İŞ HAYATINDA STANDARTLAR - Deneme Sınavı - 28

Küresel ilkeler sözleşmesi on temel ilkeden oluşmaktadır. Bu ilkelerden insan hakları ilkeleri aşağıda sıralanmıştır:
İnsan Hakları
İlke 1: İşletmeler evrensel düzeyde insan haklarının korunmasını desteklemeli ve
saygı göstermelidirler.
İlke 2: İşletmeler insan hakları suistimallerine iştirak etmediklerinden emin olmalıdırlar.

Buna göre doğru yanıt D'dir.

Taciz ve Kötü Davranış: Bütün çalışanlara saygılı ve onurlu davranılmalıdır. Hiçbir çalışan fiziksel, cinsel, psikolojik veya sözlü taciz ve kötü davranışa tabi tutulamaz. Doğru yanıt D'dir.

C dışındaki seçenekler 1984 yılında, çalışanların şirketlerde talep ettiği yedi temel gereksinim kapsamındadır. Doğru yanıt C'dir.

AA1000 standartlarının, kurum ve paydaşları için sağlayabileceği faydalar kapsamında İlgili ünitede pazar payından doğrudan bahsedilmediği için doğru yanıt E'dir.

AA1000 Hesap Verebilirlik İlkeleri Standardı (AA1000APS): Bir örgütün sürdürülebilirlik sorunlarını tanımlama, öncelikli hale getirme ve yanıt vermesi için bir çerçeve sunan bu standart 2008 yılında düzenlenmiştir. Doğru yanıt A'dır.

D seçeneğindeki bilgi, AA1000 Hissedar Standartları (AA1000SES) ile ilgilidir.

Biyometrik kimlik tanıma sistemi her bir bireyi eşsiz yapan fiziksel veya davranışsal özelliklerin ölçülmesine dayalıdır. Parmak izi, göz retinası (III. öncül Doğru olur), yüz gibi bir kişinin eşsiz özelliklerini bu özellikler ile depolanan profil arasında farklılıklar olup olmadığına karar vermek için karşılaştırır. İki profil eşleşirse erişime izin verilir. Parmak izi ve yüz tanıma sistemleri birçok bilgisayarda var olan parmak izi tanıma cihazları ve birçok çeşit Web kamerası içine yerleştirilmiş yüz tanıma yazılımları ile güvenlik uygulamalarında kullanılmaya başlanmıştır. Parmak izi, göz retinası ve ses tanıma yanında avuç içi tarama (II. öncül Doğru olur) ve imza ve el yazısı (I. öncül Doğru olur) da biyometrik kontrol için kullanılan yöntemler arasında sayılabilir. Bu bilgilere göre tüm öncüller doğrudur. Dolayısıyla Doğru Cevap E seçeneğidir.

Verilerin şifrelenmesi bilgilerin ve özellikle İnternet, intranet ve extranetteki diğer ağ kaynaklarının korunması için önemli bir yol haline gelmektedir. Kimlik tanıma sistemi girecek kişinin kimliğinin anlaşılmasını sağlar ve yetkisiz girişlere engel olur. Güvenlik duvarı, işletmenin intranetini ve diğer bilgisayar ağlarını, bir filtre ve İnternete ve diğer ağlara bir erişim için güvenli bir transfer noktası sağlayarak ihlallerden koruyan bir ağ geçidi denetçisi sistemi olarak hizmet eder. Dolayısıyla Doğru Cevap B seçeneği olur.

Federal Ticaret Komisyonu Adil Bilgi Uygulama Prensipleri aşağıdaki şekilde verilmiştir.

Bu şekle göre Federal Ticaret Komisyonu Adil Bilgi Uygulama Prensipleri arasında Mahremiyet yer almamaktadır. Dolayısıyla Doğru Cevap C seçeneği olur.

Varlıkların envanterini çıkartılması ve bu varlıkları etkin bir şekilde korunmasını sağlar. Tüm bilgi varlıklarını içeren bir varlık envanteri tutulmalıdır. Bu envanter hazırlanırken aşağıda belirtilen varlık türleri göz önünde bulundurulmalıdır.

