikan İnsan Faktörleri ve Ergonomi Derneği (HFES)'nin belirlediği ergonominin çalışma alanlarından birisi değildir.

Ergonomi alanında çalışan insanlara “Ergonomist” (Ergonomi Profesyonelleri, İnsan Faktörleri Uzmanları, Uygulamalı Ergonomiciler, Ergonomi Pratisyenleri) denir.

Üniversite düzeyinde eğitim almış ve en az üç yıllık deneyime sahip kişilerin “Avrupa Ergono- mistleri Kayıt Merkezi”nin (Centre of Registration of European Ergonomics, CREE) düzenlediği eğitimler sonucu “Avrupa Ergonomisti” unvanı almaktadırlar. Bu IEA tarafından tanınan tek pro- fesyonel unvandır.

Leonardo da Vinci’yi (1452-1519) Ergonomi prensiplerini ilk uygulayanlar arasında sayılabilir. Leonardo, insan vücudu üzerine çalışmalar yapmış ve bulgularını insanların kullanabileceği makina tasarımlarında kullanmıştır.

Ergonominin gelişimine neden olan çalışmalardan ilki zaman ve metot analizleri olarak bilinmektedir. Zaman ve metot çalışmasının geliştirilmesine ait ilk incelemeler ise Frederick Winslow Taylor (1856-1915) tarafından yapılmıştır. Amerikalı mühendis Taylor, Bilimsel İşletme Sistemini (bugünkü ismiyle Taylorizm) kurdu.

İkinci Dünya Savaşı Ergonomi bilimi açısından gelişmenin en fazla olduğu yıllar olarak anılır. Yeni harp araçları yapımı için artan mekanizasyon sürecinde insan unsuru ihmal edilerek, makinelerin özellikleri abartılmış, bunun sonucu ortaya çıkan başarısızlıklar (kazalar vb.) bunların sebepleri araştırıldığında Ergonomi bilimine önem verilmemesi ortaya çıkmıştır.

Ergonomi Türkiye’de ilk kez 1968 yılında İstanbul Teknik Üniversitesinde Prof. Dr. Ahmet Fahri Özok tarafından “İşbilim” sunumu ile olmuştur.

Ergonomik çevrenin insana uyumlaştırılması sürecidir. Bu nedenle doğru yanıt c şıkkıdır.

Peter Hancock ergonomiyi insan - makine savaşını insan makine sinerjisine dönüştürmeye çalışan bir bilim dalı olarak tanımlar. Bu nedenle doğru yanıt b şıkkıdır.

Hywel Murrell’e göre ergonomi sadece çevredeki ortamı kapsamaz aynı zamanda işin organizasyonu, işin yöntemleri, kullanılan alet ve malzemeleri de içerir.

Donanım ergonomisi insan konfor ve verimliliğini geliştirmek içim iş yükünü ve hataları azaltmak, çalışma ortamını düzenlemek, göstergeler ve kontrol panellerinin tasarımına yöneliktir.

Örgütsel Ergonomi HFES’in değil Uluslararası Ergonomi Derneği’nin çalışma alanları içinde gösterilir. Bu nedenle doğru yanıt d şıkkıdır.

Ergonomistler insanların yetenekleri ve sınırlamaları hakkında bilgi edinmek için sosyolojiden değil psikolojiden gelen bilimsel verileri kullanırlar. Bu nedenle doğru yanıt d şıkkıdır.

1980 yılında kurulan “İnsan Faktörleri Topluluğu” ve günümüzdeki ismiyle “İnsan Faktörleri ve Ergonomi Kurumu” Avrupanın’n farklı ülkelerinde ergonomi dernek ve toplumlarının federasyonu niteliğinde profesyonel akreditasyon ve eğitim standartlarını oluşturmaktadır. Bu nedenle doğru yanıt b şıkkıdır.

Zaman ve metot çalışmasının geliştirilmesine ait ilk incelemeler Frederick Winslow Taylor tarafından yapılmıştır. Bu nedenle doğru yanıt c şıkkıdır.

1921 yılında Cambridge Üniversitesi’nde ilk Deneysel Psikoloji Laboratuvarı kurulmuştur. Bu nedenle doğru yanıt b şıkkıdır.

Ergonominin Türkiye’deki başlangıcı ilk kez 1968 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi’nde Prof. Dr. Ahmet Fahri Özok tarafından “iş bilim” sunumu ile olmuştur.