İŞ HAYATINDA STANDARTLAR

Kurumsal sosyal sorumlulukta sosyoekonomik yaklaşım örgütlerin kâr elde etmenin ötesinde sorumlulukları olduğu düşüncesine dayanmaktadır.

Ekonomist Milton Friedman’a göre sosyal sorumluluk yöneticilerin katlanmaması gereken bir maliyettir.

İşletmelerin esas amacı ekonomik üretkenliktir, sosyal sorumluluk bu amaca erişime engel olabilir.

I-II-III-IV

Nüfus, iklim değişikliği, şehirleşme ve küreselleşme yeşil hareketin temel tetikleyicilerindendir.

Koyu yeşil

Çevre dostu hizmetler

ISO 14001

Şimdiki ve gelecekteki yasal düzenlemelere uyumlu bir şekilde faaliyet gösterebilme.

1972

Sorumlu Yatırım İlkeleri

Düşük karbon ekonomisi (Low Carbon Economy - LCE), üretilen bir değerin, tüketiciye
ulaştırılmasında ve tüketim sonrasındaki aşamalarda atmosfere en az miktarda sera gazı (karbondioksit) salımı verecek şekildeki bir ekonomik yapının oluşturulmasıdır.
Düşük karbon ekonomisi, ekonomik bir gereklilik halini almıştır. Bu bakış açısının gerisinde küresel ısınmanın kalıcı zararlarının fark edilmesi yatmaktadır. Türkiye’nin iklim değişikliği süreçlerine ilişkin gerekli önlemleri alma konusunda geç kalması ekonomik kayıp anlamına gelmektedir.

Sorumlu Yatırım İlkeleri (PRI) adı altında ortaya konan altı temel prensip:
1. Çevresel, toplumsal ve yönetişimsel konuların yatırım analizleri ve karar verme
süreçleri ile bütünleştirmesi,
2. Hissedarlık faaliyetlerinde aktif rol oynamak; çevresel, toplumsal ve yönetişimsel
hissedarlık politikaları ve uygulamaları ile bu rolün bütünleştirilmesi,
3. Yatırım yapılan şirketlerden çevresel, toplumsal ve yönetişimsel etki konusunda
gerekli bilgilendirmenin yapılmasını talep etmek,
4. Yatırım sektöründe PRI’nin kabul görme ve uygulanma alanının geliştirilmesine
yönelik tutundurma faaliyetlerini yürütmek,
5. İlkelerin etkili bir şekilde uygulanabilmesi için işbirliği içinde çalışılması ve
6. Her katılımcının uygulama ve gelişme sürecinde gerçekleştirdiği faaliyetlerin raporlanması, bir başka ifadeyle duyrulmasıdır.

Ekvator Prensipleri büyük altyapı ve endüstriyel projelerin toplum ile çevre üzerindeki
olumsuz etkilerini azaltmaya çalışan sosyal sorumluluk ve çevre yönetimi odaklı girişimdir. Prensipleri benimseyen finansman ve danışman kurumları müşterileriyle eş güdümlü bir şekilde projelerin sosyal ve çevresel riskinin süreklilik arz eden bir yapıda tanımlamak, ölçmek ve yönetmeye çalışmaktadır. Finans kurumu ve proje sahibi işletme arasında sağlanan işbirlilğinin çevresel sürdürülebilirlik ve sosyal performans düzeyini yükseltmesi ve bu yolla proje çıktılarının finansal, çevresel ve sosyal açıdan gelişeceği düşünülmektedir.

Birleşmiş Milletler Çevre Programı – United Nations Environment Programme (UNEP)
Birleşmiş Milletler’de çevre konusunun eşgüdümünü, çevrenin durumunun küresel düzeyde sürekli gözden geçirilmesini, çevre sorunları hakkında uluslararası toplumun dikkatinin çekilmesini, uluslararası ve ulusal çevre politikasının ve hukukunun gelişiminin sağlanmasını amaçlamaktadır.Bilimsel verilerden hareketle, küresel ve bölgesel düzeyde öne çıkan konulara odaklanıp, UNEP’in hangi alanlarda fark yaratabileceği değerlendirilmiş ve sonuçta UNEP’in 7 disiplinler arası önceliği belirlenmiştir. Söz konusu öncelikler;
1. İklim Değişikliği,
2. Afet ve Çatışma,
3. Ekosistem Yönetimi,
4. Çevresel Yönetim,
5. Kimyasallar ve Atıklar,
6. Kaynak Verimliliği ve
7. Çevresel Değerlendirme şeklinde sıralanmaktadır

Üçlü sorumluluk veya üçlü kâr hanesi işletmelerin amaçlarının çeşitlenmesi ve sorumluluklarının artışına ilişkin en önemli göstergelerden birisidir. Birçok tüketici örgütlerin belli düzeyde sosyal sorumlu davranması konusunda hem fikirdir. Genel olarak belirtmek gerekirse örgütlerin, özellikle de büyük örgütleri, elde ettikleri finansal başarıyı tüketicilere ve faaliyet gösterdikleri topluma borçludur. Bu nedenle örgütler iyi niyetin ve adaletin bir gereği olarak topluma karşı duyarlı olmalıdır. Ayrıca birçok örgütün uygun reklamcılık faaliyetleriyle, ürün geliştirme çabalarıyla, toplumla giriştikleri çeşitli işbirlikleri aracılığyla sosyal kalkınmayı tetikleyecek etki güçlerinin ve kaynaklarının varlığı oldukça açıktır. Sosyal sorumluluk girşimlerinin savunucuları genelde örgütlerin sorumluluklarının üç başlık altında toplanması gerektiğini ileri sürmektedir. Üçlü sorumluluk örgütün sosyal (toplumsal), ekolojik (çevresel) ve ekonomik sorumlulukları olduğu ve sorumluluklarının tümünü dengeli bir şekilde yerine getirmesi anlamına gelmektedir.