• Bilgi: Veri tabanı, sözleşme ve anlaşmalar, sistem dokümantasyonu vb. (I. öncül Doğru olur)
• Yazılım varlıkları: Uygulama yazılımları, sistem yazılımları ve yazılım geliştirme araçları. (I. öncül Doğru olur)
• Fiziksel varlıklar: Bilgisayarlar ve iletişim araçları.
• Hizmete dönük varlıklar: Bilgisayar ve iletişim hizmetleri, ısıtma, aydınlatma,
güç vb.
• Personel: Nitelik ve tecrübeleri ile birlikte. (II. öncül Doğru olur)
• Soyut varlıklar: Kuruluşun itibarı ve imajı gibi.

Varlık envanteri herhangi bir afetten sonra normal çalışma şartlarına dönmek için gereken (varlığın türü, formatı, konumu, değeri gibi) tüm bilgileri içermelidir. Bu bilgilere göre tüm öncüller doğru olur. Dolayısıyla Doğru Cevap E seçeneğidir.

ISO/IEC 27000, bilgi güvenliği yönetimi sistemi ailesi standartlarına referans vererek bilgi güvenliği yönetimi sistemlerini genel olarak açıklar, tanım ve terimleri verir. ISO/IEC 27000 Standart-Ailesi Bilgi Güvenliği ve Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi ile ilgilidir. Aşağıda sayılan standartlar bilgilendirici ve normatif dokümanlardır:

• ISO/IEC 27000: BGYS Genel Bilgiler ve Tanımlar: Bilgi Güvenliği konusuna genel bir bakış açısı içeren standart, 46 anahtar tanım ve terimi açıklamaktadır.
• ISO/IEC 27001: BGYS Gereksinimleri: Bilgi Güvenliği Standartları arasında çekirdek doküman hükmünde olan bu doküman Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi için gerekli olan gereksinimleri içermektedir. Dokümanın Ek kısmında da gerekli kontroller ve amaçları listelenmiştir.
• ISO/IEC 27002: Uygulama Pratikleri ve Kontrolleri: 27001 EK-A kısmındaki kontrollerinin iyi uygulamaları için bir kılavuz görevi gören bu standart tamamlayıcı açıklamalar içermektedir.
• ISO/IEC 27003 : BGYS Risk Yönetimi Uygulama Rehberi; bu standart Bilgi Güvenliği Yönetimi Sistemi’nin uygulanması için rehberlik etmeyi amaçlayan bir dizi resmi yeni standarttır.
• ISO/IEC 27004: BGYS Etkinlik Ölçüm Rehberi
• ISO/IEC 27005: BGYS Risk Yönetimi Rehberi
• ISO/IEC 27006: BGSY Belgelendirme Kurumları için Rehber
• ISO/IEC 27007: BGYS Denetim Rehberi
• ISO/IEC 27011: Telekomünikasyon Kuruluşları için BGYS
• ISO/IEC 27799: Sağlık Kuruluşları için BGYS Rehberi

Yukarıdaki bilgilere göre Telekomünikasyon Kuruluşları için BGYS standardı "ISO/IEC 27011" olup, Doğru Cevap E seçeneğidir.

Bireyin etik davranışlarını belirleyen unsurlar:

Evrensel etik ilkelerin varlığından söz edebilmek için ise genel olarak tüm toplumlarda temel unsurun üst düzeyde var olması gerekir. Bunlar:

Doğru cevap E’dir.

İnsan davranışlarını etkileyen alanları üç grupta incele­mek mümkündür.

Kanun ve yasalar alanı: Bu alanda kanun koyucular, kurumların veya kişilerin yıl içinde kazandığı gelirlerden vergi öderken, bir taşınmaz alırken veya otomobil ehliyeti almak için başvuru yapıldığında yapılması gereken işlemleri ve davranış biçimlerini ku­rallara bağlarlar.

Özgür seçim alanı: Kişi ya da kuruluşların kendi istekleriyle yaptıkları ve yasal sınır­lama olmayan davranış standartlarıyla ilgilidir. Bireyin meslek veya dinsel seçimi ya da bir işletmenin kaç tane televizyon veya çamaşır makinesi üreteceği özgür seçime birer örnektir.

Etik alan: Bu iki alanın arasında etik alan yer alır. Bu bölgede yasalar yoktur. Onun yerine bireye ya da şirkete yol gösteren paylaşılan ilke ve değerler, ahlaki davranışlar var­dır. Örneğin işletme, kamu da işlerini hallederken, personeline sosyal haklar verirken veya müşterilerine karşı belli bir tutum sergilerken bu alan içinde değerlendirilebilir. Doğru cevap C’dir.

