İŞ HAYATINDA STANDARTLAR

Verilen tüm maddeller, etik davranışı olumlayan bir örgütsel ortam yaratabilir. Bunlara ek olarak;

Etik olmayan davranışın sağlayacağı avantajları belirlemek, etik olmayan davranıştan kişiyi alıkoyacak bir yol olmayacaktır.

Faydacı yaklaşım kararların faydasının sonuçlarıyla belirleneceği düşüncesine dayanır. Kararların etik olup olmaması ortaya çıkan sonuçların faydasına bağlı olarak değerlendirilmelidir. Yaklaşım her ne kadar açık ve net bir şekilde etik ve etik dışı arasında ayrım yapılmasını olanaklı kılsa da birçok kararın çok yönlü etki yaratabileceği gerçeğini göz ardı etmektedir.

1990’lı yıllarda kurumsal yönetişimin bu denli kabul görmesi dört temel nedene bağlanmaktadır. Bunlar; yaşanan şirket skandalları, finansal krizler, küreselleşme ve özelleştirme şeklinde sıralanmaktadır. Yerelleşme ise bu nedenler arasında değildir.

Tarafsızlık kurumsal yönetişimin ilkelerinden biri değildir.

Sosyal sorumluluk odaklı yatırım öznel bir konudur. Bu nedenle FTSE4Good bağımsız olarak tanımlanmıştır. Herhangi bir özel fonu veya yatırım ürününü desteklemek için üretilmemiştir ve verilen tüm maddeler FTSE4Good'un seçim ölçütleridir.

Sorumlu işletmeler bazı işletmecilik kararları yasal olsalar bile paydaşlar üzerinde olumsuz etki doğurabileceğinin farkındadır. Bu nedenle sorumlu işletmeler hukuki gereklerin ötesine geçen bir anlayışla faaliyetlerini sadece hukuki yaptırımlarla uyumlu kılmayı yeterli bulmamalıdır. Sorumlu işletme her zaman sözünde duran, faaliyetlerini doğru, dürüst ve şeffaf bir işletmecilik anlayışıyla yürüten işletmedir(Caux, 2009: 2). Bu ilke Hukuki gereklerin ötesinde güven anlayışı ilkesidir.

İşletmeler tüm çalışanlarına karşı dürüst olmalı ve onların çıkarlarına saygı göstermelidir. Soruda verilen, sorumlu işletmelerin çalışanlarına karşı yapması gerekenlerden biridir.

Somut ve entelektüel varlıklara ilişkin haklara saygı duymaları, Caux ilkelerine göre rakiplere yönelik yapılacaklardandır.

Küresel Şahit Örgütü (Global Witness) 1993 yılında İngiltere’de Charmian Gooch, Simon Taylor ve Patrick Alley tarafından kurulan bir sivil toplum örgütüdür

Yöneticilerin yasalara uygun, dürüst, ahlaki ve adil karar verme sorumlulukları iş (yönetim) etiği olarak tanımlanmaktadır.

Haklar yaklaşımı ise örgütsel kararlarda temel insan haklarının, örneğin müşterilerin mahremiyet hakkı veya çalışanların güvenli bir ortamda çalışma hakkı gibi hakların ne oranda korunduğuyla ilgilidir. Her ne kadar bireysel hakların korunması arzu edilen bir durum olsa da bu durum grup süreçleri, üretkenliği ve gelişimi açısından zedeleyici olabilir.

Kurumsal yönetişim işletmenin “söz sahipleri” ile “hak sahipleri” arasındaki ilişkileri düzenleme ve çatışmaları önleme ihtiyacından doğmuş ve gelişmiştir

Vekalet teorisi (agency theory), vekillerin (işletme yöneticileri) asillerin (işletme sahipleri) amaç ve çıkarları doğrultusunda hareket etmelerinin sağlanabilmesi sorununa ilişkin olarak ortaya atılmış bir teoridir. Bu teoriye göre işletmelerin sermayedarları, asiller, yöneticilere vekâlet vermekte ve onları işletmeyi kendi çıkarları doğrultusunda idare etmeleri için görevlendirmektedir. Vekillerin asillerin çıkarları doğrultusunda faaliyet gösterip göstermedikleri ise hedeflerin ve standartların açık olarak ortaya konulduğu sözleşmeler aracılığıyla izlenmekte ve ödüllendirme sistemleri bununla ilişkilendirilmektedir.

