İŞ HİJYENİ VE ERGONOMİ - Deneme Sınavı - 3

Ergonomi bilimi ile tasarlanan oturmalar için amaçlar şu şekilde sıralanabilir:

Arkalığı (dolaylı olarak/ vücut ağırlığının yarısını taşıyabilmeli,

Arkalıklar (15-20 derece kadar) geriye yatırılabilmeli,

Deri ve dokular üzerindeki basıncı azaltmalı,

Dolaylı olarak (omurga üzerindeki) yükün %25-40 oranını azaltabilir kolçakları (kollukları) olmalı,

Farklı vücut ölçülerini desteklemeli,

Omurgadaki öne kavis (lordosis) uygun olmalı,

Oturma sırasında omurga tarafından taşınan yük azaltılmalı,

Oturma sırasındaki kas aktivitesini azaltmalı,

Oturma yüksekliği ayarlanabilir olmalı,

Postür değişimine izin verilmelidir.

Ergonomi

Düşük fiyat

Genetik yapı

Vücut ölçülerine göre yapılacak tasarımlarda (antropometrik ölçümlere ait) istatistiki veriler doğrudan bir tasarım problemine uygulanamaz. Ergonomist ilk önce hangi antropometrik uyumsuzlukların olabileceğini analiz etmeli ve hangi antropometrik verilerin bu problemin çözümünde daha uygun olacağına karar vermelidir. Yani Ergonomist kullanıcı ile ürün arasında neyin uyum sağlayacağını belirlemeli,
daha sonra uygun bir yüzdelik alanı seçmelidir.

Kulplar küçük bir bireyin maksimum dikey parmak oynak yerinden daha yukarda olmayacak şekilde ayarlanmalıdır.

I,II,III

TS EN ISO 15537

Kalça diz arkası uzaklığı - Omuz genişliği

Ayaklar

Oturarak - Yarı oturma

15

Geri kaykılarak oturma

Sırt ve bel ağrıları oluşur.

Ergonomik olmayan çalışma ortamları potansiyel iş kazalarını barındırdığı için hem çalışanların sağlığı, hem de şirketlerin maddi ve manevi sorumluluğu açısından önemlidir. Bu durum üretimide azaltır. Olumsuz insan ilişkileri bu etkiler arasında yer almaz.

Kullanıcılarının yaş ve cinsiyetlerine göre değişiklik gösteren boyut farklılıklarını gözeterek yapılacak tasarımlar için Antropometri biliminden yararlanılır. Yunanca “antropos” (insan) ve “metikos” (ölçü) sözcüklerinden oluşan “Antropometri”, “insan vücut ölçülerinin belirlenmesi ve uygulanması ile uğraşan bir bilim dalı”dır.

Antropometrik ürün tasarımları (istatistiksel olarak) kullanıcıların sadece %90’ına hitap eder. Kaldı ki bu %90’lık sınırlar içinde dahi taban ve tavandaki boyutlar arasındaki uyumsuzlukların giderilmesi için pratik çözümler üretilmiştir.

Boyutları ayarlanabilir emniyet kemeri, pantolon kemeri, kol saati kemeri ya da çanta kemeri ve ile pantolon askısı ergonomik çözümlere örnek olarak sıralanbilir.

Statik veriler, insanların sabit pozisyonlarında vücut boyutlarının ölçülmesi ile elde edilir. Statik antropometrik veriler belirli bir anatomik yapıdan (noktadan), diğer bir anatomik yapıya (noktaya) yapılan ölçümler ile elde edilir. Örneğin, eklemlerin yerden yüksekliği, diz arkası çukurun (popliteal fossa) yüksekliği veya diz arkasının yerden yüksekliği ile ölçülür.

“TS EN ISO 7250-1 Teknoloji Tasarımı İçin Temel İnsan Vücudu Ölçümleri – Bölüm 1: Vücut Ölçümü Tanımları ve Yer İşaretleri” standardı kullanılmaktadır. Bu ISO 7250 standardında dört sınıf (grup) altında

• Otururken alınan göz, omuz, dirsek vb. 12 ölçü,

• Ayaktayken alınan, göz, el, boyun, uyluk vb. 16 ölçü,

• El, avuç içi, parmak, yüz, ayak vb. vücudun (özel) bazı bölgeleri için 20,

• Köprücük kemiği (omuz çıkıntısı), kavrama (tutma), oturma derinliği vb. fonksiyonel olarak da 14, ve toplamda ise 62 temel antropometrik boyut (ölçü) tanımlanmıştır