Kişisel etiğin özellikleri aşağıdaki gibi özetlenebilir:

Meslek Etiği: İş hayatındaki davranışları yönlendiren, onlara rehberlik eden etik pren­sipler ve standartların toplamına meslek etiği denilmektedir. Belirli bir meslek grubunun, meslek üyelerine emreden, onları belli kurallarla davranmaya zorlayan kişisel eğilimleri­ni sınırlayan, yetersiz ve ilkesiz üyeleri meslekten dışlayan, mesleki rekabeti düzenleyen ve hizmet ideallerini korumayı amaçlayan mesleki ilkelerdir. Meslek etiğinin en önemli özelliği, meslekle ilgili davranış kurallarının dünyanın neresinde olursa olsun geçerli ol­duğudur.  Doğru cevap D’dir.

Global Etik: Global etik, bireysel ve ulusal etik bilincini aşan, dünyadaki tüm insan­ları kapsayan etik bir duyarlılığı ve sorumluluğu ifade eder. Yani bireyin eylemlerinde kendisini tüm insanlığa karşı görevli ve sorumlu bilmesi, aile, kavim ve ulus sınırlarını aşmasıdır. Böyle bir etik anlayış ütopik görünebilir. Ancak bugünkü dünyamızda önemli mevkilerde bulunan bazı fertlerin toplumla veya doğayı kullanım ile ilgili bazı kararları, dünyada yaşayan insanların büyük bölümünü, iyilik veya kötülük bakımından ilgilendi­riyorsa global etik bilinci global nitelik taşıyan kararlarda yeterli bir şart haline gelmiştir denilebilir. Başka bir deyişle eğer eylemlerimizin etkileri, yakın çevre ve ulus sınırlarını aşıp başka ülkelerdeki insanları ilgilendiriyorsa bu durum, yakın çevre ve ülke sınırlarının ötesinde tüm insanlığın mutluluğunu hesaba katan evrensel bir etik anlayışını gerektirir. Doğru cevap B’dir.

Önde gelen uluslararası danışmanlık şirketlerinden biri olan Ernst & Young web sayfasında ilan ettiği “global etik kuralları”nı davranışlarına yön veren çerçeve kurallar olarak ifade etmiştir. Bu kurallar beş maddede şu şekilde sıralanmıştır:

Takipçilerinin memnuniyetlerini ve performanslarını onların değer ve ihtiyaçlarını etkileyerek arttırmaya çalışan liderlik türü dönüşümcü liderlik olarak ifade edilir. Dönüşümcü liderler örgütte değişimi etkin bir biçimde gerçekleştirebilen liderlerdir. Doğru cevap E’dir.

Etik Standartlara Katkı Yapan Faktörler: Daha iyi bilgilendi­rilmiş kamuoyu, sosyal baskılar, medyanın olayları sürekli takibi, işletmelerin sosyal so­rumluluk duygusuna çok önem vermesi, işletmelerin duyarlılığı, üst yönetim kademesi­nin ahlaki eyleme verdiği önem, hükümet düzenlemeleri, yasalar ve mahkemeler, işletme yöneticilerinin profesyonellik anlayış ve eğilim düzeyinin artması şeklinde ifade edilebilir.

Etik Standartlara Olumsuz Etki Yapan Faktörler: Toplumun standartlarının çok düşük olması, sosyal çözülme, aşırı iyimser top­lum, dini kurumlar ve ailenin etkisinin azalması, düşük kalite, aşırı niceliksel istekler, iş­letmedekilere yöneticiler ve hissedarlardan gelen kâr baskısı, şirket politikaları, mevcut ekonomik koşullar, iş yapma maliyetleri, başarıya ilişkin stres, politik yozlaşma, hükümet­lere olan güvenin çok düşük olması, açgözlülük, başarının ölçüsü olarak parayı görme ve paraya tapma, bireyin bencilliği, kişisel dürüstlük ve ahlaki karakterden yoksun olma, çok sayıda işletmenin düşük rekabet gücüne sahip olması ve çok sayıda işletmenin yarışması şeklinde ifade edilebilir.  Doğru cevap D’dir.