Acaba sosyal sorumluluk faaliyetleri gerekli mi? sorusu gündemdeki yerini her zaman
korumuştur. Örgütlerin sosyal sorumlu olmaları toplumsal düzeyde kabul görse de konuya ilişkin karşıt görüşler de yok değildir. Örneğin Adam Smith, Ludvig von Mises, Frederich Hayek ve Milton Friedman gibi birçok iktisatçı sosyal sorumluluğun yöneticilerin karar verme sürecinin bir bileşeni olarak düşünülmemesi gerektiğini ileri sürmektedir. Ekonomist Milton Friedman’a göre sosyal sorumluluk yöneticilerin katlanmaması gereken bir maliyettir.

Sosyal sorumluluk çabalarının uzun dönemli olarak devam ettirilebilmesi, işletmecilik
faaliyetlerinin sürdürülebilirdliğiyle doğru orantılıdır. Günümüzde sürdürebilirlik kaçınılması mümkün olmayan önemli bir işletmecilik konusu halini almıştır. Sürdürülebilirlik kapsamında işletmelerin doğal kaynakları nasıl koruyarak faaliyet gösterecekleri, örgütsel atıkları nasıl en aza indirmeleri gerektiği, geri kazanım, soyu tükenmekte olan bitki ve hayvanları koruyarak çevrenin korunması çabalarına nasıl katkı sağlayacakları ele alınan alt başlıklar arasındadır. Sürdürülebilirlikte ana tema dünyanın gelecek nesillere iletilmek üzere bize verilmiş bir emanet olarak algılanmasıdır.

Yeşil işletmecilik hareketi kavramındaki “yeşil” sürdürülebirliğin çevresel boyutunu ifade
etmektedir. Sürdürülebilirliğin, iş dünyasını değiştirdiği ve değiştirmeye devam edeceği
oldukça açıktır. Yeşil pazarlama faaliyetleri (Örn. tüketim ürünleri), ürün portföylerinde
yaşanan değişim (Örn. düşük karbon emisyonlu araçlara daha fazla yer verme), sermaye hareketleri (Örn. yenilenebilir enerji üreten şirket hisselerine yapılan yatırım) ekonominin de yeşil hareketi kabul ettiğini teyit eder nitelikte gelişmelerdir. Yeşil hareket gelecek dönemde dünyanın nasıl ve ne yönde gelişeceğinin önemli bir belirleyicisidir. Çevreye duyarlı işletmecilik girişimlerinin etkisi ekonomiyi kapsayan ve aşan düzeyde dönüşüme neden olmaktadır.

İklim değişikliği yeşil işletmecilik hareketinin bir başka tetikleyicisidir. İklim değişiminde insan etkisi tartışmalı bir konu olsa da otomobillerin, evlerin ve fabrikaların atmosferi ısıttığı ve bu yolla iklim değişimini hızlandırdırdığı oldukça açıktır. Eldeki veriler dünyanın daha fazla ısınmaması için sera etkisi yaratan gazların kullanımının sınırlandırılması gerektiğini göstermektedir. Bilim insanları gezegenimiz ısınmaya devam ederse çarpıcı iklim değişikliklerinin görülebileceği konusunda bizleri uyarmaktadır. Yeşil işletmeler karbondioksit ve sera gazı salınımı düşük ürünler üreterek iklim değişiminin olumsuz etkilerini frenleyebilir. Yenilenebilir enerji istasyanonları ve karbon bazlı olmayan yeni materyaller yeşil teknoloji yatırımlarıyla hayata geçirlip küresel ısınmanın ivmesi düşürülmeye çalışabilir

Örgütler yeşil olmak, bir başka ifadeyle çevreci olmak için çeşitli eylemlerde bulunmaktadır. Bazı örgütler çevrecilik hareketine yasal gereklilikler kadar katılım gösterirken, bazıları ürün ve üretim süreçlerinde köklü değişimler yaparak yasaların gerekli kıldığından daha yoğun bir çevrecilik faaliyetine girişebilir. İşletmelerin çevre konusunda takındıkları tavır “yeşilin tonları” şeklinde sınıandırılmakta ve dört farklı yoğunlukta olabilmektedir.Çevreye ilişkin duyarlılık düzeyi düşük seviyede olan işletmeler, bir başka ifadeyle açık yeşil işletmeler, çevre konusunda yasal olarak gerekeni yapan işletmelerdir. Yasal yaklaşım olarak adlandırılan bu yaklaşımı benimseyen işletmeler çevresel duyarlılık düzeyi düşük, sosyal gereklilikler nedeniyle çevre hareketine katkı sağlayan örgütlerdir. Çevre konusundaki yasa, kural ve yönetmeliklere uyumlu olarak hareket eden “açık yeşil” işletmeler, çevreye ilişkin yükümlülüklerini yapılması gerekeni yaparak yerine getirmektedir.