Paydaş teorisi ise hissedar merkezli asil-vekil ilişkisine alternatif bir model olarak önerilmektedir. Paydaş teorisine göre işletmeler işletme ile herhangi bir etkileşimi olan tüm paydaşların yararını gözetecek şekilde faaliyet göstermelidir. Bu paydaşlar arasında çalışanlar, müşteriler, tedarikçiler ve yerel halk yer almaktadır.

Şeffaflık: Kurumsal yönetişim işletmeye ilişkin finansal durum, sahiplik yapısı veya performans gibi çeşitli bilgilerin kamuoyu ile zamanında ve doğru bir şekilde paylaşılmasını gerekli kılmaktadır. Kamuya açıklanan bilgiler eksiksiz, güvenilir ve net olmalıdır.

Küresel Şahit Örgütü (Global Witness) 1993 yılında İngiltere’de Charmian Gooch, Simon Taylor ve Patrick Alley tarafından kurulan bir sivil toplum örgütüdür. Örgüt var olma nedenini dünyadaki birçok çevre ve insan hakları ihlallerinin küresel ekonomik ve siyasi sistem içerisindeki doğal kaynakların sömürülmesi ve yapılan yolsuzlukları engellemektir.

Paydaşlara Saygı: Sorumlu işletmeler tüketicilere sundukları mal ve hizmetler, yarattıkları istihdam ve zenginlik aracılığıyla topluma faydalı olmaları gerektiğinin bilinciyle hareket eder. Sorumlu işletmeler sadece hissedarları için değil, tüm paydaşları için ekonomik açıdan sağlam ve uzun süreli olarak faaliyet göstermeleri gerektiğini bilmeli ve müşterilerin, çalışanların, rakiplerin ve genel anlamda toplumun çıkarlarına saygı duyup onlara dürüst ve adil bir şekilde davranmalıdır

İşletmelerin temel paydaşları işletmenin başarısı ve sürüdürülebilirliği üzerinde oldukça önemli bir etkiye sahiptir. Müşteriler işletmenin sağladığı mal ve hizmeti alarak nakit girişi yaratmakta, çalışanlar satılan ürünleri üretmekte, işletme sahibi ve diğer yatırımcılar gerekli olan fonları sağlamakta, tedarikçiler gerekli olan ham madde ve malzemeleri sağlamakta, rakipler piyasasının verimli bir şekilde işlemesini sağlamakta, toplum işletmeye sosyal sermaye sağlamakta ve operasyonel güveliğini temin etmekte; çevre ise doğal kaynak ve uygun ortamı sağlayarak işletmecilik faaliyetlerine destek olmaktadır. Bunun sonucunda paydaşların refahı ve geleceklerinin sağlığı işletmeler tarafından sağlanmaktadır. Etik işletmecilik uygulamlarından fayda sağlayan tarafın aslında paydaşlar olduğunu belirtmek yanlış olmaz

Müşteriler

Tüm müşterilere saygı duyulmalıdır. Bu kapsamda işletmeler;
• Gereklilikleri karşılayan yüksek kaliteli mal ve hizmet üretilmesi,
• Herkese eşit muamele edilmesi,
• Sağlık ve güvenlik önlemlerinin tam olarak alınması,
• Çevreye zararlı ürünler üretmekten kaçınılması ve
• Satış, pazarlama ve reklamcılık faaliyetlerinde insan haklarına ve kültürel değerlere

saygılı davranılması yoluyla müşterilerine yönelik sorumlu işletme olmanın gereğini yerine getirebilirler.

FTSE for GOOD endeksi, FTSE tarafından tasarlanmış sosyal sorumlu yatırım endeksidir